به مناسبت تولد ستاره آسیا «توشیرو میفونه» ؛
آن جانور وحشی مجروح
«آکیرا کوروساوا» درباره تست بازیگری میفونه: به ترسناکی تماشای یک جانور وحشی مجروح و یا به دام افتاده در تلاش برای رهایی بود. من شیفته آن شده بودم.
تاريخ : سه شنبه ۱۲ فروردين ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۲۶
توشیرو میفونه شناخته شده تر از هر بازیگر ژاپنی دیگری در سراسر جهان است. او 1 آوریل 1920 در شهر کینگ دائو در شرق چین متولد و نزد پدر و مادر ژاپنی خود در دالیان بزرگ شد. جالب اینجاست که تا زمانی 21 سالگی پا به خاک ژاپن نذاشته بود. پدرش یک واردکننده و همچنین عکاسی تجاری بود و توشیرو جوان پس از فارغ التحصیلی از مدرسه ای در دالیان در استودیو پدرش کار کرد.
هنگامی که 20 سالش شد به خدمت سربازی در ژاپن فراخوانده و داوطلب خدمت در نیروی هوایی شد، جایی که او در طول جنگ جهانی دوم در واحد عکاسی هوایی کار کرد. در 1947 او تستی نزد «کاجیرو یاماموتو» کارگردان ژاپنی داد و این منجر به اولین نقش میفونه در فیلم «(1947)Shin Baka Jidai» شد. پس از آن میفونه با کوروساوا آشنا شد و با پیوستن به او معروفترین زوج بازیگر-کارگردان در سینمای ژاپن شکل گرفت. با بازی در «فرشته مست(1948)» میفونه در 16 فیلم از آثار کوروساوا حاضر شد که بیشتر آنها جز آثار مشهور سینمای کلاسیک جهان هستند.
کوروساوا که در تست بازیگری ای که میفونه در آن شرکت کرده بود شیفته دیوانگی های خشونت آمیز او شده و در این باره اشاره کرده: «آن به ترسناکی تماشای یک جانور وحشی مجروح و یا به دام افتاده در تلاش برای رهایی بود. من شیفته آن شده بودم. اما معلوم شد این مرد جوان واقعا در خشم نبوده اما خشم را، چون احساسی که مجبور بود در تست بروز دهد، به تصویر کشد.» کوروساوا به نیورک تایمز گفت: «من به ندرت توسط یک بازیگر تحت تاثیر قرار می یگرم اما در مورد میفونه، کاملا غرق شده بودم.»
میفونه در به تصویر کشیدن یک رهبر نظامی، شهروندی عادی، سامورایی و یک راهزن بی نظیر بود. فیلمهایی که او با کوروساوا کار کرده الهام بخش آثار برجسته ای در دیگر کشورهای جهان شد. «جرج لوکاس» ادعا کرده که «قلعه پنهان» کارگردان ژاپنی موجب ساخت «جنگ ستارگان» شده است یا «هفت دلاور» با بازی «یول براینر»، «استیو مک کوئین» و «چارلز برانسون» که از روی هفت سامورایی ساخته شد. حتی یوجیمبو که الهام بخش یک مشت دلار شد و «کلینت ایستوود» را ستاره کرد. ایستوود در مصاحبه ای با لس آنجلس تایمز درباره تاثیر میفونه بر بازی اش در این فیلم گفته و افزوده: «من یکبار او را ملاقات کردم. اما ملاقات او مانند ملاقات معادل آسیایی کلارک گیبل بود، او برای ما همیشه سامورایی بزرگ خواهد بود.» بسیاری میفونه را با جان وین مقایسه کرده اند. ریک لیمن از نیویورک تایمز در این باره نوشته: «او جاذبهِ بت پرده بودن و کششی از طیف های شگفت آور از تراژدیِ کلاسیک تا کمدیّ سبک را در معرض نمایش می گذاشت.»
میفونه با فیلمهای کوروساوا به ویژه راشومون(1950) معروفترین بازیگر ژاپنی جهان شد، بازیگری پویا و غریزی. او در نقشهای اکشن سرآمد بود و همچنین معیاری برای بازی در نقشهای پیچیده دراماتیک و ظریف شد. شکافی شخصی در رابطه میان کوروساوا و میفونه در فیلم ریش قرمز(1965) به همکاری این دو پایان داد اما میفونه همچنان برای بازی در فیلمهای ژاپنی و خارجی گزینه ای درجه یک بود. او دوبار برای بازی در فیلمهای یوجیمبو و ریش قرمز برنده جایزه بهترین بازیگر فستیوال فیلم ونیز شد.
کوروساوا بعدها در زندگی نامه اش درباره اولین کارهایش با میفونه نوشت: «میفونه یک نوع از استعداد را داشت که من هرگز قبل از آن در دنیای فیلمهای ژاپنی با ان مواجه نشده بودم. بالاتر از همه سرعتی بود که او با آن خودر ا ابراز می کرد و آن حیرت انگیز بود. بازیگر معمولی ژاپنی ممکن است به 10 فوت فیلم نیاز داشته باشد تا در نهایت تاثیر خود را بگذارد. میفونه فقط به 3 فوت نیاز داشت. سرعت حرکتهای او چنان بود که یک برداشت او برابر با 3 برداشت جداگانه (برای بازیگرهای معمولی) بود.»
میفونه در 1963 کمپانی فیلمسازی خود را شکل داد، یک فیلم را کارگردانی و چند فیلم را هم تولید کرد. در سالهای بعد او شهرت جدیدی برای بازی در مینی سریال آمریکایی شوگان(1980) برای خود دست و پا کرد، بعد از این بود که به ندرت در نقشهای درجه یک ظاهر شد. او در اواخر عمر خود به آلزایمر دچار شد و سرانجام در 24 دسامبر 1997 چند ماه قبل از کوروساوا در میتاکا ژاپن دار فانی را وداع گفت.
یاسین پورعزیزی
