این دوره از نمایشگاه با تدابیر ویزره معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، با سبک و سیاق تازه ای روند خود را آغاز کرد که بخشی از آن به جلسات هم اندیشی و اتاق فکر معاون فرهنگی و اعضای شورای سیاست گذاری نمایشگاه با اصحاب رسانه و تشکل های نشر بر می گردد. 

آنچه مبرهن است اینکه بزرگترین ویژگی نمایشگاه کتاب بیست و هفتم به طور حتم، ایجاد شرایط بهتر برای مشارکت تشکل ها و صنوف نشر است که تا حد زیادی به نگاه مثبت دولت دهم به بخش خصوصی و اهتمام بر کاردکردهای آنهاست. 

تشکل های نشر مهمترین بازوی اجرایی رویداد بزرگی چون نمایشگاه کتاب خواهند بود وقتیکه مسئولیت های اصلی بر حسب اعتماد به بدنه غیر دولتی واگذار شود و دولت یازدهم تمایل ویژه ای به این موضوع دارد کما اینکه سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد در نشست هم اندیشی با اصحاب رسانه صراحتا از تعبیر ویژه«آماده ایم کلید نمایشگاه را به تشکل ها بسپاریم» استفاده کرد. 

بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران نیز با استقبال از این موضوع و با توافق تشکلها شکلی دیگری خواهد داشت که البته بر مبنای سیاست‌های حاکمیتی، بخش اعظم کار توسط آنها رسیدگی و اجرایی خواهد شد؛ امسال برخی از تشکل‌هایی که در چند سال گذشته حاضر نبودند به این مجموعه اضافه شدند و تقریبا همه تشکل ها با فضای نمایشگاه درگیر خواهند بود. سالن‌ها در اختیار انجمن‌هاست. غرفه‌ها، جانمایی، تعیین متراژ، تبلیغات و موارد بسیاری به تشکل ها سپرده شده است و بنا به گفته این مقام مسئول، پیش بینی شده است تا پایان چهار سال آینده نمایشگاه کتاب به طور کامل به تشکل‌ها سپرده شود زیرا که اساسا کار دولت نمایشگاه‌داری نیست و دولت‌ برنامه های دیگری دارد. 

این روند به طور حتم در نمایشگاه کتاب تهران معطوف به نزدیک کردن تشکل‌های نشر خواهد بود و با قراردادهایی که در دوره جدید معهود گشته است که البته در ارائه این قراردادها تنها نگاه اقتصادی وجود ندارد، همگرایی تشکل‌ها به عنوان گام اولیه مطرح است؛ شنیده ها حاکی از آن است که همه این موارد در قالب یک قرارداد تنظیم گشته است زیراکه در حال حاضر نیاز به یک نهاد صنفی منتشر در حوزه نشر محسوس است و اتفاقی که در فضای نمایشگاه کتاب بیست و هفتم خواهد افتاد یک گام کوچک اما نمادین برای اتفاق بزرگی است که قرار است ادامه یابد. 

از دیگر ویژگی های بیست و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب تهران بن کارت هایی است که پشتوانه مالی آن از قبل در اختیار ناشران قرار می گیرد تا همچون سالهای گذشته بدهی بانک مرجع در این حوزه، تا چند ماه پس از نمایشگاه کتاب، ناشران را مستاصل نکند و آنها را در صف طویل وصول بن به وجه نقد در بانک عامل قرار ندهد. 

در سالهای گذشته بخش بین الملل نمایشگاه کتاب از صحن اصلی شبستان خارج شده و به ضلع جنوبی حیاط مصلی در چادری با این عنوان منتقل شده بود که در دوره جدید، سالن ناشران بین الملل به داخل شبستان انتقال خواهد یافت. 

در این دوره همچنین ناشران افغانستان بخش منحصر به مکتوبات و انتشارات خود خواهند داشت که بر اساس تدابیر ویژه معاونت فرهنگی و تشکیل کارگروه مشترک در حوزه نشر زبان فارسی این اقدام به صورت گسترده خواهد بود.
یکی از مهمترین مسائلی که همواره دغدغه مسئولان و برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب تهران است بحث بدهی ناشران خارجی است که تا کنون تنها بخشی از آن پرداخت شده است و ردیف بودجه دولت اجازه نمی دهد تا تمام این بدهی به صورت کامل نقد شود لذا حتی در دوره بیست و هفتم نمایشگاه کتاب تهران، همچنان این مشکل پابرجا خواهد بود. 

در دولت یازدهم تعداد زیادی از نشاران تعلیقی به صورت فعال درآمدند و توانستند مجددا شروع به فعالیت کنند اما حضور این تعداد از ناشران در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران میسر نشد چراکه تعداد کتاب های این ناشران در ردیف تازه های نشر، به حد نصاب نرسیده است؛ از این دست می توان به نشر «چشمه» اشاره کرد که به سبب به حد نصاب نرسیدن تعداد عناوین، مشمول دریافت غرفه نخواهد بود اما گفته می شود برای این دست ناشران نیز تمهیداتی در نظر گرفته شده است که مورد توافق هر دو طرف است. 

بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، از ۱۰ الی ۲۰ اردی بهشت در مصلی امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد و انتظار می رود وعده های دولت یازدهم تا حد امکان در این رویداد فرهنگی بزرگ بیش از قبل محقق شود.

یادداشت: مریم خاکیان