حمید زرگرنژاد، فیلمسازی کوتاه را از سال 73 در خوزستان و شیراز شروع کرد و حدود 10 فیلم کوتاه ، چند تله فیلم و دو سریال و تعداد بسیاری فیلم مستند در کشورهای اروپایی ساخته که از شبکه های مهم خبری جهان به روی آنتن رفته است. او همچنین نخستین فیلم سینمایی خود به نام «پایان خدمت» با نام جدید « منو کجا می بری» را دو سال پیش کارگردانی کرد که فیلمش از سوی داوران جشنواره فیلم فجر سال 92 در سه بخش کاندیدا شد و در نهایت جایزه اول بازیگری در بخش نگاه نو به «امیر جدیدی» بابت بازی در همین فیلم تعلق گرفت.

این فیلمساز خوزستانی که فیلمش تا چندی پیش در سینمای تهران و شهرستانها روی اکران بود در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز در مورد این فیلم و مشکلات فیلمسازان شهرستانی انجام داده است که اینک می خوانید:

فیلم «منو کجا می بری » ( پایان خدمت ) در سال 92 در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد اما چندی قبل اکران شد. به نظر می رسد که زمان تولید تا اکران ، قدری طولانی شده است علت چه بوده است؟

دلیل آن این است که من تصمیم گرفتم فیلم را با حوصله بیشتری تدوین و صدا گذاری دوباره ای داشته باشم بنابراین با خانم مستانه مهاجر و آقای ابوالصدق در حوزه صداگذاری ، دوباره روی فیلم کار کردیم بنابراین تا روی این فیلم کارهای فنی دوباره ای صورت بگیرد قدری زمان برد اما بعد از کارهای فنی، قرارد داد پخش این فیلم با آقای سیروس تسلیمی (امید فیلم) منعقد شد و ایشان تلاش کردند تا فیلم در یک تایم مناسب اکران شود.



در این فیلم ، قهرمان اصلی آن یک سرباز نیروی انتظامی است آیا از سوی نیروی انتظامی حمایتی از این فیلم شده است؟

هیچ حمایتی نشد ضمن اینکه فیلم یک فیلم نظامی نیست بلکه یک فیلم اجتماعی است و فقط ما اول قصه یک پاسگاه و یک سرباز را با لباس سربازی می بینیم اما بعد بلافاصله وارد زندگی شخصی این سرباز می شویم چرا که قصه اصلی فیلم مربوط به روابط یک دختر و یک پسر از دو طبقه کاملا متفاوت است.

 از وضعیت اکران فیلم راضی بودید؟

در روزهای اول، استقبال مخاطبان خوب بود، ولی با توجه به سرکشی‌هایی که به سینماها داشتم و در مدت این دو سالی که از ساخت این فیلم می‌گذرد و دوندگی‌هایی که در این زمینه داشتم به عینه مافیایی را که در پخش فیلم‌ها در سینمای ایران وجود دارد را به چشم‌های خودم دیدم. وقتی که به عنوان یک بیننده، وارد سینماها می‌شوم و وقتی‌که می‌پرسم کدام فیلمها را ببینم؟ متصدی سینما بین این همه فیلم، فقط اسم دو فیلم را بر زبان جاری و آن را به من معرفی می‌کند؛ بعداً که خودم را معرفی می‌کنم و می‌پرسم چرا مواد تبلیغاتی فيلم «پایان خدمت» در این سینما را نصب نکرده‌اید؟ می‌روند و آنها را از پشت می‌آوردند و در آنجا می‌گذارند! وقتی‌که از سینما خارج می‌شوم و شخص دیگری را می‌فرستم و بعد که از ایشان در این مورد می‌پرسم در جواب می‌گوید که دوباره پشت سر شما آنها را از آنجا برداشته‌اند. ضمن اینکه سانس‌هایی که به من اعلام می‌شود با آن چیزی که در واقعیت اتفاق می‌افتد فرق دارد، برای نمونه وقتی‌که اعلام می‌شود «پایان خدمت» در سانس ساعت ۷ غروب در فلان سینما اکران خواهد شد؛ بارها مشاهده کرده‌ام که در این سانس، اصلاً این فیلم اکران نمی‌شود و به جای آن فیلم دیگری روی پرده رفته است. حتی فکر می‌کنم آن فیلمی هم که به جای فیلم ما و در آن سانس پخش می‌شود به صاحب این فیلم هم نگویند؛ چون به اسم فیلم من در آن سانس پخش می‌شود.

شما از آن دست کارگردانانی هستید که ساخت فیلم و آموزش فیلم را از شهرستان شروع کردید قدری از وضعیت فیلمسازی در شهرستانها برای ما بگویید؟

من آموزش فیلمسازی را از انجمن سینمای جوانان شیراز شروع کردم اما فعالیت های فیلمسازی من، هم در اهواز و هم در شیراز بوده که در انجمن سینمای جوانان اهواز و شیراز حدود 10 فیلم کوتاه ساختم ولی بقیه فعالیت های فیلمسازی من در تهران انجام گرفته است.

بسیاری از هنرمندانی که در تهران حضور دارند هنرمندان شهرستانی هستند. شما به عنوان کسی که آموزش فیلمسازی و همچنین ساخت فیلم کوتاه را از شهرستان آغاز کردید نسبت به این مهاجرت اجباری چه تحلیلی دارید؟

متاسفانه در شهرستان ها ، پروسه ساخت حتی یک فیلم کوتاه بسیار به کندی به پیش می رود و کاری را که شما در شهرستان برای گرفتن بودجه و راه اندازی یک فیلم حتی کوتاه قراراست در 4 ماه انجام بدهید در تهران در 10 روز انجام می دهید. سینما یک کار گروهی است و وقتی همه عوامل به نام یک فیلم در تهران حضور دارند شما مجبور هستید در تهران حضور داشته باشید تا کارهایتان سریع تر انجام بگیرد. البته این امر معمولا در همه رشته های هنری هم می تواند صادق باشد.

گفتید که 10 فیلم کوتاه در انجمن سینمای جوانان اهواز و شیراز ساختید. امکانات این انجمن ها در آنجا چگونه بود؟

متاسفانه امکانات در آنجا بسیار کم هستند. یعنی من یک فیلم کوتاه سوپر8 ساختم که جایزه هم گرفت اما به دلیل اینکه سیستم فیلمبرداری در سال 74 تغییر کرده بود و به سیستم ویدئو تبدیل شده بود اما این امکانات در شهرستان ها موجود نبود. این درحالی است که هزینه ای که انجمن سینمای شهرستان ها برای ساخت یک فیلم اختصاص می دادند خیلی کم بود و ما مجبور بودیم غذای عوامل را خودمان تهیه کنیم یا از پول توجیبی خودمان برای خرج فیلم استفاده کنیم این درحالی بود که بسیاری از عوامل فیلم، دستمزد نمی گرفتند و شرایط حرفه ای برای ساخت این فیلم ها آن زمان حاکم نبود درحالی که معقتقدم حتی اگر یک نفر فیلم کوتاه هم می سازد باید تمام شرایط یک فیلم حرفه ای را تجربه کند یعنی طریق برخورد با بازیگر، طریقه برخورد با برنامه ریز، با فیلمبردار و غیره را تجربه کند. الان علت اینکه فیلم های مستند در شهرستانها بیشتر شده است به این دلیل است که بحث های مربوط به بازیگر و عوامل حرفه ای را ندارند و فیلمسازان با یک دوربین، کار خودشان را انجام می دهند. لذا ورود پیدا کردن به عرصه فیلمسازی در شهرستان ها خیلی سخت است چه برسد به ساخت فیلم سینمایی، من باید فیلم «منو کجا می بری» ( پایان خدمت ) را 10 سال قبل می ساختم اما این امکان فراهم نشد. من تا کنون 60 فیلم مستند در سطح اروپا مثل فرانسه، سوئد، هلند ، آلمان و کشورهای دیگر ساختم که از کانال های اروپایی پخش شدند و حدود 15 سال در این عرصه فعال بودم. اما یک فیلمساز مستند یا کوتاه در ایران که بخواهد به سینمای حرفه ای ورود پیدا کند کار بسی سخت را باید طی کند. دلایل آن هم مسائل مختلفی مثل رانت خواری ، مافیا سینما، زدو بندهای پشت پرده ، بی توجه ای به فیلمسازان و غیره را دارد البته خوشبختانه من از این طریق وارد عرصه سینمای حرفه ای نشدم من فریم به فریم تلاش کردم و با چنگ و دندان مبارزه کردم. یکی از دلایل اینکه گرفتن مجوز ساخت فیلم من دو سال طول کشیده و یا اینکه از تولید فیلم تا اکران حدود دو سال فاصله داشته به این علت است که من اهل زدو بند و مافیا نبودم.



شما استعدادها و علاقه مندی بچه های شهرستانی را به مقوله فیلم چگونه دیدید؟

افرادی که با من چه در اهواز و چه در شیراز مرتبط بودند بسیار آدم های مشتاق بودند و فکر می کنم اگر این ذوق نبود به هیچ عنوان آنان را با این موانع تولید فیلم که در شهرستان ها وجود دارد تشویق به فیلم سازی نمی کرد.در مورد استعدادها هم، باید بگویم که افراد زیادی در شهرستانها وجود دارند که تنها باید به آنان فرصت و امکانات داده شود تا بعد دید که از چه استعداد و هوشی برخوردارند. اما اگر بخواهم از کسانی یاد کنم حتما نام های زیادی خواهند بود ولی فقط این را بگویم که بعضی از این دوستان ، حتی نامشان هم ، فراتر از مرزها رفته است.

با توجه به اینکه استان خوزستان ، زادگاه شما محسوب می شود شما ظرفیت پتانسیل این استان را به لحاظ لوکیشنی چگونه توصیف می کنید؟

خوزستان لوکیشن های زیادی دارد که بسیاری از فیلمسازان مطرح کشور در این استان مبادرت به فیلمسازی کردند . فیلم روز سوم ساخته آقای محمد حسین لطیفی در این استان ساخته شده است این فیلم از روی یک فیلم مستند به همان نام «روز سوم» ساخته شده که کارگردان آن فیلم مستند من بودم و آن فیلم در لوکیشن واقعی خرمشهر فیلمبرداری شده است. حتی قصه جدید من که قرار است ساخته شود لوکیشن آن در خوزستان قرار دارد. لذا خوزستان دارای لوکیشن های خوبی است و همان طوری که گفتم فیلمسازان بزرگی مثل آقای حاتمی کیا و درویش و دیگران در آنجا فیلم ساختند ضمن اینکه 8 سال اتفاقات دراماتیک در این استان افتاده است که می تواند فیلمسازان زیادی را به این قسمت بکشاند.

در خوزستان فیلم های جنگی زیادی ساخته شده است و فیلمسازانی که قصد ساخت فیلم های جنگی را دارند حتما باید بخش هایی از فیلم خود را در آنجا بسازند اما با وجود این مسائل ، ما شاهد فقر امکانات فیلم های جنگی در استان خوزستان هستیم. آیا شما پیشنهادی برای ساخت مثلا شهرک سینمایی در این استان ندارید؟

البته به دلیل شرایط آب و هوایی نمی شود در طول سال در این استان کار کرد. اما با توجه به حماسه 8 سال دفاع مقدس در خوزستان به نظر می رسد که کارهای کمتری در این استان انجام شده است. ضمن اینکه معمولا از این نوع فیلم ها، هیچ ارگانی هم حمایت نمی کند. بنابراین هم اکنون «هور» در حال نابود شدن است، درحالی که عملیات زیادی در هور انجام گرفته است. چون دیگر هوری در خوزستان وجود ندارد به ناچار فیلمسازان باید هور را در اطراف تهران درست کنند که بی شک نمی تواند چیزی خوبی از آب در آید. لذا باید یک نهاد و جایی در خوزستان برای حمایت از فیلم های دفاع مقدس وجود داشته باشد.