بهترین نوع گردشگری در ایام پیک سفر؛
گردشگری تخریب؛ شیوه‌‌‌‌‌ی مورد پسند گردشگران ایرانی
در برخی از سایت‌های مشهور باید از یک تعداد بخصوص بیشتر گردشگر به مجموعه راه نداد، روشی که امروزه در بسیاری از سایت‌های گردشگری جهان مانند موزه لورو هم به کار گرفته می‌شود.
تاريخ : سه شنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۵۴
مریم اطیابی- به گزارش هنرنیوز، تعطیلات چند روزه که پیش می آید تعداد زیادی از افراد کوله‌بار سفر می‌بندند و راهی دیاری دیگر می‌شوند اما این سفرها برای منطقه مقصد جدای از درآمد زایی مضراتی را نیز به دنبال دارد. تخریب منابع طبیعی، انباشت زباله، تخریب آثار تاریخی و... یکی از این موارد که هنگام پیک سفر اعم از ایام نوروز یا تعطیلات مناسبتی پیش می‌آید ، یادگار‌نویسی یا پدیده وندالیسم آن هم بر روی آثار تاریخی و طبیعی است .براساس تحقیقات انجام شده در جهان، اعمال وندالیستی به‌طور وسیع توسط جوانان انجام می‌شود بدون آنکه بدانند این عمل جرم است. آنها اعمال خود را نوعی شوخی می‌دانند و تخریب اموال برای آنها تفریح و هیجان می‌آورد همانطور که تعداد قابل توجهی از افراد هم معتقدند ریختن آشغال غذا و یا مواد خوراکی مشکلی برای طبیعت بوجود نمی‌آورد و تنها نباید در طبیعت زباله پلاستیکی ریخت اما همین افراد به این موضوع فکر نمی‌کنند که وقتی در یک برهه زمانی خاص، تعداد زیادی از افراد با همین طرز تفکر زباله‌هایشان را در طبیعت رها کنند چه مشکلات زیست محیطی و بهداشتی در دامان طبیعت بوجود می‌آید. اما به راستی گردشگران با حضورشان در مقاصد گردشگری چه مشکلاتی را بوجود می‌آورند.
سعید ابراهیمی- از فعالان گردشگری و عضو خوشه‌سار بوم‌گردی- معتقد است قم یکی از مقصدهای حتمی نوروزی و سایر ایام تعطیل است چرا که این شهر در مسیر ارتباطی شمال به جنوب کشور قرار دارد و از این روی مسافران برای استراحت و زیارت حضرت معصومه(س) حتماً در این شهر از یک ساعت تا یک شب را اقامت دارند. او اظهار می‌کند:« بحث ریختن زباله فقط شامل اماکن متبرکه یا تاریخی و محوطه‌های اطراف آن نمی‌شود ما در یک دوره 20 روزه نوروزی کل طبیعت و آثار مذهبی و تاریخی را منفجر می‌کنیم. زدن چادر در اطراف حرم‌ها و رعایت نکردن نکات زیست محیطی معضلی است که همیشه در ایام پیک سفر قم، شیراز و مشهد با آن مواجه هستند. شاید زوار در خود حرم زباله نریزند اما در محوطه‌های اطراف این اتفاق زیاد می‌افتد. هر چقدر هم که متولیان این بارگاه‌ها یا شهرداری بخواهد، عملاً تا مردم همکاری نکنند فایده‌ای ندارد. در ضمن من نمی‌دانم این علاقه به گذاشتن ردی از خود بر دیوار و تنه درخت و کاهگل فلان اثر تاریخی یا درست کردن آتش و خاموش نکردن آن کی قرار است خاتمه پیدا کند؟»
او ادامه می دهد:« نمی دانم میل به جاودانگی است. یا تمایل به از بین بردن یک اثر به دلیل بی‌هنری است یا عدم آموزش اما به هر روی بد نیست یادگار نویسان و مخربان طبیعت و آثار تاریخی چند باری با مجازات روبه رو شوند و این موضوع در رسانه ها هم اطلاع‌رسانی شود چرا که هر چند پیشگیری بهتر از درمان است اما ظاهرا گفتن هزار باره این موضوع حداقل درباره اثار تاریخی فایده ای نداشته است البته آموزش و رشد فرهنگ موضوعی وقت گیر است به عنوان مثال شاید سالهای نخست که سیزده به درها کیسه زباله به مردم می‌دادند برخی این موضوع را خنده‌دار می‌دانستند اما به نظرم نسبت به چند سال پیش آگاهی مردم درباره نریختن زباله تا حدودی افزایش یافته است اما درباره ننوشتن یادگاری این آموزش ضعیف بوده است.»
حسین زندی – یکی از فعالان حوزه گردشگری و میراث فرهنگی همدان – درباره وضعیت این غار در ایام پر مسافر می‌گوید:« بیشترین آسیب در ایام نوروز به غار علی‌صدر وارد می‌شود چراکه مردم با کندن و بردن قندیل‌ها می‌خواهند خاطره غار را باخود ببرند غافل از این که این قندیل ها به محض جدا شدن می‌میرند و دیگر شبیه روز اول نیستند و از آن مهمتر با این کار به یکی از سایت‌های طبیعی کشور بیشترین آسیب وارد می‌شود! مضاف بر این که در موزه هگمتانه هم به دلیل عدم وجود حفاظ مردم به راحتی به برخی از سنگ های تراشیده یا کتیبه‌ها در محوطه باز دسترسی دارند و گاهی علاوه بر دست زدن به آنها، حتا روی برخی از این سنگ‌ها می‌نشینند.»
سیاوش آریا - یکی از فعالان میراث فرهنگی شیراز - بیشترین آسیب را در نوروز متوجه پارسه( تخت جمشید) می‌داند چرا که خیل گردشگران و جمعیت 50 تا 60 هزار نفری روزانه آنها که همراه با دست زدن به آثار، سابیدگی پله‌ها، یادگار نویسی و ضربه زدن به سنگ‌تراشه‌هاست همه ساله آسیب‌های زیادی را در کنار افزایش گردشگر در ایام نوروز به دنبال دارد آن هم تخت جمشید که چهارسایت آن شامل کاخ آیادانا، کاخ هدیش خشایار، کاخ سه در، کاخ تچر چندین سال است که به روی گردشگر باز نشده و تعطیل است. او برگزاری نوروز در آرامگاه کوروش و پرتاب ترقه به آن را یکی از آسیب‌های ایام نوروز گذشته به آثار تاریخی می‌داند و می‌افزاید: تازه این مکان‌ها نگهبان دارد اماکن تاریخی بدون محافظ که با خطر جدی تری روبه رو هستند مانند تنگه قندیل کازرون. هرچند شاید گردشگر سایر استان‌ها آن را نشناسند اما دست کم بومی‌های منطقه آن را می‌شناسند و خطر تخریب را افزایش می‌دهند.
وی اشاره‌ای هم به خانه‌زینت الملک مربوط به دوره قاجار در شیراز دارد که موزه مشاهیر هم هست و اضافه می‌کند:« می‌دانید این خانه در ایم پیک سفر چقدر بازدید کننده دارد و به دلیل نداشتن نیروی کافی چند تا از مجسمه‌های آن شکسته و برداشته شده است؟!»
صحبت‌های
سمیرا تا‌ج‌الدینی- راهنمای گردشگری کرمان- درباره وضعیت کلوت‌های شهداد هم شنیدنی است که می‌گوید:« بیشتر گردشگران به باغ شازده می‌روند که ریختن زباله در جوی آب و اطراف باغ منظره ناخوشایندی ایجاد می‌کند. اما کلوت‌های شهداد هم از این تجربه تلخ بی‌بهره نیستند. اخیراً و بویژه در ایام نوروز خودروها زیادی در این منطقه رفت و آمد می‌کنند که علاوه بر ریختن زباله، آلودگی‌های صوتی شدیدی در این منطقه ایجاد می‌کنند. قبلاً فقط خودروهای مخصوص کویر برای مسابقات آفرود آن هم در یک مسیر کاملاً مشخص ورود پیدا می‌کردند اما اکنون همه خوردروها روانه کلوت می‌شوند. از طرفی تعداد مسافران در ایام خاص اینقدر زیاد است که برای بازدید حمام گنج‌علی خان باید صف بست اما در حمام وکیل مربوط به دوره قاجار- اجرای نگروه‌های موسیقی و نصب اکو که موجب چند برابر شدن صدا می‌شود و لرزه بر اندام این اثر تاریخی می‌اندازد را نباید فراموش کرد.»
پگاه لطیفی - راهنمای گردشگری یزد- هم با اشاره به این که میدان امیرچخماق مهمترین سایت تاریخی یزد است از گردشگران این گلایه را دارد که چرا اطراف میدان اتراق و بساط خود را در آنجا پهن می‌کنند. این در حالی است که در شهر تابلوهایی مسافران را به سمت پارک‌های دارای جایگاه برای نصب چادر و اقامت هدایت می‌کند. پهن کردن فرش و خوردن عصرانه و گذاشتن زباله در اطراف میدان در ایام پیک سفر از نظر لطیفی واقعاً دردسر ساز است. از طرفی در میدان امیرچخماق یک سری دست‌فروش بساط پهن می‌کنند و شال و روسری می‌فروشند. این در حالی است که گردشگران دور آنها تجمع می‌کنند و به یکباره چهره یزد را بهم می‌زنند چرا که این میدان نماد شهر است و از اهمیت خاصی برخوردار است. از طرفی عده‌ای ظروف خود را با آب می‌شورند و چون وسط بازارچه یک حالت گودی مانند دارد، آب به این سو روانه می‌شود و چون در اطراف آن جگرکی است هرکس این صحنه را ببیند احساس می‌کند در اینجا خونابه روان است.
او ادامه می‌دهد:از این‌ها که بگذریم. چرا اصرار دارید خودروتان را در تنها پارکینگ میدان امیرچخماق پارک کنید. ماشین را گوشه‌ای پارک کنید و خیابان امام خمینی را پیاده بیایید و از این فضا و بافت لذت ببرید. مسیر طولانی که نیست بهتر از آن است که از 10 صبح چنان ترافیکی در میدان درست کنید که هیچ خودرویی نتواند زودتر از 1 ساعت و نیم از چاه ترافیک این میدان رهایی یابد. اما درنهایت
مهرک(مریم) حصارکی از اعضای انجمن صنفی راهنمایان گردشگری درباره تورهای ایام پیک سفر توضیح می دهد:« ما در ایام پیک سفر که معمولاً نوروز و تابستان است، علاوه بر گردشگران داخلی شاهد حضور گردشگران خارجی هم هستیم اما شلوغی سایت‌های تاریخی این بازدیدکنندگان را با مشکلات زیادی روبه رو می‌کند. به نظرم ما در برخی از سایت‌های مشهور باید از یک تعداد بخصوص بیشتر گردشگر به مجموعه راه ندهیم کاری که در بسیاری از سایت‌های گردشگری جهان مانند موزه لورو اتفاق می‌افتد. فرضاً روزانه به 1000نفر یا در سایت‌های بزرگتر فرضاً 10 هزار نفر بیشتر اجازه ورود ندهیم. اتفاق دیگری که باید بیفتد این است که می‌توان علاقه‌مندان را در قالب گروه‌های چند نفری به داخل سایت‌ها برد و یک بازه زمانی مشخص برای بازدید آنها در نظر گرفت که هم تمام گردشگران بتوانند از سایت‌ها بازدید کنند و هم آسیب کمتری به آثار تاریخی وارد شود.»
