واقع گرایی یا بازتابندگی ارزش ها که در عینیت مفهوم کلمه، نمی تواند به صرف مثبت یا منفی بودن توسعه موضوعی یابد بخش بزرگی از دغدغه فیلم سازان و رویکردهای جامعه شناختی آنان است.

در اغلب این رویکردها آنچه حائز اهمیت است تفکیک افراد و موقعیت ها به فراخور رفتار اجتماعی آنان در این گستره است که گاه با همسو سازی چندگانه فضا به صورت بیان مسئله و یا ارائه راهکارهای موجود است؛ در این حال نگاه سازنده اثر باید از هرگونه شایبه و تداخل به دور باشد و گرچه در کنه هریک از معضلات اجتماعی، لایه های سترگی از تضادهای روانی نهفته است لکن در شیوه پرداخت به آنها باید جهان بینی وسیعی داشت.

«حوالی اتوبان» ساخته سیاوش اسعدی، طرح نسبی یک اختلال اجتماعی در بافت رویی جامعه است که از درونه آسیب پذیر آن حکایت دارد؛ این واگویی جدای از مصادیق عینی آن که ماحصل یک فصل طولانی از پوسیدگی های درونیات اجتماع است، چینشی نو در ارائه همان مفاهیم پیشین است.

به طور کلی، پدیده ناشی از تناسب یا گسست روابط به دلایلی چون ناهنجاری موجود در بین افراد که در پسینه ذهن و زندگی آنان نهفته است به طرزی ساده و طی پیامدی سطحی به رو آمده و تضادهای عمیق این ساختار را نشان می دهد.

به عبارت دیگر در این فیلم، شماری از معضلات غامض اجتماعی من جمله «فقر و فحشا» به صورت رخ نمودی از لایه های تضادمند پیشین در کاراکتر زن خیابانی و دختری که به رغم سازو کار تازه زندگی خود با همان مسائل پیشین در گیر است تجلی می یابد.

«حوالی اتوبان» از جبری گریز ناپذیر بر ساحت زندگی کاراکترها و جدال با شرایط حکایت دارد که سرانجام به درونمایه اخلاقی خود ارجاع یافته و بر تضمین آرامش روانی افراد در شکل ارزشی آن صحه می گذارد.

وانگهی به طور ضمنی به طرح انتقادهایی بی پیرایه از دشواریهای زندگی زنان طرد شده از جامعه اشاره دارد که تلویحا، تقابل آشکار ساختمان جامعه شناختی را نشان می دهد؛ هنگامیکه در این اثر و در امتداد نفی شخصیت یک زن خیابانی با کاراکتر همسر همخانه ای او از یک سو و گذشته تاریک هردو با تلاقی فرهنگ و بی اخلاقی توصیف می شود از منظری دیگر انسانیت و اخلاق را در ته مانده وجودی این افراد به صورتی پستویی قابل تامل است.

نیز کاراکتر خواهری که ضمن سازش با شرایط موجود زندگی خود از آلودگی های اجتماعی دور مانده و دورنمای دیگری در این ابعاد ایجاد نموده است.

«حوالی اتوبان» با بهره گیری از تناسب موضوع و درون بافت های کوتاه پرداخت هنری، توانسته است چندگانگی مسئله درونی خود را تا حد بیان مسئله، به نیکویی درآورد وگرچه سرانجام در گره های دوباره ای معلق می ماند.

این فیلم با نقش آفرینی گلچهره سجادیه، شهاب حسینی، بهناز جعفری و مونا هاشمی پس از جشنواره بیست و نهم فجر به اکران رسیده است.



مریم خاکیان