به گزارش هنرنیوز، این تغییرات که بی‌شک بخش اعظم آن به اختلافات مدیریتی، سیاست‌های داخلی و بودجه‌های سازمانی برمی گردد در مردادماه سال جاری با استعفای نجفقلی حبیبی که در ۱۷ آذر ماه ۱۳۹۲ با حکم علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دبیر علمی سی و یکمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران منصوب شده بود، آغاز شد. به دنبال آن احسان عباسلو مدیر خانه ترجمه موسسه خانه کتاب در شهریورماه امسال پس از گذشت ۵۳ روز از مدیریت خود، از سمت محوله استعفا کرد و در توضیح این مسئله به رسانه ها اعلام نمود: «آقای میرزایی تصمیم جدی گرفته بودند بخش عظیمی از فعالیت‌های خانه کتاب را به آقای جلیسه واگذار نمایند کما این که اینک تمام خانه‌های تازه تشکیل نظیر خانه نقد، خانه ترجمه، خانه ویرایش، جشنواره نقد، کتاب های فصل، سرای اهل قلم و و و زیر نظر معاونت آموزش، پژوهش و فرهنگی یعنی آقای جلیسه هستند. علت جدایی این حقیر همین بود که می خواستم خانه ترجمه مستقل باشد.»
این مسئله سبب شد تا محسن پرویز معاون اسبق فرهنگی وزیر ارشاد در دولت نهم و برخی مسئولان واکنش های انتقادی به این موضوع نشان دهند. این تغییرات با شتاب بیشتری موسسه خانه کتاب را به سمت و سوی استعفای نجفعلی میرزایی مدیرعامل این موسسه کشانید و سرانجام میرزایی در آذرماه سال جاری با موافقت سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از این سمت خارج شد؛ در طرح دلایل این استعفا مشغله دوجانبه وزارتین در تهران و قم توسط این مقام مسئول توضیح داده شده است لیکن بعید به نظر می رسد فشارهای بودجه مستقل که خانه کتاب را به تمرکز درآمدزایی از طریق فروش شابک و امتیازهای مالیاتی وادار می کرد، در این موضوع دخیل نبوده باشد ضمن آنکه برخی خبرگزاری‌ها شرح ماوقع را از چندماه قبل در کرنا کرده و به آن دامن زده بودند که در معادلات آنها بی شک باید برای خانه کتاب سرپرستی تعیین می شد و این سرپرست کسی جز مجید غلامی جلیسه نبود که پیشتر مسئولیت معاونت فرهنگی و پژوهشی خانه کتاب را بر عهده داشت و به دلیل دایره نفوذ و اختیارات تام از جانب مدیر مستعفی این موسسه، می توانست با سهولت بیشتری به بازی در این چرخه ورود یابد.
این تغییرات به بخش های کوچکتر موسسه خانه کتاب هم کشیده شد و سرانجام محسن باغبانی ویراستار و مدیر موسسه نگارش و ویرایش تیرماه سال جاری بود که به عنوان مدیر خانه ویرایش ایران منصوب شده بود در چهارم بهمن استعفا کرد.
در این میان جرقه های آتش از موسسه خانه کتاب و خبرگزاری کتاب ایران به شکلی دیگر دامن معاونت فرهنگی وزارت ارشاد را گرفت؛ در اواخر دیماه سال جاری اخبار ضد و نقیضی درباره انتشار کتاب «من این نسل» نوشته محمدرضا اسدزاده و اخذ مجوز آن توسط دفتر ترويج كتاب و كتابخواني (اداره كتاب) معاونت فرهنگی شایع شد و سپس بستر حواشی بسیاری برای نگارنده آن فراهم شد و کار به جایی رسید که حسین نوش آبادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک کنفرانس خبری در باره این موضوع توضیح داد: «مجوز یک کتاب در خارج از کشور دلیلی بر توزیع آن در داخل کشور نیست و جمهوری اسلامی ایران بر اساس مقررات و ضوابط خود نسبت به صدور مجوز کتاب اقدام می‌کند. این کتاب در خارج کشور چاپ شده و در داخل کشور بطور رسمی توسط هیچ شبکه ای توزیع نشده و ممکن است تعداد اندکی از این کتاب به دست افرادی خاص داده شده باشد که آن هم یک کار فردی و شخصی بوده و به هیچ وجه هیچ نهاد قانونی اقدام به این کار نکرده است. اشکالاتی هم که به لحاظ محتوایی بر این کتاب وارد شده، اگر زمانی قرار باشد کتاب برای صدور مجوز و عرضه در داخل کشور ارائه شود، حتما مدنظر هیئت ممیزی کتاب قرار خواهد گرفت و بعید است که با این شکل و ساختار بخواهد در داخل کشور مجوز چاپ دریافت کند.»
محمدرضا اسدزاده سردبیر خبرگزاری کتاب نویسنده کتاب «من این نسل» نیز طی جوابیه ای رفتاررسانه ها را نامحترم و قضاوت آنها را نشر اکاذیب دانست؛ لیکن این ماجرا به همینجا خاتمه نیافت و علی شجاعی صائین مدیر دفتر ترويج و توسعه كتاب و كتابخواني به دلایل ناگفته در بهمن ماه امسال با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برکنار شد. وزیر ارشاد درباره علت این برکناری توضیح داد: «بخشنامه‌ای به مدیران وزارت ارشاد ابلاغ شده که شجاعی صائین آن را رعایت نکرده و در پی همین تخلف برکنار شده است.» این در حالیست که به نظر می رسد اختلاف نظری که بین معاون فرهنگی و وی بر سر مسائل مختلف از جمله کتاب محمدرضا اسدزاده وجود داشته سبب این برکناری شده است چراکه شجاعی صائین پیش از برکناری اش در یک مصاحبه خبری قید می کند که «بارها درباره این کتاب و نویسنده اش به آقای صالحی هشدار داده بودم.» ؛ درست پس از این موضوع برکناری وی از سمت محوله اتفاق می افتد و وزیر ارشاد نیز بار این ختلافات را در یک تیتر جنجالی که « مدیر اداره کتاب را شخصا برکنار کردم» به دوش می کشد تا ناگزیر از پذیرفتن استعفای سید عباس صالحی معاون فرهنگی نباشد اما جالب است که حکم سرپرستی همایون امیرزاده بر این سمت را صالحی معاون فرهنگی شخصا صادر کرده است تا تغییرات مدیریتی در این معاونت، صرفا تغییرات آیین نامه ای و درون سازمانی به نظر بیاید.
حال باید منتظر معرفی گزینه تازه مدیریت دفتر توسعه و ترویج کتابخوانی یا همان اداره کتاب بود؛ بدون شک وزارت فرهنگ و ارشاد در انتصاب این گزینه اینبار جوانب احتیاط را به شکلی که دیگر چنین هزینه ای ندهد، مد نظر خواهد داشت.
مریم خاکیان
