هنر نیوز - نمايش منشور كوروش بدون ضمانت مالي

گزارش هنرنیوز از نشست رسانه‌اي نمايشگاه منشور كوروش در موزه ملي ايران(1)

رئيس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري گفت:براي نمايش منشور كوروش در ايران هيچ گونه ضمانت مالي به موزه بريتانيا نداده‌ايم.

به گزارش«هنرنيوز»،حميد بقايي رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در نشست رسانه‌اي منشور كوروش در موزه ملي ايران كه با 45 دقيقه تاخير برگزارشد، اظهار داشت:
از سالها قبل بحث نمايش منشور كوروش مطرح بود ولي سازمان ميراث فرهنگي اين مساله را پس از نمايشگاه صفوي در بريتانيا به صورت جدي در دستور كار قرار داد و توافقاتي در اين زمينه انجام گرفت، اما متأسفانه سال گذشته در ارسال منشور وقفه ايجاد شد كه اين امر منجر به بازنگري در روابط علمي و فرهنگي موزه ملي ايران با موزه بريتانيا شد.
وي افزود: در راستاي اجراي هر چه بهتر اين تصميم، رئيس موزه ملي تغيير كرد و طي امضا قراردادي بين مك گريگور رئيس موزه بريتانيا و هيئت همراه، با آزاده اردكاني رئيس موزه ملي ايران كه حدود دو ماه پيش در تهران صورت گرفت، توافق شد منشور به ايران ارسال شود.
بقايي ضمن اشاره به اينكه اين اولين بار است كه شاهد نمايش آثار ساير موزه‌ها در ايران هستيم،ابراز اميدواري كرد با مشاركت و همكاري ساير موزه‌ها شاهد نمايش آثار فرهنگي،تاريخي ايران از ساير نقاط دنيا به كشورباشيم.
وي گفت:در همين راستا اقداماتي را براي نمايش آثار ايراني، اسلامي موجود درموزه لوور پاريس آغاز كرديم. در گذشته فقط آثاري از ايران به خارج از كشور مي‌رفت اما اكنون قرار است اين روابط دوطرفه باشد.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري تاكيد كرد: عملکرد مناسب سازمان ميراث فرهنگي در نمايشگاه منشور سبب ايجاد سابقه مثبت براي برگزاري نمايشگاه هاي بعدي مي‌شود و با توجه به فرصت 4 ماهه نمايش منشور کوروش از اين پتانسيل جهت ارتقاي سطح علمي بيشتر جامعه بايد استفاده كرد.
وي ادامه داد: تبيين مسائل فرهنگي، اجتماعي همراه با تبليغات و فعاليت‌هاي فرهنگي شرايط را براي بهره‌برداري مناسب جامعه از اين شرايط فراهم مي‌کند.
معاون رئيس جمهور به مقايسه اقدام زشت توهين به اديان در آمريكا و احترام به اديان در 25 قرن پيش توسط كوروش پرداخت و گفت: هم‌اکنون در آمريکا، مهد آزادي و تمدن، شاهد توهين و بي احترامي به اديان هستيم و اين در حالي است که 25 قرن پيش توسط حاکم ايران احترام به اديان پايه‌ريزي شد.
وي در پاسخ به پرسش هنرنيوز مبني بر اينكه با توجه به سياست موزه ملي طي يك دهه گذشته كه آثار باستاني ايران را در اروپا، امريكاي جنوبي و ‍ژاپن طي اين سالها به نمايش در آورده ، چرا در قبال آن هرگز آثار باستاني اين كشورها در ايران به نمايش در نيامده، اظهار داشت: الويت با آثار ايراني است.فعلا آثار ايراني را بچسبيد بقيه پيشكش.ما آنقدر آثار ايراني در ساير كشورها داريم كه الويت با نمايش آنها است. منطق هم حكم مي كند اول اين آثار مورد توجه قرار گيرد.
بقايي درباره‌ي نمايش آثاري مانند الواح هخامنشي امانت داده ‌شده به دانشگاه شيكاگو و سر سرباز هخامنشي در ايران، بيان كرد: قبلا درباره‌ي اين موارد به‌صورت مفصل توضيح داده شده است.
اين مقام مسئول در پاسخ به پرسشي كه طي آن مطرح شد نمايندگان مجلس اظهار داشتند كه بها دادن به منشور خيلي غلو آميز است و ما نبايد به امپراطوري‌هاي گذشته را اينقدر بها دهيم، گفت: اين برنامه‌ها و تعيين اهداف بايد توسط رسانه‌ها مشخص شود. بسياري از مواقع، يكسري موضع‌گيري‌ها به‌دليل وجود ابهامات در زمينه اطلاع رساني است.، پس بهترين ابزار اطلاع‌رساني، رسانه‌ها هستند.
بقايي بيان كرد: اكنون جامعه‌ي ايران از رسانه‌ها توقع دارد كه به جاي پرداختن به بحث خبري – حادثه اي حوادث در حوزه‌ي ميراث فرهنگي به‌صورت تحقيقي علمي با قضايا مخصوصا منشور كوروش برخورد كنند و روي آن كاركنند.
وي با اشاره به اينكه سياست سازمان ميراث فرهنگي و شخص وي معرفي فرهنگ ايران است، تاكيد كرد: اگر امروز كسي بخواهد دنبال مليت‌گرايي و ناسيوناليسم‌گرايي برود، حماقت كرده است.البته وطن پرستي با ناسيوناليسم فرق دارد. ما مي‌خواهيم داشته‌هاي فرهنگي علمي مان را معرفي كنيم، نه مليت‌گرايي صرف را. اين خطاي محض است.سياست سازمان ميراث اصلا ناسيوناليسم ‌گرايي نيست. ما نمي‌خواهيم پادشاه را زنده كنيم، سياست ما تبليغ فرهنگ انساني است. ما قابليت‌هاي علمي و توانايي بالايي داشتيم و دنبال آزادي وآزادي‌خواهي بوديم. شيعه شدن ما گواه اين ادعا است. سياست ما فرهنگ اصيلي است كه به آن اعتقاد داريم يعني اسلامي كه 14 قرن است با خون ما درآميخته و در آن حل شده ايم .
بقايي افزود: ايران همواره کشوري موحد بوده و سابقه فراواني در عدالت خواهي داشته است.از اين رو عامل مهم شکست پادشاهان هخامنشي و اشکاني بدرفتاري و بي توجهي به مردم بوده است .
وي در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه قرار است چه آثاري از موزه لوور پاريس به ايران آورده شود،تشريح كرد: آثاري را كه در گذشته، به‌نمايش درمي‌آورديم، براساس يك رابطه‌ي يك طرفه بود؛ ولي تلاش كرديم، اين چرخه را تغيير يابد و يك رابطه‌ي دو طرفه ايجاد كنيم. حتي شنيده‌ايم آثاري از دوره‌هاي اسلامي و مربوط به ائمه‌ي اطهار (ع) در ديگر موزه‌هاي دنيا وجود دارد. براي همين رئيس موزه‌ي ملي ايران در حال انجام اقدامات و مذاكره‌هايي در اين زمينه است.
اين مقام مسئول ادامه داد: اگر بتوانيم در ارتباط با اين نمايشگاه به‌درستي عمل كنيم، اين يك سابقه‌ي خوب براي ايران مي‌شود و مي‌توانيم حرفي براي گفتن در ارتباط با ديگر موزه‌هاي دنيا داشته باشيم. فكر مي‌كنم با شرايط موجود، فضا براي نمايش آثار ايجاد شده باشد.
معاون رئيس جمهور با اشاره به قرارداد امضا شده بين موزه‌ي بريتانيا و موزه‌ي ملي ايران، بيان كرد: براساس قرارداد، منشور كوروش از 19 شهريورماه تا 20 دي‌ماه در موزه‌ي ملي به‌نمايش درمي‌آيد. هم‌چنين عكاسي از منشور كوروش آزاد نيست و مردم فقط مي‌توانند آن را ببيند.
بقايي در پاسخ به پرسشي درباره‌ي دو قطعه‌ي پيداشده در موزه‌ي بريتانيا منسوب به منشور كوروش اظهار داشت: اين تكه‌ها در انبارهاي موزه‌ي بريتانيا پيدا شدند و طبق گفته‌ي كارشناسان موزه‌ي بريتانيا، به يك منشور ديگر تعلق دارند. اين گفته‌ها ،اين فرضيه را به اثبات مي‌رساند كه منشور كوروش يكتا نيست.منطق هم حكم مي‌كند فرمان حكومتي تك نباشد. به همين دليل، اين احتمال قوت پيدا كرد كه منشورهاي ديگري نيز وجود داشته باشد.
وي ادامه داد: آن دو تكه‌ي پيداشده اسرار نانوشته‌ي بخش شكسته‌شده‌ي متعلق به منشوركوروش را فاش مي كند.هم اكنون دو تكه‌ي تازه پيداشده ترجمه شده‌ و متن آن هم موجود است.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري درباره احساس خود از متن منشور كوروش گفت: متن منشور كوروش متن حقوق بشر و يك قانون فراگير انساني است وقتي آن را با منشور حقوق بشر سازمان ملل متحد مقايسه مي كنيم، متوجه مي‌شويم انسانيت مبناء اين منشور است كه مورد افتخار همه افراد است هرچند افرادي چون محمدرضا پهلوي در طول تاريخ از آن سوء استفاده كرده‌اند.
وي تاكيد كرد:اين متن به عنوان متن اولين بيانيه حقوق بشر به ثبت رسيده و در سال 1971 نمونه‌اي از مولاژ آن در سازمان ملل نصب شد.
بقايي از اعلام نظر برخي از شخصيت‌ها مانند علامه طباطبايي، شهيد مطهري و آيت الله مکارم شيرازي درباره كوروش سخن گفت و بيان كرد: به گفته اين بزرگان کوروش همان ذوالقرنين بوده و براي نخستين بار ابوالکلام آزاد؛ وزير فرهنگ هند اين موضوع را مطرح کرده است.
بقايي در پاسخ به پرسشي درباره‌ي چگونگي شرايط،‌ ضمانت و بيمه‌ي به امانت گرفتن منشور كوروش از موزه‌ي بريتانيا و صحت اختصاص هزينه‌اي حدود 200ميليارد تومان براي ارتقاء سيستم ايمني موزه‌ي ملي ايران،تصريح كرد: سيستم ايمني موزه‌ي ملي ايران بايد تقويت مي‌شد كه شد. قضيه‌ي مهم اين است كه ما مديراني را منصوب كنيم كه فهم، ‌بينش و ذوق فرهنگي داشته باشند تا از بخش‌هاي كارشناسي براي انجام يك هدف كمك بگيرند.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري گفت: با اعمال مديريت جديد موزه مالي و کمک ساير بخشها کمتر از هشت ماه شاهد تحولات مهمي در بخشهاي سخت افزاري، نرم افزاري، ساماندهي انبارها و برگزاري دو نمايشگاه در شهرهاي تبريز و اروميه بوديم.
بقايي گفت: دوماه پيش هنگامي كه جان كرتيس مدير بخش خاورميانه موزه بريتانيا و مك گريگور رئيس موزه بريتانيا به همراه كارشناسان موزه‌ي بريتانيا براي بستن قرارداد منشور كوروش به ايران آمدند، از موزه‌ي ملي و سيستم حفاظتي آن بازديد و آن را از نظر فني تأييد كردند.هم اكنون همه‌ي بخش‌هاي حفاظتي موزه‌ي ملي در حد استاندارد است.
وي هم‌چنين درباره‌ي صحت اختصاص بودجه 200ميليارد تومان جهت تقويت سيستم ايمني موزه‌ي ملي، تاكيد كرد: رديف بودجه‌ي مشخص‌شده‌اي در اين زمينه وجود دارد؛ اما رقم 200ميليارد تومان حتي به اندازه‌ي بودجه‌ي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هم نيست، بودجه‌ي كل اين سازمان حدود 100ميليارد تومان است.
اين مقام مسئول درباره‌ي شرايط ضمانت‌ و بيمه‌ي منشور كوروش گفت: موزه‌ي بريتانيا و موزه‌ي ملي ايران دو مجموعه‌ي معتبر فرهنگي ــ علمي هستند. تبادل اشيا بين موزه‌ها يك امر عادي است، پس در توافقي كه با موزه‌ي بريتانيا داشتيم و با پيگيري هاي خوب خانم اردكاني با بهره‌گيري از صحبت‌ها و مقررات كارشناسي ،ما ضمانت مالي براي منشورنداديم.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگاران كه اين امر را امكان پذير نمي‌دانستند،گفت: در واقع، اشياي تاريخي را نمي‌توان بيمه كرد. هيچ شركت بيمه‌اي اين كار را قبول نمي‌كند،چگونه مي‌توان يك شيء تاريخي را بيمه كرد .در صورت رسيدن آسيب به آن شي شركت بيمه چه كاري مي‌تواند انجام دهد. آيا دوباره شي اي مثل آن مي‌سازد يا مي‌خرد؟! يكي از چالش‌هاي ما بحث بيمه است.
وي درباره بيمه مصونيت كه قبلا از سوي برخي كارشناسان مطرح شده بود، توضيح داد: بيمه‌ي مصونيت در واقع يعني تعهد برگشت شيء كه براي منشور نيز اين بيمه مطرح شده است. بيمه مصونيت امري طبيعي است كه براي هر شيء تاريخي در نظر گرفته مي‌شود.
بقايي در پاسخ به اين پرسش كه در صورت ندادن ضمانت مالي چه لزومي به پس دادن منشور كوروش به موزه‌ي بريتانيا وجود دارد، اظهار داشت: بحث رد و بدل كردن اشياي تاريخي بين دو مجموعه‌ي معتبر جهاني است. رد و بدل كردن اشياي تاريخي بقالي نيست كه لنگه كفشي را براي آن گرو بگذاريم، اين كار نه بار اول است كه انجام شده و نه بار آخر.
معاون رئيس جمهور هم‌چنين درباره‌ي اين‌كه آيا فرستادن منشور كوروش با هدف سياسي انجام شده، تصريح كرد: هيچ هدف سياسي پشت فرستادن منشور كوروش نبوده است. ميراث فرهنگي تلاش مي‌كند به بحث‌هاي جنجالي سياسي وارد نشود.
بقايي در پاسخ به پرسشي درباره اينكه آذرماه سال پيش،بنا به گفته رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري منشور كوروش در يك محفظه‌ي شيشه‌يي به ايران آورده مي‌شود و كسي نمي‌تواند به آن دست بزند و سال‌يابي‌ منشور نيز امكان ندارد و فقط كارشناسان از روي محفظه شيشه‌يي مي‌توانند آن را بررسي و اعتبارسنجي كنند،تشريح كرد: من سخنان آقاي خوشنويس را نخوانده‌ام، روز شنبه با حضور هفت كارشناس ايراني و سه كارشناس موزه‌ي بريتانيا اين اعتبارسنجي با حضور اصحاب رسانه در موزه ملي رخ داد.
وي همچنين درباره چرايي باز پس نگرفتن منشور كوروش براي هميشه از موزه‌ي بريتانيا،گفت: اگر طرح مي‌دهيد، راه‌كار هم بدهيد. مالكيت معنوي منشور كوروش متعلق به ايران است. ما آثار زيادي داريم كه در حوزه‌ي جغرافيايي ايران نيستند و مالكيت مادي آن‌ها به كشورهاي ديگر متعلق است اما مالكيت معنوي آنها متعلق به ايران است.