هنر نیوز - کالبد شکافی ذهن یک فیلمساز مورخ در کتاب «آمریکای الیور استون»

کالبد شکافی ذهن یک فیلمساز مورخ در کتاب «آمریکای الیور استون»

کتاب«آمریکای الیور استون» یا سینما، تاریخ و مناظره اثر رابرت برنت تاپلین، ترجمه پرویز شفا برای نخستین بار توسط انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.
این کتاب بررسی دیدگاه و رویکردهای جهان شناختی الیور استون از دریچه فیلم های او در ابعاد ریشه های تاریخی و پدیدار شناسی مفهومی است.
تاپلین در مقدمه کتاب خویش درباره الیور استون می نویسد: «الیور استون نه تنها پیشگاه ساختن فیلم های جنجالی و بحث انگیز هالیوود است، در عین حال پرکارترین کارگردانی است که در فیلم هایش با تاریخ معاصر آمریکا سروکار دارد»/ص4
او الیور استون را با ویژگی های خاص خلاقانه اش یک فیلمساز مورخ معرفی می کند و ساخته های او را در از دریچه ای متفاوت چنین توصیف می کند: «فیلم های او فقط برای پول درآوردن نیستند، این فیلم ها ابزار شخصی بیان دیدگاه استون درباره دوران مدرن است...استون شدیدا به انتقاد حساسیت دارد و غالبا تلاش می کند به طور جدی هم در فیلمسازی خویش و هم در اظهارات عمومی و در ملاء عام واکنش نشان دهد.»/ص17
تاپلین سینمای جنگ ویتنام را در آثار او مدقق دانسته می نویسد: «وقتی منتقدان شکایت کردند که گویی جنگ ویتنام بیش از حد ذهن او را مشغول کرده، استون تاکید می کند که بینش او محدودیت ندارد»/ص17
وی همچنیندر بخش دوم کتاب با عنوان «استون به عنوان مورخ» درباره نگرش تاریخی استون به فضای سینمای به اصطلاح تاریخی اشاره نموده، عنوان می کند: «بی تردید راحت می توان صدها فیلم پیدا کرد که طی چند دهه اخیر ساخته شده و پر از تصاویر مربوط به شیوه زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آمریکا است اما هیچ چیزی جز تصاویری صرف از گذشته آمریکا ندارند و تفکری به بیننده منتقل نمی کنند. این همان جایی است که استون وارد می شود او متعهدترین فیلمساز آمریکایی معاصر است که به مساحی زیر و بم های تاریخ سیاسی و فرهنگی آمریکا پرداخته و این کار را با نظریه ای قاطع در مورد معنای گذشته آن انجام داده است.»/ص 28
تاپلین فیلمساز مورخ را در حوزه تاریخ و ارائه مفاهیم بنیادین آن بسیار مهم و موثر می داند و ابعاد آن را به چند بخش تقسیم می کند: 1/ فیلم دراماتیک که تاریخ را به مثابه داستان بازگو می کند2/ سینما اصرار دارد که تاریخ داستان افراد است3/ سینما تاریخ را به منزله داستانی خاتمه یافته، تکمیل شده و ساده از دوران گذشته به بینندگان عرضه می دارد4/ سینما تاریخ را به صورت تجربه به ما عرضه می کند5/ سینما تاریخ را به منزله فرآیند به ما نشان می دهد6/ سینما نمایی از گذشته به ما می دهد، وی تصریح می کند که آمیزه این شش قرارداد به مفهوم واقعی به فیلم توانایی می دهند تا کار تاریخ را انجام دهد و در عین حال در فیلم محدودیت هایی بر تاریخ تحمیل می کنند.
الیور استون بخش عظیمی از نگرش عیق خود را در تاریخ جنگ ویتنام به صحنه تصویر در آورده است، او کارگردانی تحلیل گر است که به علل ماوقع تاریخی می پردازد و رخدادهای این چنینی را از دریچه تحلیل و گاه استدلال مورد بررسی قرار می دهد.
در بخش دیگری از کتاب، آثار او همچون «سالوادور»1986، «جوخه» 1986، «وال استریت»، « متولد چهارم ژوئیه» 1989، «مارمولک شاه یا قهرمان تقلبی»، «جان اف کندی»1991، «آسمان و زمین» 1993، «خونسردتر از مانسون» و «نیکسون» 1993 به قلم منتقدانی چون والتر لافبر، دیوید هالبراستم، مارتین فریدسم، جک دیویس، جیمز فار، مایکل کورتس، لو لی هیسلیپ، دیوید کورترایت، استیفن آمبروز، جورج مک گاورن و آرتور شلزینگر مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
همچنین در بخش پایانی کتاب الیور استون به پاره ای انتقادات آنان در باره آثارش از دریچه ماهیت پرداخت به این آثار و تحلیل انطباقی خود پاسخ می گوید.
گفتنی است کتاب « آمریکای الیور استون» برای نخستین بار در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در غرفه انتشارات هرمس در معرض دید علاقه مندان قرار گرفت.