هنر نیوز - حرف اصلی فیلم پایان‌نامه «ولایت مداری» است

نشست نقد و بررسی فیلم «پایان‌نامه» در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد؛

تهیه کننده فیلم «پایان‌نامه» در نشست نقد و بررسی که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شده بود گفت: حرف اصلی فیلم پایان‌نامه «ولایت مداری» است
به گزارش هنرنیوز نشست نقد و بررسی فیلم «پایان‌نامه» در دانشگاه فردوسی مشهد با حضور کارگردان و تهیه کننده این فیلم برگزار شد.
در آغاز این مراسم؛ فیلم «پایان‌نامه» برای دانشجویان این دانشگاه به نمایش درآمد. سالن نمایش به اندازه ای پر شده بود که بسیاری بر روی زمین نشسته و یا ایستاده به نمایش فیلم پرداختند. پس از پایان نمایش، فیلم مورد تشویق ممتد و گسترده دانشجویان حاضر در سالن قرار گرفت. در ادامه مراسم حامد کلاهداری کارگردان و روح‌اله شمقدری تهیه‌کننده برای پاسخ به پرسش مخاطبان حاضر شدند.
پرسش اول از حامد کلاهداری درباره چگونگی شکل‌گیری ایده و فیلمنامه بود؛ کلاهداری در این مورد گفت‌: ضمن عذرخواهی از سیستم نامناسب پخش سالن، باید عرض کنم، ایده فیلم از همان زمان انتخابات شکل گرفت که من موضوع را با برادرم مطرح کردم و فیلمنامه شروع به نگارش شد. این نگارش اولیه پایان سال 88 و اوایل 89 آماده بود و پس از آن ما دنبال تهیه‌کننده‌ای برای ساخت این فیلمنامه داشتیم.
پرسش بعد از حامد کلاهداری، درباره فشارها و کارشکنی‌های احتمالی در ساخت این اثر بود؛ کلاهداری در این مورد گفت‌: بله در این کار اتفاقات فراوانی افتاد؛ عده‌ای سعی داشتند با هر ابراز و فکری در کار ساخت این فیلم خلل وارد کنند. برای مثال بازیگری که می‌آمد و فیلمنامه را می‌خواند و علاقه‌ی خود را برای بازی ابراز می‌کرد، با فضاسازی علیه او و ایجاد تنش باعث می‌شدند او از بازی انصراف داده و پا پس بکشد.
تهیه‌کننده «پایان‌نامه» هم در تکمیل مباحث مطرح شده و در پاسخ به این سئوال ضمن عذرخواهی از دانشجویان به جهت تاخیر یک ساعته در پخش فیلم، ابراز داشت: از زمان شکل‌گیری فیلمنامه معلوم شد که این فیلم سیاسی است و عده‌ای صرف اینکه فکر می کردند احتمالا فیلم حرفی مخالف با نظر آنها خواهد داشت، در تلاش بودند این فلیم اساساً تولید و ساخته نشود.
وی ادامه داد: اواخر تابستان 89 این فیلمنامه به دست ما رسید و قرار شد تهیه‌کننده‌ کار باشیم و وقتی تولید فیلم جدی شد، عزم برخی افراد برای کارشکنی بیشتر شد و تلاش کردند، این اثر به تولید و اکران نرسد. اما خوشبختانه این فیلم با تمام مشکلات ساخته شد و برای مردم به نمایش درآمد و در این سالن آنطور که ما شاهد بودیم با استقبال خوبی روبرو شد.
پرسش بعدی در مورد فشار احتمالی آقازاده‌ها علیه ساخت این فیلم بود؛ که روح‌اله شمقدری با اشاره به این که سئوال‌های سخت برای پاسخ به او واگذار می‌شود با خنده گفت : نه! فشاری از آقا زاده‌ها نداشتیم!.
پرسش دیگر از حامد کلاهداری درباره سفارشی بودن این فیلم بود که وی اظهار داشت: با توجه به توضیحاتی که خدمت‌تان در ابتدای صحبتم عرض کردم؛ نوشتن و ایده از ما بود و نمی‌توان در این مورد گفت که کار سفارشی بوده است. تهیه‌کننده فیلم هم اضافه کرد که اگر کار سفارشی بود که اینقدر مشکل بر سر راه تولید آن وجود نداشت و حتی مشکلات بودجه در کار نبود.
در ادامه جلسه نشست پرسش و پاسخ فیلم «پایان‌نامه» در دانشگاه فردوسی مشهد؛ مستند بودن وقایع و استعلام از وزارت اطلاعات موضوع سئوال قرار گرفت که شمقدری در پاسخ به این سئوال گفت: این که قصه؛ تمام وقایع و حوادث‌اش منطبق بر اسناد باشد اینگونه نیست؛ چرا که قرار بر ساخت اثر مستند نداشته‌ایم؛ و طبیعی است که ذهن نویسنده است که قصه را پیش می‌برد. اما «پایان‌نامه» نمادی از وقایع است؛ به بیان دیگر اساساً پایان‌نامه اثری نمادین است که باید نمادها مورد توجه قرار گیرد و پیام اصلی فیلم با شناخت آنها به مخاطب انتقال داده می‌شود.
وی ادامه داد: ما برای رسیدن به این نمادها از تحقیقات و مستندات فراوانی که پس از انتخابات حادث شده بود بهره گرفتیم. در واقع کلیت فیلم بر مستندات منطبق است؛ اما جزئیات آن نه.
پرسش بعدی از تهیه‌کننده درباره این بود که آیا این فیلم تبلیغ این است که دانشجو باید کار سیاسی کند یا اینکه او قربانی سیاسی است؛ در این باره شمقدری توضیح داد: من تصور نمی‌کنم ما جایگاهی داشته باشیم که بگوییم دانشجویان وارد سیاست بشوند یا خیر. چرا که دانشجو اساساً وارد حوزه سیاست هست و خواهد بود. اما نکته کلیدی این است که دانشجویان باید حواس‌شان باشد بازیچه قرار نگیرند.
در ادامه جلسه با توجه به حجم سئوالات مکتوب و تقاضا برای پاسخ دادن به سئوالات شفاهی یکی از دانشجویان در پرسش شفاهی خود ضمن اشاره به اینکه اعتقاد دارد این فیلم اساساً سیاسی نیست و در مسائل فنی هم دچار اشکالاتی است گفت: به نظر من این فیلم به دانشجو توهین کرده و او را متهم کرده است، در ضمن برخی دیالوگ‌ها هم شعاری است در این مورد توضیح دهید؛ حامد کلاهداری کارگردان «پایان‌نامه» در این مورد گفت: همین که این فیلم مخالفان فراوانی داشته مستدل‌ترین دلیل برای این است که «پایان‌نامه» فیلمی سیاسی است. (این حرف کلاهداری مورد تشویق حاضران قرار گرفت).
تهیه‌کننده «پایان‌نامه» هم در این مورد اضافه کرد: به هر حال هر اثری نقص‌هایی دارد؛ هر چند در مورد فیلم «پایان‌نامه» هم از نظر کارشناسان نظرات مختلفی وجود دارد. این تعابیری که به فیلم نسبت دادید کارشناسی شده نیست. در ضمن چرا اگر فیلمی که در مخالفت با نظام شعاری می دهد، نمی گویند شعاری است و تا حرفی موافق و اصولی زده می شود با اتهام شعاری بودن آنرا پس می زنند؟ از نظر من شعار دادن عیب نیست و همین که این دیالوگها در ذهن شما مانده یعنی شعار موفقی نیز بوده است.
دانشجوی دیگری درباره سفارشی بودن این فیلم سوالاتی پرسید و این نکته را مطرح کرد که شما از جناح خاصی طرفداری کرده‌اید؛ چرا از جناح مخالف حرفی نزدید؟ کلاهداری در پاسخ به این سوال گفت: من درباره چگونگی شکل‌گیری فیلمنامه توضیحاتی را عرض کردم و گفتم که فیلمنامه از طرف ما به تهیه کننده پیشنهاد شده است و با این تفاصیل؛ مسأله سفارشی بودن در این مورد منتفی است ولی اگر شما اصرار دارید بگویید سفارشی است من چه بگویم!
شمقدری هم در تکمیل این پاسخ گفت : فیلم به جناح خاصی نمی‌پردازد همانطور که در بحث های سیاسی دو طرفه است و هر کدام به صراحت حرف خودشان را می زنند. نکته کلیدی این است که حرف اصلی‌ فیلم «پایان‌نامه» بحث «ولایت مداری» است که ما همه چیزمان را از آن داریم.
این صحبت مورد تشویق گسترده حاضران قرار گرفت.