هنر نیوز - شأن مرجعیت هنری در هنر متعهد از مهمترین وظایف حوزه هنری در دهه چهارم انقلاب است

گزارش هنرنیوز از نشست رسانه‌ای رییس حوزه هنری؛

شأن مرجعیت هنری در هنر متعهد از مهمترین وظایف حوزه هنری در دهه چهارم انقلاب است

محسن مومنی شریف در نخستین نشست رسانه‌ای خود در سال 90 چهار مشخصه برای فعالیت‌های حوزه هنری در دهه چهارم انقلاب تعریف کرده و گفت شأن مرجعیت هنری در هنر متعهد از مهمترین وظایف حوزه هنری در دهه چهارم است.
محسن مومنی شریف در نخستین نشست رسانه‌ای در سال 90 که در محل موزه هنر انقلاب اسلامی در حوزه هنری برگزار شد، در بیان شرایط تاسیس حوزه هنری در سال‌های آغازین انقلاب اسلامی گفت:با اندکی اغماض می توان گفت حوزه هنری بعد ازشورای انقلاب دومین نهادی است که در آستانه انقلاب تأسیس شد. در آبان 57 در روزنامه اطلاعات تشکیلاتی هنری اعلام موجودیت کرد که توسط بعضی رهبران انقلاب مانند حضرت آیت الله خامنه‌ای و دکتر محمدجواد باهنر و نیز هنرمندانی مانند دکتر طاهره صفارزاده و موسوی گرمارودی و عده ای دیگر تشکیل یافته بود. چند ماه بعد از پیروزی نهضت همین تشکیلات پایه و اساس حوزه اندیشه و هنر اسلامی شد که اکنون عده ای از هنرمندان جوان تجسمی هم که در آن ایام در حسینیه ارشاد نمایشگاه داشتند، به آن پیوسته بودند. این تشکیلات چند سال بعد با تأسیس سازمان تبلیغات اسلامی تابع آن قرار گرفت و به نام حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شهرت یافت.
مومنی تاکید کرد:قطعاً حوزه هنری با تمام فراز و نشیب هایش از ثمرات و تجارب مثبت و ارزشمند انقلاب اسلامی است. این سازمان در طول عمر سی و سه ساله اش خدمات ارزشمندی انجام داده است که شاید مهمترین آن آشتی دادن هنر و جامعه مذهبی و دینی بود. هنر پیش از انقلاب در نگاه مردم مسلمان ایران، هنری خوشنام نبود. سینما که در آن دوران نماد فساد و فحشا بود، در حوزه هنری ماهیت دینی یافت و فیلمهای ساخته شده حوزه به مساجد راه یافتند و مورد استقبال و تشویق مردم قرار گرفتند.
رییس حوزه هنری همچنین گفت: حوزه هنری، هنر را از مسائل پیش پا افتاده شخصی و نفسانی ارتقا داد و آن را به میان جامعه آورد تا بیانگر آلام و آرمان‌های عموم مردم باشد و مفاهیم والای دینی و انسانی را موضوع کار خود قرار دهد.
او افزود:حوزه هنری به عموم مردم و مخصوصاً جوانان متدین جرئت ورود به ساحت هنر و تجربه فعالیت هنری را داد و به این وسیله هنر را از سیطره عده ای خاص بیرون آورد و آن را مردمی کرد. البته همه این ها به برکت و هنر انقلاب اسلامی بود که تحولی عمیق در همه مفاهیم ایجاد کرد و از جمله به هنر متعهدانه تقدس بخشید.
مومنی تصریح کرد:برای همین حوزه هنری همیشه تحت تأثیر مسائل روز بوده است و هنرمند حوزه هنری نمی تواند در لاک خود فرو رود و نسبت به دنیای بیرون بی اعتنا باشد. حال که در آغاز دهه چهارم انقلاب، یعنی دهه عدالت و پیشرفت قرار داریم، حوزه مسؤولیتی مضاعف بر دوش دارد بنابر این، از آغاز کار مدیریت جدید، باز مهندسی حوزه هنری متناسب با دهه چهارم، در دستور کار همکاران قرار گرفته است. یک سال پیش بنده در مراسم معارفه خود، با درکی که به عنوان یک فرد معمولی از مسائل بین المللی داشتم، بعضی مشخصه های این دهه را پیش بینی کردم که از آن جمله بود تقابل همه جانبه ارزش‌های اسلام ناب و فرهنگ و تمدن غرب. به طور مشخص از نضج گرفتن بیداری اسلامی سخن به میان آمد و امروز خوشبختانه سرعت نهضت و پیروزیهایش بسیار بیشتر از آن بوده است که به اذهان می رسید.
او تاکید کرد: اگر سیر این مبارزات منجر به ایجاد تمدن بزرگ اسلامی بر پایه آرمانهای انقلاب اسلامی باشد- که عده ای از متفکرین معتقدند چنین خواهد شد – طبعاً اندیشمندان و هنرمندان متعهد وظیفه ای مضاعف خواهند داشت و به جبران کوتاهی های گذشته باید تلاشی بیشتر کنند. ما احساس می کنیم ادبیات و هنر انقلاب اسلامی در یک موقعیت استثنایی قرار گرفته است و هیچ وقت این گونه در داخل وخارج از این مقدار اقبال برخوردار نبوده است. هنرمندان ما باید این فرصت را قدر بدانند.
مومنی شریف ادامه داد:حوزه هنری به عنوان، تشکیلاتی که به فرموده رهبری معظم انقلاب، به عنوان یک پایگاه همیشه حزب اللهی باید در کار نفوذ ارزشها و معارف دینی در بدنه هنر از همه جلوتر باشد، لازم است با درک شرایط جدید، افق دید خود را فراتر از این که هست، ترسیم کند. بر همین اساس اکنون چشم انداز حوزه و سیاستهای استراتژیک آن در دهه چهارم در حال تدوین است که إن شاءالله بعد از نهایی شدن و تأیید مقام معظم رهبری به عنوان یک سند لازم الاجرا منتشر خواهد شد.
او همچنین با بیان این که با مطالعه اوضاع و زمانه پیش رو و انتظاراتی که از ما وجود دارد و نیز با توجه به توانایی ها بالفعل و بالقوه حوزه، تمام برنامه ریزی‌های ما برای حوزه هنری متناسب با دهه چهارم، با توجه به چهار (باید) مشخصه زیر انجام گرفته است و می گیرد ، برنامه ریزی ها را متمرکز بر چهار مولفه دانست و گفت:

1. حوزه هنری به عنوان کانون جبهه ادبیات و هنر انقلاب اسلامی وظیفه تولید فکر، پرورش نیرو، تولید اثر هنری و توزیع آن را خواهد داشت.

2. حوزه هنری با گفتمان انقلاب اسلامی، باید در ادبیات و هنر کشور جریان ساز باشد.

3. حوزه هنری باید شأن مرجعیت هنری در هنر متعهد داشته باشد.

4. حوزه هنری باید نقش مؤثر منطقه ای و بین المللی داشته باشد.
اوبا توجه به این بایدها، بعضی از اقدامات انجام شده در یک سال اخیر را اعلام وابراز امیدواری کرد شرح فعالیت‌ها از سوی معاونان در نشست‌های دیگر اعلام شود.
مومنی به برخی اصلاحات در حوزه هنری اشاره کرد و گفت:
- اولویت در حوزه هنری تربیت و پرورش هنرمند انقلابی و تولید اثر هنری است. لذا بقیه بخشهای حوزه باید با این هدف تعریف شوند. از انتقاداتی که در سالهای اخیر به حوزه شده است و مدام در مطبوعات تکرار شده، غلبه کارمندان به هنرمندان است. اولاً، این ایراد تا حدی وارد است اما در عدد و ارقام آن مبالغه می شود. ثانیاً، این حاصل سالهای اخیر نیست بلکه محصول دهه هفتاد است که حوزه هنری توسعه یافت . اما چون در سال‌های اخیر با آماده شدن ساختمان مرکزی، بیشتر ساختمان‌های فرعی تعطیل شدند و همه نیروها در ساختمان مرکزی استقرار یافتند، این جمعیت به چشم آمد!
با این همه، برای چابک سازی بخش اداری حوزه، سال گذشته گام مهمی برداشته شد و با اطلاع رسانی خوبی که صورت گرفت، بیش از صد و پنجاه نفر از همکاران بازخرید شدند.
او افزود:ادغام بخش های پژوهشی و آموزشی حوزه و تشکیل معاونت پژوهش و آموزش از دیگر اقدامات ضروری بود. زیرا این دو لازم و ملزوم هم‌اند بخش آموزش ما بدون پشتوانه پژوهشی نمی تواند نیروی مناسب ما را پروش دهد.
مومنی از اساسی ترین مشکلات پیش روی دانشکده های هنری، آموزشگاه ها و هنرستان ها را فقدان متن مناسب بومی مبتنی بر هنر این مرز و بوم دانست و گفت: تقریباً تمامی متون آموزشی ما ترجمه متون غربی است. بنابراین حوزه هنری که مدعی هنر و ادبیات اسلامی است، باید متون آموزشی خودش را از منابع اسلامی و کهن تأمین کند. یکی از وظایف همکاران ما در پژوهشکده حوزه همین است.
او افزود:مرکز آموزش هنر اسلامی از تأسیسات معاونت پژوهش و آموزش است. این مرکز با توجه به رویکرد جدید حوزه در آموزش، نیروهای علاقه‌مند و مناسب هنر دینی را شناسایی و جذب می کند و به آموزششان می پردازد. تاکنون دو دوره آموزش در رشته های فیلمنامه نویسی، انیمیشن، تاریخ سینما برگزار کرده است. تشکیل انجمن های هنری سینما، بازی رایانه ای، انیمیش و هنرهای تجسمی از دیگر کارهای انجام گرفته در این معاونت است.
رییس حوزه هنری تاکید کرد:البته معاونت پژوهش و آموزش، به اغلب استانها استادان برجسته عظیم الشأن معتقد به هنر انقلاب و اسلام را فرستاده است. تشکیل دفتر فرهنگی، فعال کردن دوباره دفتر مطالعات هنر دینی و برگزاری سلسله نشست هایی با موضوعات اندیشه و هنر از جمله فعالیتهای این دفتراست که با توجه به فراهم شدن مقدمات کار، ان شاءالله به زودی کرسی های آزاد اندیشی در مسائل مختلف مربوط به جامعه هنری و علاقمندان هنر در حوزه برگزار خواهد شد.
مومنی همچنین راه اندازی معاونت هنری با اولویت دادن به تولید و تولی امور تولید در مراکز مختلف حوزه هنری را یکی دیگر از اولویت های حوزه هنری دانست و اضافه کرد:
لازم بود تولید آثار هنری در حوزه سرعت پیدا کند و نیز بین مراکز خلق اثر هنری در حوزه هماهنگی در موضوعات و جهت گیری ها باشد. بنابراین این معاونت که از قدیم در چارت سازمانی حوزه بود، راه اندازی و فعال شد که خوشبختانه موجد اقدامات مهمی شده است و باعث شده کارها روان‌تر انجام شود. ایجاد دبیرخانه شورای تولید از جمله این کارهاست. در این شورا که هر هفته به طور منظم با حضور صاحب نظران و مدیران دفاتر هنری برگزار می شود، طراحی، برنامه ریزی تولید و نظارت بر روند اجرای برنامه های مصوب صورت می پذیرد.
تدوین برنامه های پنج ساله مراکز هنری حوزه از کارهای این شوراست.

رییس حوزه هنری راه اندازی مجدد سازمان توسعه سینمایی سوره ( به جای معاونت سینمایی) را از دیگر اقدامات حوزه هنری یاد کرد وافزود:
به علت جدایی تشکیلات بخش سینمایی حوزه هنری از دیگر بخش‌های هنری حوزه، معمولاً خروجی آن با دیگر آثار حوزه متفاوت بوده است که گاهی سهل انگاری در آثار تولیدی آنجا باعث شده، تمام دست آوردهای بخش های دیگر تحت الشعاع آن قرار گیرد.
او تاکید کرد: در مدیریت جدید با استفاده از امکان سازمان سینمایی سوره که از قدیم طراحی شده بود، زمینه هماهنگی بخش سینمایی حوزه با دیگر بخش ها فراهم شده است.
به گفته مومنی شریف تشکیل کانون تفکر یکی دیگر از مواردی‌ست که مدیریت حوزه هنری بر آن تاکید ورزیده است:
این کانون به عنوان یک بخش کاملاً مستقل از حوزه اجرا، با عضویت کارشناسان خوش فکر و جوانان که بیشتر آنان فارغ التحصیلان رشته های هنری، فنی و مهندسی هستند تشکیل شده و در زیر مجموعه خود کارگروه های تخصصی را ایجاد کرده است.
او همچنین به تأسیس خانه آرمانشهر برای فعالیت‌های معماری اشاره کرد و گفت:
در میان هنرهای موجود معماری نقشی ویژه در زندگی مردم دارد. از سوی دیگر با توجه به کوتاهی هایی که در این بخش از هنر افتخارآمیز کشورمان شده است، دفتر معماری حوزه هنری با عنوان آرمانشهر با بهره گیری از حضور کارشناسان برجسته و با هدف تعریف مشخصات و مؤلفه های معماری عصر انقلاب اسلامی تشکیل شده است.
تأسیس مرکز آفرینش‌های ادبی و هنری کودکان و نوجوانان از دیگر مواردی‌ست که حوزه هنری بر آن اهتمام ورزیده.مومنی در این باره گفت:
این دفتر تازه تأسیس و استراتژیک که به زودی مدیریش معرفی خواهد شد، پیش از هر چیز پاسخی است به درخواست‌ها و گلایه های اولیای مخاطب حوزه که خواهان آثاری با مضامین انقلاب اسلامی برای فرزندشان از سوی حوزه هنری بودند. از سوی دیگر،چون اعتقاد داریم ذائقه سازی بر مخاطبان آثار متعهد انقلاب اسلامی باید از سنین پایین صورت گیرد، این دفتر نیز تأسیس شد. البته به عنوان یک ستاد هماهنگ کننده ، بدون تحمل سازمان اداری گسترده، بلکه با استفاده از ظرفیت محتوایی مراکز هنری موجود، اقدام به برنامه ریزی، تولید اثر می کند.
اوتأسیس دفتر مجامع و امور جشنواره ها را نیز یکی دیگر اولویت ها بر شمرد و یادآور شد:
در سال گذشته 11 جشنواره در سطح ملی در حوزه هنری برگزار شده است و همچنین کمتر روزی است که در محوطه حوزه برنامه ای با موضوعات نقد و ... برگزار نشود. برای ساماندهی جشنواره ها و برنامه های از این دست که توان و نیرو قابل اعتننایی را از مراکز تولیدی می گرفت و نیز برای توسعه ارتباط هنرمندان با مخاطبانشان، و توسعه برنامه های محفلی این دفتر تشکیل شد. او همچنین یادآوری کرد:برگزاری دو برنامه عصر سوره به مناسب هفته دفاع مقدس و اربعین از فعالیت های قابل توجه این دفتر در سال گذشته بود. در این دو برنامه ده ها هزار نفر از آثار هنرمندان حوزه هنری در موضوعات یاد شده استفاده کردند و همچنین بییش از سیصد نفر از هنرمندان حوزه در این برنامه ها شرکت داشتند.
به گفته رییس حوزه، ارتباط مستقیم با مردم از سیاست‌های استراتژیک حوزه هنری در این دوره است.
مومنی در بخش دیگری از سخنانش به ارائه گزارشی از فعالیت‌های انجام شده در سال گذشته پرداخت و این فعالیت ها را طبقه بندی کرد:

** مرکز آفرینشهای ادبی:
تولید 36 کتاب در قالبهای رمان، داستان و شعر و پژوهش ادبی و زندگینامه و برگزاری سومین جشنواره داستان انقلاب اسلامی. انتشار جلد ششم رمان چهارده جلدی جاده جنگ

** دفتر ادبیات و هنر بیداری :
برگزاری جشنواره ادبی باران غدیر با حضور شاعران مسیحی لبنان ، برگزاری همایش هنرمندان با مردم مظلوم بحرین با نام بحر بیداری

از برنامه های سال آینده مرکز آفرینشهای ادبی:

راه اندازی دوباره نشریات شعر و ادبیات داستانی

مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری

این مرکز شامل دو دفتر خوشنام ادبیات و هنر مقاومت و انقلاب اسلامی است، در طی یک سال گذشته 49 کتاب با موضوعات دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در گونه های خاطره، پژوهش و دایرة المعارف تهیه و تألیف کرده است که بعضی از آنها شأن مرجعیت برای اهالی آن رشته را دارند. علاوه بر این واحد پژوهش این مرکز، در راهنمایی رساله های دانشجویی با موضوعات یاد شده و نیز راه اندازی رشته ادبیات دفاع مقدس و تهیه متون درسی برای آن در بعضی دانشگاه ها نقش مؤثر دارد.

اهم برنامه های این مرکز در سال 90:

- توجه به خاطرات خلبانان در هشت سال دفاع مقدس

- تدوین تاریخ انقلاب اسلامی و انتشارات خاطرات سید احمد خمینی

** مرکز هنرهای نمایشی:

سیاست ما اجرای نمایش های ملهم از تجارب نمایشی سنتی خودمان مخصوصا در تعزیه به عنوان یک هنر نمایشی دینی کاملاً ایرانی است و نیز توجه و یژه به تئاتر کودک است. لذا بر این اساس دو دفتر مطالعات نمایشی و تئاتر کودک در مرکز هنرهای نمایشی تأسیس شد.

اجرای 16 نمایش و نیز برگزاری جشنواره تئاتر ماه از دیگر کارهای این مرکز است.

مهمترین برنامه این مرکز در سال 90:

شناسایی و حمایت از بیش از سی گروه تئاتر جوان در کشور

**مرکز هنرهای تجسمی
سیاست ما ورود هنرهای تجسمی به زندگی مردم و کوچه و بازار است. طبیعی است اگر هنرمندان انقلاب در این زمینه کوتاهی کنند، دیگران با گرایشات خود چنین خلأی را پر می کنند بنابر این ما دیگر حق اعتراض نداریم. به گمان امروز مدیران شهری آمادگی همکاری با حوزه در این امور دارند. با این دیدگاه ، مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری یکی از پرکارترین سالهای خود را گذراند. این مرکز علاوه بر برگزاری 27 نمایشگاه در تهران و شهرستانها ونیز برگزاری جشنواره جوان، با تعامل با شهرداریهای کشور و مخصوصاً شهرداری تهران، موفق شد برخی از آثار هنرمندان را به سطح شهر ببرد. طراحی و ساخت سردیس عده ای از سرداران شهید در پارک ولایت و إن شاءالله طراحی نماد مناسب برای میدان انقلاب تهران، بخشی از این همکاری‌هاست.

**مرکز موسیقی:
در سنت ایرانی، موسیقی بخشی از زندگی مردم است و بر خلاف موسیقی مخرب وارداتی موسیقی ایرانی محملی برای بیان اعتقادات دینی، زنده نگهداشتن یاد قهرمانان و به تحرک واداشتن مردم برای سازندگی و کار و تلاش و الهام بخشیدن برای رسیدن به قله های سرافرازی است. حوزه هنری، می کوشد با الگوی سازی از طریق تولید آثار ارزشی از میراث موسیقی نجیب پاسداری کند.
برگزاری جشنواره های کار آوا در گرامیداشت موسیقی کار و نیز تولید 68 ساعت اثر موسیقایی و برگزاری 33 شب اجرای صحنه ای تنها بخشی از کارهای این مرکز در سال گذشته است. إن شاءالله در سال آینده علاوه بر سرودهای حماسی و قطعات ایران 1404، ردیف موسیقی مقامی ایران با روایت استاد محسن نفر منتشر خواهد شد.
ان شاءالله در این سال جشنواره موسیقی حماسی با موضوع تولید سرودهایی در بزرگداشتن قهرمانان شهید استانها برگزار خواهد شد.

**انیمیشن
هر چند مرکز مطالعات فیلم انیمیشن این روزها با سریال موفق شکرستان شناخته شده، اما در حال حاضر، چند پروژه بزرگ دیگر نیز در این مرکز در حال ساختمان است. از جمله این پروژه ها مجموعه۵۲ قسمتی تاریخ معاصر است. همچنین در سالی که گذشت، پروژه زندگی فرماندهان بزرگ دفاع مقدس مقدمات اولیه ساختمان را طی کرد.

**استان ها
ابلاغ آیین نامه بودجه مراکز استانی با تاکید بر پنج موضوع اصلی در فعالیت های حوزه هنری توجه ویژه به ادبیات پایداری و انقلاب اسلامی( امسال آثار خوبی از استان ها در این زمینه منتشر می شود: پایی که جا ماند، نورالدین پسر ایران...) اتخاذ سیاست تولید محوری به جای فعالیت محوری تدارک جشنواره تولیدات استانی
طبعاً برای درخشش فعالیت مراکز استانی، نیازمند همدلی و همکاری استانداران محترم هستیم.که البته تاکنون هم همکاری های موثری با بسیاری از استانداران محترم داشته ایم.

**طنز
دفتر طنز حوزه هنری چه در بخش محافل، از جمله برنامه در حلفه رندان و چه در حوزه تولید کتاب، از دفاتر پرمخاطب است. در برنامه امسال این دفتر، مشارکت در تولید فیلمنامه سریال ها و فلیم های طنز با سازمان سینمایی سوره قرار گرفته است. کتاب های جدید دفتر هم در مراحل چاپ هستند.

**خانه عکاسان ایران
برگزاری 15نمایشگاه با موضوع انقلاب و دفاع مقدس و بیداری اسلامی و حجاب و عفاف از کارهای مهم این مرکز در سال گذشته بوده و امسال تقویت فعالیت های تولیدی و نمایشگاهی در دستور کار است. دیگر این که خانه عکاسان در سال گذشته به مناسبت دهه فجر تعدادی نمایشگاه برای سفارتخانه ها و رایزانی ها ایران در کشورهای مختلف تدارک دید که ان شاءالله امسال این همکاری در معرفی ایران امروز ادامه خواهد داشت. مجموعه چهار جلدی عکس انقلاب که امسال منتشر شد، از دستاوردهای نمایشگاهی خانه عکاسان بوده است.

**سینما
سینما و تلویزیون از مهمترین سرفصل های فعالیتی حوزه در مدیریت جدید است. توجه به شان تالیفی سینما و تاکید بر استفاده از متون تولیدی حوزه هنری در زمینه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس، تولید سریال تلویزیونی، توجه جدی به حوزه مهم فیلم مستند و کوتاه و سازماندهی سینماهای حوزه در سطح کشور که بیش از سی درصد سینماهای کشور را تشکیل می دهند.
با توجه به این سیاست در سال گذشته چهار فیلم سینمایی تولید شد که بیانگر نگاه جدید در سینمای ایران بود. فیلم یه حبه قند با نگاه به زندگی ایرانی و سنت های ارزشمند آن، فیلمهای سیب و سلما و پرنده باز با نگاه به اخلاق و رزق حلال و نیز فیلم پروانگی ساخته آقای قاسم جعفری با نگاه به روشنفکری ایرانی ساخته شدند و علاوه بر این در بخش مستند و فیلم کوتاه هم کارهای ارزشمندی تولید شد از آن جمله است مجموعه یار دیدنی با موضوع زندگی و سیره امام خمینی ره. ان شاءالله امسال در این بخش، تولیدات خوبی خواهیم داشت که از آن جمله است فیلم سینمایی چمران توسط آقای ابراهیم حاتمی کیا که مذاکرات در باره ساخت آن در حال انجام است. و نیز سریال دا به تهیه کنندگی آقای منوچهر محمدی و برای ساختن فیلم سینمایی بر اساس کتابهای "حرمان هور" و " شنام" در حال مذاکره با دو تن از کارگردانان نام آشنا هستیم. در حوزه مستند نیز مجموعه هشت قسمتی با نگاهی به مهمترین حوادث بعد از انقلاب با تأکید بر نقش رهبر معظم انقلاب در آنها در حال ساخت است که نیمی از پروژه به انجام رسیده است.

**انتشارات
انتشارات حوزه هنری که با نام سوره مهر فعالیت می کند، توانسته با برنامه ریزی و تلاش و فعالیت حرفه ای، سهمی قابل توجه از مطالعه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس را به خود اختصاص دهد و از ناشران جریان ساز کشور باشد. این انتشارات هم اکنون با بیش از شصت نمایندگی و بیش از بیست شعبه در سراسر کشور، به امر توسعه کتابخوانی و انتشار آرمان های امام و انقلاب کمکی درخور نماید.