هنر نیوز - اهواز موزه ندارد! // تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل

دبير انجمن دوستداران ميراث فرهنگي خوزستان (تاريانا) در گفت و گو با هنرنیوز ؛

اهواز موزه ندارد! // تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل

مجتبی گهستونی گفت :با توجه به تاریخ کلی استان و وجود آثار و محوطه‌های تاریخی، خوزستان باید از بهترین و بزرگترین موزه‌ها برخوردار باشد که متاسفانه نه تنها فاقد آن است و بلکه موزه‌های آن نقش مهمی در ایفای رسالت واقعی خود بازی نمی‌کنند.

دبير انجمن دوستداران ميراث فرهنگي خوزستان (تاريانا) در گفت و گو با هنرنیوز درباره وضعیت موزه‌های استان خوزستان ضمن بیان مطلب فوق افزود: بیشتر شهرهای خوزستان از کاوش‌های باستان‌شناسی یا موزه بی بهره‌اند ، از سویی آثار کشف شده در انبارهایی در خوزستان یا موزه ملی دپو شدند و یا به دست حفاران غیرمجاز و مردم افتاده اند .
وی اضافه کرد : در شهرهای دارای موزه آثار تاریخی نیز موزه‌ها از ارزش واقعی برخوردار نیستند و صرفاً به نمایشگاهی تبدیل شده اند .
مجتبی گهستونی ادامه داد :موزه‌های ما از سمینار ، همایش یا اطلاع رسانی درباره به نمایش گذاشتن یک اثر در موزه‌ها بی بهره‌اند و اگر اتفاقی خوشایندی نیز در این زمینه رخ داده ، در سکوت کامل خبری بوده و کسی متوجه آن نشده است.
وی درباره وضعیت موزه در شهرستان آبادان در جنوب خوزستان گفت : در آنجا شاهد موزه‌ای هستیم که شاید ساختمان موزه از اشیاء آن ،بیشتر قابل توجه باشد .این موزه علاوه بر روز های تعطیل از جمله جمعه‌ها هرزگاهی در روزهای عادی نیز تعطیل است . اغلب اوقات گردشگران فقط بین ساعات 9- 12 می توانند از آن بازدید کنند . این درحالی است که آبادان در مجاورت رودخانه «اروند» و «بهمن شیر» قرار دارد و برای رسیدن به موزه باید از بازار ماهی‌گیران معروف به «ته لنجي ها» عبور کرد که با برنامه ریزی مناسب گردشگران می‌توانند علاوه بر بازدید از موزه از این مکان نیز دیدن نمایند.

*** اهواز بدون اداره میراث فرهنگی!
این فعال میراث فرهنگی از فاقد موزه بودن مرکز استان (اهواز) خبر داد و اذعان کرد: علی‌رغم وجود فضا، اهواز در حوزه تاریخی و مردم‌شناسی، فاقد موزه است .از سویی دیگر مرکز استان فاقد اداره میراث فرهنگی است و شاید این مساله خود موجب عدم ساخت موزه در شهر اهواز باشد .
وی ادامه داد:موزه حیات وحش در اداره محیط زیست اهواز نیز اجازه بازدید به عموم نمی‌دهد.

گهستونی با اشاره به اینکه موزه جنگ در شهر خرمشهر از موزه‌های در خور توجه است، خاطر نشان کرد : متولی این موزه بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس و بنای آن متعلق به شرکت نفت ایران و انگلیس است . یکی از نکات مثبت این موزه وجود در و دیوار جنگ زده این بنا است که با موضوع موزه هماهنگی دارد و شاید جای تاسف باشد که اهواز حتی موزه جنگ هم ندارد.

*** شوشتر موزه تاریخی ندارد!
وی شوشتر را با وجود داشتن یک سوم آثار تاریخی و ملی و سازه آبی ثبت جهانی شده ،فاقد یک موزه استاندارد تاریخی و مردم‌شناسی دانست .
گهستونی افزود : صرفاً در زیر زمین خانه مستوفی، بنایی به موزه مردم‌شناسی تعلق گرفته که اصلاً در حد و اندازه شوشتر نیست .هرچند مدیریت جدید مستوفی سعی در ایجاد نظم و اداره آن دارد اما توقع می‌رود اکتشافات باستان شناسان، دانشجویان ،حفاران و حتی اشیاء کشف شده از قاچاقچیان در یک موزه در حد استاندارد و در خور شهر شوشتر قرار گیرد .
وی اعلام کرد: شهر گُتوند در نزدیکی شوشتر نیز هیچ موزه‌ای ندارد.

*** اشیاء تاریخی بدون محفظه مناسب
دبیر انجمن تاریانا با اشاره به اینکه در شوش مهمترین موزه خوزستان با آثار تاریخی از دوره‌های مختلف ایلامی تا اسلامی وجود دارد ، اظهار کرد :مهم ایرادی که به این موزه وارد است آنکه در کنار موزه ، انتظار می‌رود همایشهای علمی متفاوت در طول سال برگزار و از گنجینه بهره‌برداری بهتری صورت گیرد و حرفه‌ای‌تر با مخاطبان برخورد شود.
وی همچنین اعلام کرد: در شوش، باغ موزه‌ای وجود دارد که آثار موجود در حیاط آن در محفظه‌هایی با شیشه‌های شکسته نگه داری می‌شوند و در معرض نور و فرسایش شدید قرار دارد،زیرا نگهداری این آثار در حیاط باغ موزه، منجر به تماس آب شستشو با آثار می‌شود،این قضیه در مورد بارندگیهای فصلی نیز مصداق دارد، اما کسی کوچکترین توجهی به این مساله ندارد و درب محفظه‌ها و یا شیشه آنها تعمیر و تعویض نمی‌شوند.
گهستونی با بیان اینکه موزه هفت تپه یادگار مرحوم عزت‌الله نگهبان و کاوش‌های باستان‌شناسی ایشان است ، تاکید کرد : مدیر پایگاه چغازنبیل دستاورد کاوش‌هایش را در این مکان به صورت علمی عرضه کرد .البته انتظار می‌رود این موزه به روزتر باشد .اگر کسی به دفعات بخواهد از این موزه بازدید کند ، جذابیت لازم برای او وجود ندارد و می بایست حاصل کاوش‌های جدید نیز در این مکان قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه دزفول دارای موزه مردم‌شناسی «کُرناسیون» در یکی از حمام‌های قدیمی است و در کنار آن اسناد خطی نیز در معرض دید عموم قراردارد ،افزود :اما اندیمشک فاقد موزه است . همچنین مسجد سلیمان ،اندیکا، ایذه، باغ ملک، هفت‌گل فاقد موزه‌اند.
این فعال میرث فرهنگی با اعلام اینکه مسجد سلیمان اولین شهر نفتی خاورمیانه است که نفت در آن کشف شده؛اذعان کرد : به همین منظور باغ موزه‌ای در مسجد سلیمان وجود داردکه متاسفانه با یکسری محدودیت‌های ترددی روبه رو است اما خوشبختانه امسال شرکت نفت اجازه داد گردشگران نوروزی از این باغ موزه دیدن کنند.

***شهر ی با دانشجو باستانشناسی اما فاقد موزه
وی «ایذه» را یک موزه رو باز سنگ نگاره دوره ایلامی دانست و گفت :متاسفانه نمی‌توان یک موزه در این زمینه در این شهر پیدا کرد تا حداقل گردشگران یا علاقمندان به آنجا بروند ،این در حالی است که ایذه در رشته باستان شناسی در دانشگاه آزاد دانشجو می‌پذیرد.

*** گنجینه جوبجی هرگز به نمایش در نیامد
گهستونی با بیان اینکه شهر لالی موزه ندارد، ادامه داد: در سال 86 گنجینه «جوبجی» در رامهرمز کشف شد . اکنون نزدیک به چهارسال از کشف گنجینه طلایی و مفرغی حاکم ایلامی رامهرمز در روستایی به نام جوبجی می گذرد . با درخواست دوستداران میراث‌ فرهنگی تصمیم بر این شد عمارت صمیمی (باغ صمیمی) که اداره میراث فرهنگی هم در حیاط آن باغ قرار دارد، تبدیل به موزه شود و اشیائی از دوره‌های مختلف در آن به نمایش درآید اما متأسفانه گنجینه جوبجی هرگز به نمایش در نیامد و به موزه ملی منتقل شد .
وی توضیح داد: انتظار می‌رود بخشی از آن گنجینه به رامهرمز بازگردد تا کسانی که امکان حضور در موزه ملی ندارند، در اینجا یعنی موزه مردم‌شناسی باغ موزه صمیمی از این اشیاء بازدید کنند ،چرا که این موزه‌ نتوانسته گردشگر و بازدیدکننده در خوری را جلب کند و هیچ فعالیت آموزشی نیز در آن انجام نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه هفت گل، رامشیر، هندیجان زیر مجموعه رامهرمز هستند ،گفت : اما این مناطق نیز فاقد موزه‌اند. با اینکه محوطه‌های باستانی و حفاری‌های زیادی در این مراکز صورت گرفته اما در حوزه موزه داری نتوانسته فعالیت زیادی داشته باشند.

*** موزه بهبهان و 2 سال تعطیلی
دبیر انجمن تاریانا تشریح کرد: در طبقه دوم فرهنگسرای بهبهانیان واقع در شهر بهبهان ،موزه‌ای وجود دارد که به دلیل اختلاف بین میراث فرهنگی و فرهنگسرا ، نزدیک به 2 سال است تعطیل شده و شیشه‌های آن شکسته است . چه بسا که روی اشیاء آن را تار عنکبوت هم گرفته باشد .
وی در ادامه درباره شهر ارجان نیز گفت : در حالیکه بقایای شهر ارجان، شهر ایلامی در سال 64 کشف و زوایای تاریکی از تاریخ ایلامی روشن شد اما این شهر علی رغم برخورداری از آثار متعدد، فاقد یک موزه تاریخی است و فقط خانه محسنی به موزه و پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی شهر ارنجان تبدیل شده که آن هم به نهاد دیگری محول گردیده است.
وی اعلام کرد : ماهشهر، سربندر و بندر امام خمینی شهرهای صنعتی فاقد موزه هستند.

گهسونی در پایان با بیان اینکه سال گذشته یک همایش تحت عنوان «موزه و مردم» با حضور دکتر محمدرضا کارگر، دکتر یوسف منصورزاده و زهرا حبیبی‌زاد در خوزستان برگزار و از کتاب « اکو موزه » رونمایی شده ، خاطرنشان کرد : ما در حوزه موزه و آشنایی مردم با موزه‌ها ضعف داریم . قطعا برگزاری چنین همایش‌هایی گامی موثر در راه پیشرفت موزه و موزه داری خواهد بود.

مریم اطیابی