هنر نیوز - جای خالی رفتینگ در گردشگری ماجراجویانه ایران

جای خالی رفتینگ در گردشگری ماجراجویانه ایران

کیانوش محرابی به عنوان فردي كه سال‌ها در زمينه سفرهاي ماجراجويانه و ماجراجويي در طبيعت كسب تجربه و مطالعه كرده‌ معتقد است آن‌دسته از ماجراجويي‌ها كه با آب مرتبط هستند تاثير بسيار زيادي در شاد كردن افراد داشته، و با ساير شاخه‌های گردشگري كاملا متفاوت هستند.
به گزارش هنرنیوز،کیانوش محرابی مبحثی جديد با عنوان ؛ماجراجويي‌هاي آبي؛ يا ؛ماجراجويي‌هاي خيس؛ را براي اولين بار مطرح كرد چرا كه اينگونه سفرها را مي‌توان به عنوان شاخه‌اي مجزا در گردشگري طبيعي و يا گردشگری ماجراجويانه مورد بررسی و مطالعه قرار داده و برای آن زير شاخه‌های متنوعی قائل شد نظير قايقرانی در رودخانه‌هاي وحشي، فرود از آبشارها، ، اقيانوس‌نوردي و ... . وی در این خصوص به برخی پرسش ها درباره رفتینگ پاسخ داد.

رفتینگ چیست؟
رفتینگ به معنی قایقرانی در رودخانه های خروشان (White Water Rafting) است. این فعالیت هیجان انگیز و مفرح امروزه به یکی از پرطرفداران ترین شاخه های گردشگری ماجراجویانه و طبیعت گردی تبدیل شده است. این رشته نمونه خوبی از کار گروهی بوده چراکه مسافران برای عبور موفق از قسمت های خروشان و لذت بردن از قایقرانی باید به دستورات راهنمای قایق به صورت هماهنگ عمل کنند. در حقیقت راهنمای رودخانه نقش فرمانده را داشته و مسافران همانند سرباز به دستورات او عمل می کنند.

جذابیت ها و مخاطرات رفتینگ چیست؟
قایقرانی در رودخانه های وحشی بسیار جذاب است. هیجان رویارویی با امواج خروشان، عبور از مناظر بکر طبیعی و تماشای کوه ها، جنگل ها، روستاها و ... سوار بر قایق، لذت صرف غذا در ساحل رودخانه، تفریح و استراحت در ساحل رودخانه، برپایی کمپ رودخانه ای و ... کارهایی بسیار لذت بخش هستند که مسافران در سفرهای رودخانه ای می توانند تجربه کنند.
ولی رودخانه و محیط پیرامون آن برای افراد نا آشنا می تواند فعالیتی مخاطره آمیز باشد و لذت سفر را تبدیل به حادثه ای دلخراش بدل کند.
متاسفانه در سراسر دنیا افراد زیادی جان خود را در رودخانه ها از دست می دهند و کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست.
به دلیل مخاطرات رودخانه ها، سفرهای رودخانه ای می بایست طبق استانداردهای ایمنی انجام شود. در کشورهای صاحب نام در این زمینه، راهنمایان رودخانه می بایست دوره های مختلفی را بگذرانند و شرکت های برگزار کننده تورهای رفتینگ موظف هستند از راهنمایان قابل اطمینان و تجهیزات تخصصی این کار استفاده کنند.

راهنمایان رودخانه چه نقشی برعهده دارند؟
راهنمای رودخانه (Raft Guide)، نقش بسیار مهم و حساسی را در سفرهای رفتینگ بر عهده دارد. او سكان و هدايت قايق را بر عهده داشته و با مهارت بالاي خود مي‌تواند سبب لذت بردن مسافران شده و در صورت نداشتن مهارت و يا بي‌تجربگي ممكن است جان افراد را به خطر بيندازد.
در دنیا برای راهنمای رودخانه شدن مراحل دشواری باید توسط فرد علاقمند گذرانده شود، این افراد باید در دوره های مخصوص راهنمایان رودخانه شرکت کنند و پس از آن مدت زیادی به عنوان کمک راهنما انجام وظیفه کرده و پس از قبولی در امتحانات مختلف تعیین سطح مهارت، که معمولا چند سال به طول می انجامد می تواند به عنوان راهنما در رودخانه های ساده به عنوان راهنما مشغول به کار شود.
راهنمایان رودخانه آموزش هایی نظیر هدایت قایق، نجات در رودخانه، شنا در قسمت های مختلف رودخانه، کار با طناب نجات، کمک های اولیه و ... را می بینند و باید همواره اطلاعات و مهارت های خود را به روز کنند.
متاسفانه در کشور ما افراد بسیار کمی دوره های مخصوص را گذرانده و با انجام سفرهای رودخانه ای نا امن، جان مسافران را به خطر می اندازند.

رفتینگ در ایران از چه زمانی آغاز به کار کرد؟
چند سالی است که طرحی توسط اینجانب با عنوان "اکوتوریسم رودخانه ای در ایران" با هدف استفاده از ظرفیت های توریستی رودخانه های کشور آماده و تقدیم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شد. به دنبال ارائه این طرح، دو استاد آموزش رفتینگ وارد ایران شده، ابتدا رودخانه هایی در منطقه البرز و سپس در منطقه زاگرس برای اجرای سفرهای ایمن رفتینگ مورد شناسایی قرار گرفت. سپس در رودخانه ارمند-چهار محال و بختیاری دوره های آموزش راهنمایان رفتینگ برگزار شد، با روستاییان ساکن جوار این رودخانه برای همکاری مذاکره شد و در نتیجه سفرهای رفتینگ در رودخانه ارمند همچنان ادامه دارد.
رودخانه های مناسب برای رفتینگ در ایران علاوه بر ارمند، رودخانه های هراز-مازندران، سفیدرود و پله رود-گیلان در منطقه البرز و سرچشمه های کارون، سزار-لرستان، سیروان-کردستان، زاب-آذربایجان غربی، دز-خوزستان و ... در منطقه زاگرس هستند. هم اکنون در رودخانه هراز اولین کمپ رودخانه ای در حال تاسیس است و در تابستان سال جاری راه اندازی خواهد شد. پروژه راه اندازی سایر رودخانه های منطقه زاگرس در سال 91 و 92 به اجرا در خواهد آمد.

اهداف انجمن رفتینگ ایرانیان چیست ؟
این انجمن با هدف توسعه توریسم رودخانه ای و رفتینگ توسط افراد متخصص در زمینه رفتینگ تاسیس شده است.
اهداف انجمن رفتینگ ایرانیان شامل معرفی استانداردهای بین المللی ایمنی و اجرایی رفتینگ در ایران، آموزش جوامع محلی و برگزاری دوره های مختلف، توسعه توریسم رودخانه ای، توسعه توریسم ورزشی، توسعه امداد و نجات رودخانه و سیل، اشتغالزایی و ....
کمیته های مختلف انجمن رفتینگ:
-کمیته آموزش
-کمیته روابط عمومی
-کمیته اکوتوریسم (رفتینگ توریستی و حفاظت)
-کمیته توریسم ورزشی
-کمیته امداد ونجات
-کمیته جوانان
-کمیته علمی

در این بین انتخاب شرکت توریستی قابل اطمینان چه نقشی دارد؟
باید دقت داشت که به هیچ وجه نباید بدون مهارت به رودخانه رفت. رفتینگ فعالیتی است که می بایست توسط یک شرکت توریستی تخصصی انجام شود.
منظور از شرکت توریستی قابل اطمینان، شرکتی است که در از راهنمایان حرفه ای و تجهیزات تخصصی استفاده کرده و دارای مجوزهای لازم بوده و با مدارک کامل مورد نیاز سفر اقدام به اجرای سفرهای رودخانه ای می کند.
نحوه ثبت نام از مسافران می تواند بیانگر قابل اطمینان بودن یا نبودن شرکت توریستی باشد:
شرکت توریستی مورد نظر باید علاوه بر داشتن مجوز بند ب از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موظف است ابتدا قرارداد مخصوص تور رودخانه را با ذکر تمامی خدمات و سپس فرم های سلامت جسماني و تعهدنامه را تكميل کنند.
مسافران می بایست تحت بیمه مخصوص رودخانه قرار بگيرند.
باید دقت داشت که بیمه های معمولی حوادث آبی را پوشش نمی دهند و بیمه رفتینگ متفاوت از سایر بیمه هاست.

رفتینگ برای چه افرادی مناسب است؟
رفتینگ همانند سایر فعالیت های ماجراجویانه از نظر سختی درجه بندی خود را دارد و افراد می بایست با توجه به توانایی های جسمی، مهارت ها و تجربیات سفر خود را انتخاب کند. برای سطح بندی میزان سختی سفرهای رودخانه ای از سیستم درجه بندی بین المللی استفاده می شود. طبق این درجه بندی قسمت های خروشان رودخانه ها از 1 تا 6 سطح هستند.
رودخانه هایی که دارای قسمت های خروشان 1 تا 2 هستند تقریبا برای توردیست ها از 6 تا 60 سال و حتی بیشتر مناسب هستند. مثال-بیشتر قسمت های رودخانه سفیدرود در استان گیلان و زاینده رود در استان های اصفهان و چهار محال و بختیاری
سطح 2 تا 3 برای توریست های ماجراجو که از نظر جسمی و روحی سالم و به دنبال هیجان هستند و در رده سنی 12 تا 50 سال قرار دارند. مثال- رودخانه ارمند حدفاصل روستای معدن تا پل ارمند در استان چهار محال و بختیاری، بخشی از رودخانه هراز قبل از گزنک در استان مازندران، سزار در استان لرستان، سیروان در استان کردستان و کرمانشاه و ...
شرکت در سفرهای رودخانه ای در رودخانه های سطح بالاتر از 2 برای افرادی که دارای ناراحتی های تنفسی و قلبی و یا دارای معلولیت های جسمی هستند به هیچ وجه توصیه نمی شود.
سطح 3 تا 4 برای قایقرانان حرفه ای و طبیعت گردان و ماجراجویان حرفه ای که با قایقرانی در رودخانه آشنایی دارند و به دنبال هیجان بسیار زیاد هستند. مثال-رودخانه ارمند قبل از روستای معدن
سطح 4 تا 5 برای قهرمانان قایقرانی در رودخانه های وحشی و قایقران های ماجراجو مناسب است. بخش هایی از رودخانه هراز در استان مازندران، بختیاری در استان خوزستان و ...
سطح 5 تا 6 برای قایقران های ماجراجو که قصد انجام کارهای بزرگ را دارند و حاضرند در این راه جان خود را به خطر بیندازند. بخش هایی از رودخانه هراز در استان مازندران، بختیاری در استان خوزستان و ...
سطح 6 ویژه دبوانگان قایقرانی که قصد ثبت رکورد دارند، مثلا پریدن با قایق از آبشاری به ارتفاع 70 متر. در این سطح خطر مرگ قایقرانان را تهدید می کند و کوچکترین اشتباه می تواند منجر به مرگ قایقران شود. مثال- بیشتر آبشارها و قسمت های غیر قابل عبور رودخانه ها
همانگونه که مشخص است افرادی که سابقه قایقرانی در رودخانه را ندارند به هیچ جه نباید در رودخانه ای که درجه سختی بیش از 3 دارد شرکت کنند.

به مسافران سفرهای رفتینگ چه توصیهای دارید؟
به مسافران سفرهای رودخانه توصیه می شود حتما به نکات زیر توجه کامل داشته باشند:
-توجه کامل به توصیه های راهنمای رودخانه
-احترام به اعتقادات، باورها و فرهنگ مردم محلی
-رعایت شئونات اخلاقی در سفر (فرهنگ مردم محلی بسیار آسیب پذیر است)
-رعایت اصول محیط زیست و الوده نکردن رودخانه و محیط طبیعی اطراف آن
-دوری از رفتارهای پرخطر و شوخی های بی مورد