به گزارش خبرنگار هنرنیوز؛ نشست «آيين جوانمردی در آينه داستان ايرانی » با هدف بررسی جايگاه فتوت در داستان معاصر ايران با حضور«محمدعلی علومی»، «سیدعلی میرفتاح» و «رضا امیرخانی» سرای داستان بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.
در ادامه این نشست « سیدعلی میرفتاح» نویسنده و روزنامه نگار اظهارداشت: مفهوم فتوت و جوانمردی جهانی است و سرچشمههای به وجود آمدن این مفهوم در سرزمین حجاز و ایران قبل از اسلام بوده است. به همین دلیل در دوران قبل از اسلام هیچ حکومت مرکزی وجود نداشت و جامعه به شکل توافقی اداره و در آن جامعه عربنشین،عمده مشکلی که به وجود میآمد این بود که روستانشینان و عربان بدوی از گروههای عرب شهرنشین که پول زیادی داشتند پول قرض میکردند که بهره زیادی داشت و در این میان هیچ سندی بین همدیگر رد و بدل نمیکردند.
وی افزود: در آن منطقه قول و قرار خیلی مهم بود به طوری که فردی که به دیگری مقروض بود، حاضر میشد تمام سختیها و عذابها را بپذیرد اما منکر این نشود که از دیگری پول قرض نگرفته است وبنابراین پیدایش مفهوم جوانمردی در سرزمین ایران قبل از اسلام همزمان با پیدایش حلقههای «گنوسی»شکل گرفت و درنیزایران حلقههایی به نام «گنوسی» بود، که در زبان یونانی به معنای دانایی به کار برده میشدند.
میرفتاح تصریح کرد: حلقهها مکانهایی بودند که به شکل پیشرفته دانایی را تدریس میکردند. بسیاری از این حلقهها در زمان ظهور اسلام ارتباط نزدیکی با صدر اسلام داشتند. این افراد همان کسانی هستند که به اصحاب «صفه» مشهورند و در همان زمان شکلی از فتوت را در تاریخ اسلام رواج میدهند. این گروه به دور علی (ع) حلقه میزد و امروز هم روایتهای تاریخی بسیاری از آن دوران برجای مانده است. هر چند دانایی هم یکی از مبانی فتوت است.
وی اضفه کرد: برخلاف چیزی که ما تصور میکنیم و عمدتا میپنداریم که فتوت امری فطری است، اما این مفهوم به شدت با معرفت پیوند دارد به طوری که هنوز هم به کسی که جوانمرد نیست، لقب بیمعرفت میدهیم.
این نویسنده خاطرنشان کرد: در آیین جوانمردی قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد به طوری که وقتی فتوتنامهها را میخوانیم شأن نزول «لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار» در جاهایی است که اتفاقا مسئلهای بزرگ و عجیب نبوده است. اما متاسفانه نبودن صفتها و مفاهیم جوانمردی در جامعه امروز ایران امری است که وجود دارد و برخلاف تصور غالب مردم، در جامعه امروز ما روح جوانمردی غایب است.
وی خاطرنشان کرد: در کشوری که انقلاب و جنگ شده است ما انتظار داریم جوانمردانی باشند که با درایت مشکلات را حل کنند در صورتی که اینگونه نیست چون اگر از مدیران عالیرتبه جامعه تا قشر کارگر از طریق سیستم آموزشی مقداری آیین جوانمردی یاد میگرفتند، آن وقت در تهمتزدن و تحقیر آدمهای دیگر دست و دلشان میلرزید چرا که ما در تاریخ جوانمردی را سراغ نداریم که دیگران را تحقیر کرده باشد ولی متاسفانه جامعه ما چنین نیست وبرخی از اتفاقاتی که می افتد جوانمردی را زیر سوال می برد.
نویسنده رمان «دشت های سوزان» عنوان داشت: متاسفانه معلوم نیست که چرا مفهوم جوانمردی در داستانها به کار گرفته نمیشوند ، هرچند ما که در خلأ زندگی نمیکنیم. ما در یک جامعه زندگی میکنیم و به دلایل زیادی جوانمردی را فراموش کردهایم. قصهنویس هم در این فضا نفس میکشد و زندگی میکند. در گذشته کتابهای بزرگ بر مبنای نیاز نوشته میشده است نه پول؛ که امروز نیاز همه شده است. البته این مسأله مسئولیت ما را سلب نمیکند، اما وقتی اتمسفر بر کل جامعه غلبه میکند، داستاننویس هم اینگونه میشود . جالب اینکه در عربستان هزار سال پیش و عصر جاهلیت، قول و قرار چنین اهمیتی داشت و اگر کسی پول به ربا میگرفت، هم حتما سعی در برگرداندن آن داشت ولی امروز شاهدیم که ۳ هزار میلیارد تومان خورده میشود و منکر آن میشوند.