به گفته دبيرشورای تشکل های گردشگری استان يزد برنامه ریزان فرهنگی و گردشگری تلاشی در شناساندن خرده فرهنگ‌ها ، آداب و رسوم ، اقوام ، لباس‌ها و غذاهای محلی ایرانی نداشته‌اند .

محسن حاج سعيد يکی از دوستداران ميراث فرهنگی و دبيرشورای تشکل‌های گردشگری استان يزد در گفت و گو با هنرنیوز درباره گردشگری و نقش آن در پیوند فرهنگ‌ها گفت: این سخنان خیلی غریب و نا آشنا نیست ،چرا که کشور ما در سال 2000 بحث گفت و گوی تمدن‌ها را مطرح کرد . ما پایه‌گذار این سخنان از دوره کوروش تا کنون بوده‌ایم. گواه این سخنان زندگی مسالمت آمیز اقوام ایرانی با توجه به تنوع فرهنگی و دینی است.

وی با اشاره به اینکه نمی‌توان جلوی جهانی شدن و حرکت مدرنیته را گرفت ، اظهار کرد: فرهنگ‌ها از یک دیگر تاثیر می‌پذیرند و گردشگری یکی از عواملی است که روی این مهم تاثیر بسزایی دارد. فرهنگ قوی اصولاً غالب است . در تاریخ ایران همواره شاهد بودیم کشورهای متهاجم حتی با تسخیر و حکومت بربخش هایی از ایران در طول زمان در فرهنگ ایرانی حل شدند. پس نمی‌توانیم از حضور گردشگر در مناطق مختلف به صرف تاثیرپذیری جلوگیری کنیم.

دبيرشورای تشکل‌های گردشگری استان يزد خاطر نشان کرد: هنگام تماس یک گروه با گروه دیگر دگرگونی‌های فرهنگی در حوزه رسوم ، اخلاق و زندگی اجتماعی پدید می آید. اما هنگامی که افراد آن جامعه به ثبات رسیدند از داشته‌های فرهنگی جامعه شان به نیکی و افتخار یاد می‌کنند و برای ترویج آن تلاش می‌نمایند. در این حالت سفر و گردشگری باعث می‌شود جامعه مهمان عناصری از فرهنگ خود را به جامعۀ میزبان منتقل می‌كند و متقابلاً جامعه میزبان هم عناصری را به جامعه مهمان انتقال می‌دهد. این انتقال دو سویه در تبادل فرهنگی بوجود می‌آید.

حاج سعید در پاسخ به این پرسش که آیا ایران توانسته داشته‌های فرهنگی خود را با توجه به تنوع فرهنگی به گردشگران خارجی ارایه کند؟ گفت: متاسفانه تنها چیزی که گردشگران خارجی از ایران با خود به عنوان یک داشته معنوی می‌برند فرهنگ مهمان نوازی است. بدون هیچ اغراقی آنها در این زمینه متفق القولند که ایرانیان مهمان نوازترین مردم دنیا هستند اما هرگز برنامه ریزان فرهنگی و گردشگری تلاشی در شناساندن خرده فرهنگ‌ها ، آداب و رسوم ، اقوام ، لباس‌ها و غذاهای محلی ایرانی نداشته‌اند تا آنها از دیگر داشته های ما نیز به نیکی یاد کنند.

به گفته این راهنمای گردشگری به عنوان مثال ورزش‌های باستانی ایرانی یکی از جذابیت‌های گردشگری ایران است که مغفول مانده است. این ورزش‌ها همراه با موسیقی در مقابل موسیقی غربی همچون هیپ پاپ قرار می‌گیرد. شاید به نوعی باید گفت ورزش باستانی ما به همراه موسیقی در حالت مدرنیته امروز تبدیل به بادی بیلدینگ شده و شاید ایرانیان را باید از نخستین مبتکران ورزش همراه با موسیقی دانست این درحالی است که مردم دنیا هیچ تصوری از این ورزش ندارند چرا که تلاشی برای معرفی آن نشده است.

وی با ابراز تاسف از فراموشی ظرفیت ‌های گردشگری ایران مخصوصا در حوزه تنوع فرهنگی تشریح کرد: روستای صخره‌ای میمند درکرمان بین شهرهای یزد، کرمان و شیراز قرار دارد. هرگز به ذهن کسی خطور نخواهد کرد که با عبور از این شهرها و زندگی مدرن ،در شهر بابک کرمان با روستایی می‌توان آشنا شد که مردمش در غار زندگی می‌کنند و زندگی آنها اینقدر متفاوت است . کندوان ، ابیانه ، ماسوله و... روستاهایی هستند که سبک زندگی آنها نه تنها برای گردشگران خارجی که برای گردشگران داخلی هم جذاب است.

دبيرشورای تشکل‌های گردشگری استان يزد اضافه کرد: مگر در دنیا چند روستای دستکند وجود دارد؟ اما آنچه مورد غفلت قرار گرفته آن است که دولت باید از این اقوام و تنوع فرهنگی حمایت کند. حتی اگر لازم است پولی پرداخت کند تا آنها در روستاهایشان باقی بمانند و روح زندگی همچنان در این روستاها جریان داشته باشد.این‌ها سرمایه‌های غیر قابل برگشت فرهنگی ایران هستند .

وی با بیان اینکه ایران از تنوع غذایی خاصی برخوردار است ، توضیح داد: ما انواع و اقسام ترشیجات، شیرینی‌جات ، اردوف، نان ، نوشیدنی ها را داریم اما آیا تا کنون به گردشگری غذا فکر کرده‌ایم ؟ فقط صرف داشتن داشته‌ها مطرح نیست چگونگی معرفی آن داشته‌ها مهم تر است . اسپانیا سالانه تعداد زیادی گردشگر برای بازدید از مراسم گاو بازی جذب می‌کند اما ما یا برای داشته هایمان ارزش قایل نیستیم یا کاری برای معرفی آنها انجام نمی‌دهیم.

حاج سعید تاکید کرد: برنامه ریزان گردشگری در چند همایش بین‌المللی حضور فعال داشتند؟ با چند توراپراتور بزرگ بین‌المللی قرارداد بسته اند؟ چند تن از این توراپراتورها را به ایران دعوت کردند و آنها را با داشته‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران زمین آشنا کرده اند؟ چه تصویر ذهنی از ایران در دنیا وجود دارد؟ چقدر برای تغییر این تصویر ذهنی به نفع گردشگری کشورمان تلاش کرده‌ایم؟

وی ادامه داد: ما حتی در داخل کشور هم برنامه‌ای مدون جهت آشنایی با قابلیت‌های گردشگری کشورمان نداشتیم. هنوز مردم ما بسیاری از خرده فرهنگ‌ها را نمی‌شناسند یا تصویر ذهنی بدی از آنها در ذهنشان حک شده است بدون اینکه حتی یکبار از نزدیک با هم برخورد داشته باشند.

این فعال حوزه گردشگری یادآور شد: فرهنگ‌ها در عین تمایزات همیشه از حوزه‌های مشترکی با یکدیگر برخوردارند.این وجوه اشتراک لایه های انسانی و اصیل اخلاقی فرهنگ‌ها را نمایان می‌سازد که شناخت آنها زندگی در فضای کنون جهان امروز را می‌تواند از جنگ و خونریزی به سوی صلح و دوستی هدایت کند.تفاوت‌های فرهنگی بیانگر گوناگونی روحیات و تجربیات انسانی است.

وی یادآورشد : قطعاً گردشگری از جمله ابزاری است که نوید بخش صلح ، دوستی و امنیت است پس در دنیای امروز گردشگری کمک می‌کند تا این تصویر از تفاوت فرهنگی در اذهان مردم جهان شکل بگیرد که گوناگونی‌های اندیشه ، تجارب انسانی به دلیل تفاوت زمانی ، مکانی ، آب و هوایی و محیط زیستی قابل احترام است و از آن می ‌توان برای شناخت بیشتر و بهتر یکدیگر بهره برد.

مریم اطیابی