به گزارش هنرنیوز،در حال حاضر 22 سفره‌خانه عضو جامعه سفره‌ه داران مشغول فعالیتند. این سفره خانه ها با هدف شکل گیری مکانی فرهنگی تفریحی و با هدف جذب گردشگر تشکیل شده اند. این سفره‌خانه‌ها مجوز اجرای موسیقی هم دارند. علاوه بر این تعدادی سفره‌خانه هم از سوی سازمان میراث فرهنگی مجوز فعالیت گرفته اند که به عقیده سفره‌خانه داران عضو جامعه، این گروه برای عضویت در جامعه نیازمند رعایت فاکتورهای خاصی هستند.در این بین تعداد قابل توجهی قهوخانه وقلیان‌سرا نیز وجود دارند که این نام را یدک می‌کشند.به راستی سفره‌خانه چه مکانی است؟ برای پاسخگویی به این پرسش با محمد رشیدی، رئیس هیئت مدیره جامعه سفره خانه داران به گفت و گو نشستیم.
هنرنیوز :ما در حال حاضر حدود 20 الی 30 تا سفره‌خانه با مجوز موسیقی و عضو جامعه سفره‌خانه‌ها داریم، 60 – 50 تا هم به اسم سفره‌خانه فعالیت می‌کنند که میراث به آنها مجوز داده و هنوز عضو جامعه نیستند. به اذعان خودتان شما لفظ سفره‌خانه را آوردید؟
بله من آوردم تا زمان آقای کرباسچی اصلاً سفره‌خانه نبود.
الان در همه شهرها و مراکز توریستی مثل جاده چالوس یا خود کرج خیلی مراکز وجود دارد که قهوه خانه هستند، یعنی قلیان و چایی سرو می‌کنند و حالت کافی‌شاپ دارند اما سر در آنها نوشته سفره‌خانه سنتی، پس یک تعداد مجوز دارند و از برند آن به طور رسمی استفاده می‌کنند. یک عده هم عضویت جامعه را ندارند اما با مجوز میراث فرهنگی فعالیت می کنند که حدود 50 – 60 نفرند.در عین حال بالای 100 تا 200 و حتی بالاتر، مراکزی وجود دارند که نه رستورانند، نه سفره‌خانه‌اند. حالت کافی‌شاپی و قهوه‌خانه‌های قدیم را دارند و قلیان سرا هستند. اینها به سفره‌خانه‌هایی که می‌خواهند جایی شبیه موزه و مکان فرهنگی باشند، آسیب می‌زنند.
هنرنیوز: وضعیت سفره‌خانه‌ها در تهران و سایر نقاط کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همین امسال حدود 7 – 8 سفره‌خانه اضافه شده است. ما یک مصوبه گذراندیم و سفره‌خانه را تعریف کردیم. از 400 سال پیش در اصفهان قهوه‌خانه، شاهنامه‌خوانی و نقالی وجود داشته و مردم با حضور در این مراکز از آنها بهره‌مند می شدند. ما بعد اقتصادی ،سیاسی ،فرهنگی و اجتماعی این مراکز را در طی تاریخ تاسیس آنها بررسی کردیم .به این ترتیب «سفره‌خانه» را ظرف دو سال تعریف و مصوب کردیم. ما سقف، ورودی، بدنه، کف، پذیرایی، سرویس، غذا و... را در آن چارچوب تعریف کردیم و استانداردی را به وجود آوردیم واز این مراکز بازدید کردیم. به غیر از این 30 تا مرکز که مجوز دارند. باز هم بازدید داشتیم. نتایج کارشناسی را در دو برگ خلاصه و به آنها تحویل دادیم. در واقع به آنها گوشزد کردیم اگر می‌خواهند به فعالیت در این زمینه بپردازند، باید چارچوبها را رعایت کنند. توجه داشته باشند بی‌جهت هزینه نکنند چون اگر این هزینه ها در جای خود مصرف نشده باشد و مطابق استانداردهای تعریف شده نباشد در نهایت این سرمایه‌گذار است که آسیب می‌بیند. ما به همه آنها اعلام کردیم اگر بر اساس این قوانین پیش بروند، هزینه زیادی هم متقبل نمی‌شوند.
نکته دیگر اینکه سفره‌خانه مکانی‌است که در هر صورت صد در صد دارای معماری و غذای ایرانی است. اصلاً در سفره‌خانه کافی‌شاپ نداریم ، شاید بتوان بخشی به اسم شربت‌خانه ایجاد کرد اما کافی شاپ هرگز. یک عده هم (حدود 100 - 200) در واقع در زمره قلیان سرا هستند و برای آنها صرف نمی‌کند هزینه‌ای همچون هزینه سفره‌خانه را متحمل شوند.
هنرنیوز:صحبت سر همین مسأله است یک گروهی با رعایت همه استانداردها از برند سفره‌خانه استفاده می‌کنند. در کنار آنها قهوه‌خانه‌ها هم از برند سفره‌خانه استفاده می‌کنند. یک گردشگر خارجی یا حتی یک ایرانی وقتی به تابلو نگاه می‌کند هر جفت اینها به نظرش سفره‌خانه است. شما به عنوان یک تشکل چقدر جلو چنین اماکنی که از نام این برند بدون رعایت استانداردها استفاده می‌کنند،را گرفته اید؟ چرا این کار انجام نمی‌شود؟
مشکل ما با سازمان میراث فرهنگی همین است.وقتی میراث به این آقایان پروانه داده، باید کار کارشناسی را هم به موازات آن انجام می‌دادند. صحبت ما با میراث سر همین موضوع است . باید تکلیف این گروه مشخص شود. یا باید به کسانی که مجوز داده کمک کرد تا طبق این اساسنامه و زیر نظر متخصصان میراث به فعالیت بپردازد و گرنه باید تابلو ورودی اش راتغییر دهد زیرا ادامه کار این گروه بدون رعایت استانداردهای لازم نام و هدف سفره‌خانه را زیر سوال می‌برد.
هنرنیوز :میراث حدود 60 – 80 مجوز صادر کرده ، یعنی درست بعد از اینکه جامعه تشکیل شده، چارچوبها را تعریف کردند و مصوبه‌ها اعلام شده،سازمان میراث این مجوزها را صادر کرده است. آیا سازمان ، شما را به عنوان متولی این استانداردها قبول ندارد. یا وجود ناهماهنگی باعث این اتفاقات شده است؟
نه، این استانداردها هماهنگ با میراث تدوین شده، آنها چند متخصص فرستادند، متقابلا چند متخصص هم از سوی ما حضور داشتند. چارچوبها تدوین و سپس مصوب شد .ما با میراث مشکلی نداریم.
هنرنیوز :پس چطور این اتفاق رخ داده است؟
5 - 6 سال پیش این مجوزها صادر شده است. حالا نمی‌دانم سیاست میراث چه بوده که به اینها مجوز و پروانه بهره‌برداری داده‌اند. آنها حتی به این فکر نکردند که این مراکز باید سرویس بهداشتی، آشپزخانه، و ... را داشته باشند.
پارسال هم مجوز دادند.
نباید می‌دادند. ما هم بحثمان همین است ناراحتی ما هم سر همین موضوع است. واقعاً خسته شدیم.
هنرنیوز :شما این مسأله را با چه کسی مطرح کردید؟
ما بارها و بارها با میراث این مسأله را مطرح کردیم. الان هم قراری گذاشتیم مبنی بر اینکه بازدیدی مجدد از اماکنی که مجوز داده شده، داشته باشیم. البته از حدود 50 – 60 مکان بازدید کردیم ، که البته تکلیف آنها به زودی مشخص می‌شود. برای بقیه هم همین کار را باید با حضور کارشناسان میراث انجام داد . یکسری از آنها استعداد و فاکتورهای لازم این کار را دارا هستند. میراث هم باید به آنها کمک کند، چون بدون کمک میراث آنها نمی‌توانند چنین هزینه‌ای بکنند .در غیر این صورت باید تابلو کسب خود را عوض کنند.
هنرنیوز: چقدر زمان می‌برد، چنین اتفاقی بیفتد؟
ما امسال حدود 50 تا از این مراکز را بازدید کردیم. بقیه را هم طی سال جاری خواهیم دید و تکلیفشان مشخص می‌شود.
هنرنیوز :یعنی اگر استانداردها را رعایت کرده باشند، مجوز می‌گیرند؟
بله صد در صد
هنرنیوز :پس فلسفه وهدف اصلی تشکیل سفره‌خانه‌ها چه می‌شود؟
این بحث بود ،اما نه الان ،حدود 7ا سال پیش در زمان ریاست آقای کرباسچی در شهرداری .اما اکنون میراث فرهنگی روند دیگری را پیش گرفته و اصلاً تعریف هدف از تشکیل سفره‌خانه‌ها عوض شده است. از طرفی پروانه‌هایی که میراث صادر کرده بر اساس استاندارد نبوده. ما با آنها سر این مبحث مشکل داریم . از طرفی سرمایه‌گذار یکسری هزینه کرده، الان اگر به آنها بگوییم تغییراتی انجام بده، برای آنها قطعاً سخت است چون روز اول باید به آنها می‌گفتند،دقیقا زمانی که سرمایه‌گذارهزینه می‌کرد. اما نگفتند.
در حال حاضر نیز مشغول بازدید از این مراکز هستیم. آنهایی که از نظر مساحت،جا، ... نزدیک به استاندارد هستند، می‌توان برایشان کاری کرد. میراث قول مساعدت داده که امیدوارم مشکلشان حل شود.
هنرنیوز :یعنی تا آخر سال حدود 100 سفره‌خانه خواهیم داشت؟
نه صد تا نمی‌شوند. صد تا ممکن نیست.
باید صبر کنید،بازدید کنیم، آمار بگیریم و بعد اعلام کنیم.
هنرنیوز:از نظر کارشناس چند سفره‌خانه باید در تهران وجود باشد؟
بستگی دارد چه باشد و کجا باشد. ما باید از میان همین تعدادی که وجود دارند، انتخاب کنیم وطبق کار کارشناسی مجوز بدهیم. بقیه هم یکسری تغییرات بدهند، وام بگیرند تا مجوز داده شود.
هرنیوز:آیا امکان دارد در یک خیابان در دو طرفش سفره‌خانه وجود داشته باشد (یعنی دو مکان نزدیک هم مجوز بگیرند)؟
من خیلی مناسب نمی‌دانم. این مراکز هزینه دارد. سفره‌خانه هزینه‌اش خیلی بالا است. مخصوصاً موسیقی دارای هزینه است وسط هفته که فقط 5 – 6 میز مشتری دارد، به هیچ وجه نمی‌توان جوابگوی هزینه‌ها بود.
هنرنیوز:آیا شما هنوز دنبال بحث سفره‌خانه به عنوان یک موزه فرهنگی هستید یا نه ؟
بله قرارمان بر این بوده است. معماری سبک صفویه، آجر ،کاهگل، خشت و کاشی است جز این چیز دیگری نیست. مهم این است که خوب بتوانند کار کنند.
هنرنیوز:چرا موسیقی اینقدر مهم است؟
از نظر من موسیقی اینقدر هم مهم نیست و طالب ندارد ،که فکر کنیم نبودش ضربه می‌زند .در هر صورت روز اول فکر کردیم اوقات فراغت خانواده‌ها پس از یک هفته سخت کاری با رفتن به مکانی برای خوردن شام و گوش دادن به موزیک مسرت بخش‌تر می‌شود و اوقاتشان با شادی و خاطره‌ای خوش پر خواهد شد. در واقع هدف راحتی و آسایش خانواده‌ها است.
هنرنیوز:رستوران سنتی هم داریم؟ آیا ارتباطی با برند شما دارند؟
ما رستوران سنتی نداریم. فقط سفره‌خانه داریم. ما از آنهایی که در جامعه پرونده دارند، بازدید کردیم و به زودی درجه‌بندی آنها را اعلام می‌کنیم. ممکن است جایی 150 – 200 متر باشد ، این مکان می‌تواند سفره‌خانه سنتی باشد اما محلی برای اجرای موسیقی‌های سنتی نیست. در واقع می‌توان در این مراکز سیاه‌بازی، شاهنامه‌خوانی و حافظ‌خوانی اجرا کرد. فرهنگ ما که فقط شامل موسیقی سنتی نمی‌شود.
هنرنیوز:حتی گروه‌های تئاتر هم می‌توانند در سفره‌خانه‌ها حضور داشته باشند؟
بله امسال ما این برنامه را خواهیم داشت. اتفاقاً سیاست میراث هم همین است که از سیاه‌بازی، تردستی و شاهنامه‌خوانی استفاده شود به نظرم اتفاق خوبی است، خانواده‌ها به شدت استقبال می کنند.
هنرنیوز: چرا اول گفتید هر حرفی بزنیم به کسی برمی‌خورد؟
شما که همه سئوالات را پرسیدید، من هم جواب دادم. مشکل فقط این است که میراث مجوز داده، سرمایه‌گذار هزینه کرده حالا سختش است تغییراتی مطابق استاندارد بدهد یا تابلو اش را عوض کند. این اتفاق باید قبل از صرف هزینه‌ها انجام می‌گرفت تمام حرف من این است.
