مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان کردستان گفت : پلان مدیریتی زیویه در شورای راهبردی تهیه شده است.

به گزارش هنرنیوز دژ زيويه از بزرگترين و مهم‌‌ترين محوطه‌هاي باستاني در شمالغرب ايران است. اين محوطه در 55 كيلومتري جنوب‌شرقي شهرستان سقز كردستان و در شمال روستايي موسوم به همين نام قرار دارد. زيويه در مورخ 04/10/1346 به شماره 762 در فهرست آثار ملّي به ثبت رسيده است. بايد اذعان کنيم که در سه دهة گذشته به هر علتي به اين اثر بي‌بديل و کم‌نظير در مقام يک محوطه مهم مانايي بي توجهي شده است. از سويي زيويه و آثار آن براي باستان شناسان، تاريخ و هنر دغدغه هاي بسياري به وجود آورده است، اينکه چگونه مي توان اين محوطه را درست معرفي و حفظ کرد؟ و چطور مي شود آن را براي نسل آينده نگهداري کرد. از مهمترین دغدغه های دوستداران زیویه است .به همین منظور با «علی فعله گری» مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان کردستان به گفت و گو نشستیم.



هنرنیوز: هرچند بارها درباره وضعيت اضطراری دژشهر زيويه اخطار داده شده است اما طی 16 ماه گذشته نه تنها كار چندان جدی برای زيويه انجام نگرفته بلكه شاهد تغيير سه مدير هم بودیم. امير ساعدموچشی، دانشجوی دكترا باستان‌شناسی از دانشگاه تهران، زاهد كريمي، فوق ليسانس باستان‌شناسی از دانشگاه آزاد ابهر و محمد حسينی، ليسانس مرمت اشياء تاريخی از جمله مديرانی بودند كه طی 16 ماه گذشته تغيير كرده‌اند.علت این همه تغییر چه بود؟

قبل از سيد محمد حسينی دکتر ساعد موچشی مسوول پروژه بود. ایشان عضو هیئت علمی دانشگاه گرگان شدند به همین دلیل این پروژه به آقای حسینی واگذار شد. البته جهت پروژه لایه‌نگاری شهرستان قراردادی با موچشی بسته شده است. در مورد آقای زاهد کریمی هم باید گفت، کار گزینش حسینی تمام نشده بود و تا تأیید گزینش و حراست یک حکم موقت برای زاهدکریمی امضا شد. او در معاونت میراث فرهنگی جز کارمندان قرارداد معین است و با حکم موقت تا تایید آقای حسینی پیگیر کارهای پایگاه شد.

در مورد آقای سید محمد حسینی هم باید گفت بحث انتخاب از یک سال قبل مطرح شده بود و آقای پایدار در امور پایگاه‌ها کاملا روی ایشان شناخت دارند.



هنرنیوز: پس از پنج سال وقفه، پايگاه ميراث فرهنگی و گردشگری زيويه سال 86 احيا شدو در سال 1387 در آبان‌ماه بودجه ملی پایگاه رسيد.ظاهرا کل اعتبار پژوهشی و بخشی از اعتبارات عمرانی ستادی پایگاه به خزانه دولت بازگشت داده شد. این برگشت سبب شد که اعتبار پايگاه در سال 1388 به نيم و در سال جاری (1389) به صفر برسد. چرا دریافت بودجه زیویه چنین روندی را طی کرده است؟

بحث‌های اساسی در زیویه همچون نجات بخشی، هدایت آب‌های سطحی، نصب شیروانی و... انجام شده است و مشکل خاصی در زمینه بودجه وجود ندارد. سال 89، 40 میلیون تومان تخصیص اعتبار داشتیم. همچنین10میلیون تومان از استان اعتبار دریافت کردیم که در مجموع50 میلیون تومان می‌شود.همچنین در وضعیت فعلی قول‌هایی از آقای علویان صدر (معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی ) گرفتیم.



هنرنیوز: پس معتقدید بودجه زیویه کاهش پیدا نکرده و از یک پروژه ملی به پروژه ای استانی نزول نیافته است؟

اینکه برخی چنین اطلاعات ضد و نقیضی می‌دهند در واقع نگران منافع شخصی خود هستند. تعویض مدیریت در این چند سال اجتناب‌ناپذیر بود. پایگاه زیویه کلا چهار پنج سال تعطیل بود( در دوره آقای اشتودان).مدیریت قبلی هم از سال 86 مشغول به کار شد و یکسال خوب کار کرد، اما با سوء استفاده از مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی (مجوز پیگیری) در حالیکه هزینه و اعتبار جداگانه‌ای برای این پروژه در نظر گرفته شده بود ( چون آن وقتها پایگاه زیر نظر مدیر استان نبود و مستقیما توسط مدیر پایگاه درتهران اداره می‌شد)، مدیر پایگاه وقت از این مجوز برای پیگیری‌ها و اعمال نظرات خود استفاده کرد و حتی به گفته محلی‌ها این گروه شبها به فعالیت می‌پرداختند. همین امر منجر به شکایت شورای روستایی زیویه و حتی نگارش نامه‌ای به رییس جمهوری شد. در این کش و قوس 5-6 ماه طول کشید تا آقای ساعد موچشی معرفی شوند. بعد هم که به عنوان هیئت علمی دانشگاه گرگان انتخاب شدند و کارها به آقای حسینی ( فردی فرهیخته با سوابق درخشان) سپرده شد.



هنرنیوز: در انتخاب مديران پايگاه‌های استانی حداقل کارشناسی ارشد برای مديريت در نظر گرفته شده در حاليکه مسئول فعلی (آقای حسينی) کارشناس هستند. توجيه اين تناقض چگونه است؟ آيا واقعاً باید مسئوليت زيويه به يک کارشناس سپرده می‌شود؟ آن هم به کارشناس مرمت اشیاء.

آقای حسینی سوابق بسیار خوبی دارند. در امور پایگاه‌ها ایشان را می‌شناسند و در چغازنبیل مشغول به کار بودند. در بحث سازه‌های خشتی حسینی مخترع نوعی خشت است. به نظر من وجود آقای حسینی نعمتی برای استان است. وجود سازه‌های خشتی 3هزار ساله، باد و بوران و ارتفاع بالا مشکلات زیویه را بیشتر می‌کند. به هر حال اعلام می‌کنم آقای حسینی بهتر از یک باستان‌شناس می‌تواند برای زیویه نسخه بپیچد. این را به باستانشناسان نیز بگویید زیویه به حفاظت بیشتر از باستان‌شناسی نیاز دارد. زیویه به این احتیاج ندارد که یک باستان‌شناس بیاید ،مجوز پیگیری بگیرد و با کلنگ به جان خشتهای سه هزار ساله بیفتد تا ببیند آیا آنجا اشیائی هست یا نه.



هنرنیوز: سالها است می‌شنویم زیویه در مرحله حفاظت اظطراری قرار دارد.آیا میراث استان کردستان برنامه مدونی ندارد که مثلا برای 5 سال برنامه‌ریزی کند و هر سال مرمت بخشی را برعهده بگیرد؟

کاملا صحیح است. داشتن یک برنامه مدون از الویت‌ها است. از جمله کارهای شایسته تهیه پلان مدیریتی است که تکمیل شده است. جلساتی با حضور اعضای شورای راهبردی و معاونین مختلف استان برگزار کردیم و بر اساس نظر شورای راهبردی یک پلان کامل تشکیل شد.



هنرنیوز: چرا طی این سالها زیویه همچنان نیازمند برنامه حفاظت اظطراری است؟

با توجه به موقعیت توپوگرافی و جغرافیای استراتژی زیویه، این سازه هر لحظه به مرمت اضطراری نیاز دارد، چون قسمت زیادی از آن از بین رفته است.هر نسخه‌ای برای زیویه پیچیده شود، اضطراری است.اگر یکی دو میلیارد تومان بودجه بود واین سازه از باد و بوران محافظت می‌شد این کار عملی می‌شد اما حالا که نیست برنامه حفاظتی تکه به تکه اجرا می‌شود هر سال درقسمتی که بیشتر در معرض خطر است.



هنرنیوز: چه مقدار بودجه برای سال آینده درخواست می‌کنید؟

بودجه سال 89 مشکلی ندارد. درباره یکسری از ضعف‌ها با فرماندار سقز و معاونت برنامه‌ریزی استانداری رایزنی کردیم. قسمتی از اعتبارات از سوی استانداری تامین می‌شود. البته پروژه کرفتو هم در دل زیویه دیده شد. تامین اعتبار استانی سخت است. ما 100 میلیون تومان پیشنهاد اعتبار را داده بودیم آنها با 20 میلیون موافقت کردند. پیشنهاد ما برای سال آینده 150 میلیون تومان است که باید در شورای برنامه‌ریزی شهرستان به تصویب برسد.

با توجه به سال مالی که برای بودجه سال 89 تا 31 تیرماه فرصت داریم و با توجه به سرما و بادخیز بودن منطقه عملا برای پایگاه تا پایان فروردین نمی توان کار مرمتی انجام داد.



هنرنیوز: در صحبتهایتان اشاره کردید به جلسات شورای راهبردی.مگر این شورا نباید به مسائل کلان میراث فرهنگی در پایگاه ها بپردازد و شورای فنی استانها به مسائل جزئی تر؟!

دقیقا همین طور است اما خوشبختانه در ترکیب شورای راهبردی کل اعضای کمیته فنی استان هم عضو هستند . البته هر هفته روزهای پنجشنبه جلسه کمیته فنی استان نیز برگزار می‌شود یعنی هر ماه 4 جلسه و در این جلسات تمامی مشکلات بررسی می‌شود.



مریم اطیابی