به گزارش خبرنگار هنرنیوز؛ نشست «آيين جوانمردی در آينه داستان ايرانی » با هدف بررسی جايگاه فتوت در داستان معاصر ايران با حضور«محمدعلی علومی»، «سیدعلی میرفتاح» و «رضا امیرخانی» در سرای داستان بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.
در این نشست « محمدعلی علومی» نویسنده معاصر کشورمان اظهارداشت: جوانمردی مفهومی جهانی دارد و به نظرم جوانمردی بیشتر در زمانی شدت میگیرد که بحرانهای اجتماعی، جامعهای را فرا میگیرد؛ در این زمان است که قهرمانهایی به وجود میآیند و بیعدالتیها را به عدالت میرسانند. بنابراین مفهوم فتوت و جوانمردی حتی قبل از اسلام و دوره جاهلی نیز یک مفهوم ارزشمند بوده است.
وی ادامه داد: به طور کلی در طول سابقه چند هزار ساله بشر، همواره جوانمردانی در جوامع حضور داشتند.هرچند که امروز هم جوانمردان در جامعه کم نیستند و در ایران آیین جوانمردی خیلی بر مباحث نظری و حکمت ربط داشته و ریشه جوانمردی یک ریشه کهن دارد که با آیین زرتشت و «مهریون» به وجود آمده و «مهریون» آیینی بود که در دیگر آیینها و مظاهر زرتشتی نیز تاثیر گذار بوده است. تا جایی که آیین مهر در زمان هخامنشیان باعث تشکیل یک گروه هفت نفره شد که با دروغ ،ناراستی، جادو و غیره ستیز میکردند و به دفاع کشور مشغول بودند.
نویسنده رمان های معروف «سوگ مغان»، «آذرستان» اضافه کرد: سیاوش مظهر جوانمردی و فتوت در ایران قبل از اسلام است. سیاوش کسی است که در ماجرای سیاوش در شاهنامه فردوسی تن در آتش میدهد و در آیین زرتشتی که فرمان شاه خیلی مهم بود او به خاطر حفظ پیمان و عهد از فرمان شاه سرپیچی میکند، گروگانکشی نمیکند و با آتش امتحان میدهد. بنابراین مفهوم جوانمردی در دوران گذشته و حال و در جامعه امروز تفاوت های اساسی دارد.
وی تصریح کرد: ویژه گی هایی مانند شجاعت، راستی، دفاع از مظلوم در قبل و بعد از اسلام از مفاهیم اصلی جوانمردی بودند و در طی سالها که از این مفاهیم گذشته هیچگاه چیزی از آنها کاسته نشده، بلکه همواره چیزهایی به آن اضافه شد.همچنین در ایران قبل از اسلام سیاوش مظهر فتوت و جوانمردی و پس از اسلام،مولا علی (ع) این جایگاه را دارد و هر دوی این افراد کسانی هستند که از حکمت برخوردارند؛ بنابراین حکمت نیز یکی از اصول جوانمردی است و در جایی از شاهنامه ذکر شده که پادشاه ایران به سیاوش گفت اسیران جنگی را بکش ولی سیاوش میگوید این خلاف پیمان است و کارش به جایی میکشد که سلطنت را کنارگذاشته ، تا خلاف پیمان عمل نکند.
علومی خاطرنشان کرد: دوره اشکانیان کسانی به اسم «گوسان» بودند که قصههای دینی را نقالی میکردند و آداب و رسوم، رفتار و سوگندنامههای دینی برای خود داشتند. این افراد معمولا با خود پیامی هم داشتند. بعد از اسلام نیز در آیین فتوت گفته میشود که جوانمرد کسی است که نسبتی هم با پیامبر (ص) داشته باشد و در دوران انقلاب و جنگ بسیار مشاهده میشد که آیین جوانمردی رعایت میشود. کسی از خودش میگذشت تا رفیقش زنده بماند. به همین دلیل فیلمهای زیادی با این مفهوم ساخته شدند که فیلم سینمایی «نجات سرباز رایان» شکل بسیار ابتدایی آن است.
این نویسنده مطرح ادبیات کشورمان عنوان داشت: در ادبیات کلاسیک ما، شجاعت، عدالت و عفت اصول ثابت مفهوم جوانمردی هستند و هیچگاه تغییر نمیکنند.به عنوان مثال مفهوم جوانمردی وقتی وارد سینما میشود فیلمی مثل «قیصر» ساخته میشود و میبینیم در این فیلم اشکالاتی بر این مفهوم وارد میشود و یا در فیلم «گوزنها» که کارگردان به عمد نام شخصیت اصلی را «سید» گذاشته و دراین فیلم می بینیم دوران جوانمردی گذشته و جوانمردی در دوران مدرن در قواره یک چریک رخ میدهد.
وی اضافه کرد: فیلم سینمایی «گوزنها» کیمیایی نقضهای فراوانی درباره مفهوم جوانمردی دارد. چون که به جای اینکه سیستم حکومت را که مسئول به وجود آوردن اوضاع است، مورد هدف قرار دهد یک قاچاقفروش را نشان میدهد و در فیلم سیستم نشان داده نمیشود. در فیلم سینمایی «قیصر» نیز شخصیتاش یک آنارشیست است که خودش میخواهد همه مسائل را حل کند البته رگههایی از مفاهیم جوانمردی در این فیلم مشاهده میشود.
علومی ابرازداشت: جوانمردی در فیلم سینمایی «قیصر»بینظم نشان داده می شود و به طور کلی میتوان گفت که در ادبیات معاصر «داش اکل» و در سینما فیلمهای سینمایی «قیصر» و «گوزنها» (ساخته مسعود کیمیایی) در حیطه استفاده از مفاهیم جوانمردی قرار دارند وبه بیان نوعی از جوانمردی می پردازند.