فرهاد آئیش گفت: کارگردان و بازیگر باید فرق اختلاف «عقیده» و «سلیقه» را بدانند.

«سمینار چالش بازیگر و کارگردان» با حضور فاطمه معتمد آریا، بهزاد فراهانی، فرهاد آییش و داوود رشیدی در تالار بتهوون خانه هنرمندان برگزار شد.

آییش ضمن بیان مطلب فوق گفت: من اصولا با تقسیم‌بندی کارگردان و بازیگر به دو دسته بالا دست و پایین دست مخالفم. ادعایی که من دارم وجود دموکراسی در این رابطه است. ترجیح من در مقام یک کارگردان این است که یک تقسیم کار در رابطۀ بین کارگردان و بازیگر وجود داشته باشد. تقسیم کاری که در این رابطه از آن نام بردم یک معادله سخت را به وجود می‌آورد که یک معادله یک مجهولی نیست؛ بلکه چند معادله یک مجهولی است.

وی افزود: چیزی که ما در فارسی «کارگردان» می‌گوییم در زبان انگلیسی Director گفته می‌شود، یعنی کسی که هدایت کار را بر عهده دارد. این دید به این معنی است که کارگردان تنها سمت و سو دهنده به کار است. دید بالا دست و پایین دست، در رابطه کارگردان و بازیگر دیکتاتوری را به همراه می‌آورد و این دید به خلاقیت ضربه می‌زند. ما چگونه می‌توانیم در 2 جبهه با هم کار کنیم؟

این بازیگر و کارگردان در ادامه بیان کرد: اگر یک تقسیم کار باشد و طرفین در کار هم دخالت نکنند کار سریع پیش می‌رود و مشکلی هم به وجود نمی‌آید. اجرای این شیوه در ایران سخت است، اما من به همین شیوه در ایران کار کرده‌ام و کار بسیار سریع آماده شده است و من یک کلمه با بازیگر حرف نزده‌ام زیرا همدلی در کار وجود دارد که منجر به دموکراسی می‌شود. ادعای دموکراسی در کار تئاتر در ایران راهی است که تازه مقدمات آن در ایران فراهم شده و راه درازی در پیش دارد.

وی افزود: هر زمان که من در مقام کارگردان، خود را در حالت بالا دست ندیده‌ام، در کار خود موفق‌تر بودم، اما ما عادت به بازی با کلمات داریم و در آخر هر کاری را که خود می‌خواهیم انجام می‌دهیم. بحث من تاکید بر باز کردن راه‌های جدید است. اگر شما کلماتی مثل دیکتاتور یا تقسیم بندی بالا دست و پایین دست را در اروپا به کار ببرید خجالت می‌کشید. آن چیزی که در آنجا وجود دارد یک تفاهم است این در حالیست که در ایران هر کس که زورش بیشتر بچربد کار را پیش می‌‌برد.

این بازیگر و کارگردان ضمن اشاره به وجود شیوه‌های مختلف کارگردانی حتی در اروپا گفت: در عمل ما کارگردان‌هایی مثل هیچکاک داریم که به بازیگر هیچ حقی، حتی اجازه سوال نمی‌دهد، و کسانی هم داریم که با هم 17 یا 18 ساعت سر یک سکانس بحث می‌کنند. باید به گونه‌‌ای رابطه بین کارگردان و بازیگر را ظریف تنظیم کرد که شکل نهایی کار به صورت یک هرم نباشد بلکه دوار باشد و همه با هم کار نهایی را انجام دهند.

وی در ادامه افزود: فرق است بین سلیقه و عقیده، اکثر اختلافات بین کاگردان و بازیگر اختلاف سلیقه وجود دارد. اگر بازیگری اختلافات فاحش مخصوصا اختلاف عقیده با یک کارگردان دارد اصلا کار را نباید شروع کند.

بهزاد فراهانی هم در انتهای این مراسم به این نکته اشاره کرد که: ما می خواهیم بر روی صحنه انسان تازه‌ای را پیدا کنیم. از آنجایی که همه انسان‌ها یکسان نیستند، بنابراین باید با یکدیگر بحث کنند و درگیر شوند، اما نه درگیری متوحشانه.