یک کارشناس طبیعت گردی گفت :راهنما نمی تواند از گردشگر خود بخواهد سه، چهار روز دریک منطقه ازطبیعت باشد و حمام نکند یا از سرویس بهداشتی مناسبی بهره مند نباشد.اکوتوریسم یا طبیعت گردی به عنوان شاخه‌ای از گردشگری سالانه درآمد هنگفتی را نصیب کشورهای بهره‌مند از طبیعت زیبا و بکر می‌نماید.از طرفی حجم پولی که از سوی جهانگردی دنیا جابجا می شود طی یک سال حدود 5/2 برابر درآمد اوپک است و طبق آمار موجود حجم پولی که از سوی جهانگردان دنیا جابجا می شود حدود 5/2 برابر درآمد سالانه کشورهای عضو اپک از محل فروش نفت است . بنابر پیش‌بینی‌ها آمار گردشگران در سال 2020 به بیش از 1/6 میلیارد نفر می‌رسد و درآمد حاصله از آن بیش از 2 تریلیون دلار می‌رسد . گردشگری در سال 2002 میلادی برای 200 میلیون نفر در جهان اشتغال ایجاد کرده و در مجموع 11% از اشتغال جهان را به خود اختصاص داده است به گونه‌ای که ورود هر گردشگر خارجی برای 3 تا 4 نفر اشتغال مستقیم و برای 9 تا 12 نفر فرصت اشتغال غیر مستقیم ایجاد می کند اما در این بین سهم هر ایران از این درآمدها چقدر است؟ در این زمینه با پورنگ پورحسینی یکی از کارشناسان اکوتوریسم کشور به گفت و گو نشستیم .



هنرنیوز: اگر بخواهیم وضعیت گردشگری بر مبنای طبیعت در ایران:بررسی کنیم ایران دارای چه پتانسیل‌های طبیعت گردی ‌است؟

کشور ایران یکی از پر جاذبه ترین کشور های جهان می باشد و طبق آمار موجود هم اینک جز ده کشور اول جهان در این زمینه است.. این کشور با داشتن حدود دو هزار کیلومتر ساحل با دریای عمان و خلیج فارس در جنوب و سیصد کیلومتر ساحل در در کنار دریای مازندران در شمال کشوروجود رشته کوه‌های عظیم البرز و زاگرس و کوه‌های پراکنده در مرکز و با داشتن اقلیمی متنوع و داشتن چهار فصل منظم توان بالقوه بسیار مناسبی برای جذب جهانگرد بر مبنای طبیعت دارد.

بر طبق آمار منتشر شده ازسوی مسئولین سازمان ایرانگردی و جهانگردی ایران در حال حاضر از نظر جاذبه‌های طبیعی جز پنج کشور اول دنیا است که در این میان می توان به ۲۵ پناهگاه حیات وحش، ۱۲هزار گونه گیاه ، ۳۵۰گونه پرنده ،۳۶۰نوع پستاندار،۸۱ نوع خزنده،۳۲۰ چشمه آب گرم معدنی،۱۶ قله بالاتر از ۴هزار متر،۱۴ قله بالاتر از۳ هزار متر،۱۶تالاب ،۴۶منطقه حفاظت شده و۵۰ دریاچه داخلی اشاره نمود.



هنرنیوز: مدتی است بحث سفر با تور مخصوصاً در حوزه طبیعت‌گردی مطرح می‌شود. اما باز هم مردم سفرهای خانوادگی را به سفر با تور ترجیح می‌دهند. چگونه می‌توان ترغیب به سفر با تور کنیم؟

ما باید آموزش را از سنین کم آغاز کنیم و الگوهای واقعی به فرزندانمان بدهیم. سایت‌های استاندارد طبیعت‌گردی هنوز در کشور ما وجود ندارد و ما به عنوان مادر یا پدر به فرزندانمان اجازه ورود به هر محیطی را نمی‌دهیم

سفر با تور باید برای مردم مقرون به صرفه باشد و ایجاد انگیزه کند. باید ارزان‌تر باشد و مردم را به محیط هایی وارد کند که به تنهایی نمی‌توانند به آنجا سفر کنند . باید سفر همراه امنیت، آسایش و خدمات خوب باشد.

لازمه سفر با تور وجود زیر ساخت است که شامل تحقق برنامه‌های تدوین شده، امداد، تربیت راهنمایان محلی، اطلاع رسانی، ساخت سرویس‌های بهداشتی و ... می شود .



هنرنیوز: یکی از موارد مطرح شده در حوزه طبیعت‌گردی آن است که حتی افرادی که در حال حاضر در بعضی از مناطق پرجاذبه طبیعت گردی زندگی می‌کنند به نحوی به طبیعت آسیب می‌رسانند. چه چیزی می‌توان به آنها داد تا شکار نکنند یا به بوته‌ها آسیب نرسانند؟

ما در سیاره و کشورمان بحران محیط زیست داریم و به باور من بهترین راه مقابله با این بحران، بهره برداری پایدار از منابع و جاذبه‌های طبیعی است که توسعه پایدار طبیعت گردی یکی از بهترین پاسخ‌های ممکن به این مهم و راهکاری مطمئن برای بهره‌برداری پایدار از منابع محدود طبیعی است. به باور ما تنها راه حل دادن درآمد جانشین به آنهاست .

ما در شهرهای بزرگ از امکاناتی همچون اینترنت پرسرعت، پزشکان متخصص و ... استفاده می کنیم،چگونه می‌توانیم در پایتخت، شرایط سخت مردم در دور افتاده ترین روستاهای سیستان و بلوچستان را درک کنیم؟ چگونه می‌توانیم از کسی که در کویر مرکزی ایران زندگی می کند بخواهیم محیط زیست کویر را حفظ کند بدون اینکه به او راهی جانشین برای تامین نیازهای به حق زندگیش ارائه کنیم؟ تنها راه، قرار دادن درآمد جایگزین است و طبیعت گردی یکی از بهترین راههای تامین این درآمد جانشین است .



هنرنیوز: توسعه پایدار طبیعت‌گردی چگونه محقق می‌شود؟

گردشگری در صورت وجود زیرساخت می تواند حرکت رو به رشد داشته باشد. زیر ساخت‌ها توسط گروهی به وجود می آیند که دغدغه این کار را دارند .ما یک خط تولید به وسعت یک میلیون و 648 هزار و 195 کیلومترمربع داریم. تمام سازمان‌های اداری و مجموعه‌ها باید دغدغه صنعت گردشگری را داشته باشند تا این صنعت در راه شکوفایی گام بردارد. هرگاه این اتفاق بیفتد ما شاهد توسعه پایدار گردشگری در کشور خواهیم بود.



هنرنیوز: به نظر شما این زیرساخت‌ها در حوزه ‌طبیعت گردی محقق شده است ؟

این زیر ساخت‌ها شامل منابع انسانی هم می‌شود . این حق یک راهنماست که دارای بیمه و تامین مالی باشد،این حق اوست که پس از یک دوره‌ی منطقی بازنشسته شود و یا اگر دچار یک حادثه شد بیمه داشته باشد.از طرفی چقدر در سایت‌های طبیعت‌گردی ما امکانات وجود دارد؟

راهنما نمی تواند از گردشگر خود بخواهد سه، چهار روز درمنطقه باشد و حمام نکند یا از سرویس بهداشتی مناسبی بهره مند نباشد.

ما می‌توانیم از توریست بخواهیم طی سفر خود چند شب را در کمپ اقامت کند ولی نمی‌توانیم به او بگوییم که همه شبهایت را باید در کمپهای غیر استاندارد و فاقد حداقل امکانات اولیه بگذرانی و آنوقت انتظار داشته باشیم توریست در مملکت ما پول خوبی خرج کند و در بازار خوب خرید کند!توریست طبیعت گرد از ما هتل پنج ستاره نمی خواهد ولی تامین حداقلی از رفاه حق طبیعی اوست.

هنرنیوز: گاهی این صحبت مطرح می‌شود که برخی از تورهای ورودی راهنمای متخصص را هم همراه خودشان می‌آورند؟ این وضعیت چه تأثیری بر صنعت توریسم کشور دارد؟

در تورهای فرهنگی برای بازدید از اصفهان و شیراز از راهنمای محلی استفاده می شود. علت استفاده از راهنمای تور محلی حساس و مهم بودن این مناطق است. در سایت های طبیعت گردی ما هم باید این اتفاق بیفتد.

راستی چند راهنما را در کشورمان می شناسیم که توان اداره تور پرنده‌نگری را داشته باشند؟ چگونه می‌خواهیم در زمینه‌ای تخصصی در تورهای طبیعت‌گردی بازاریابی کلان داشته باشیم ؟

این دیگر صنعت توریسم نیست. ما دارای یک سیستم عقب افتاده می‌شویم که ماشین و آشپز می‌دهیم و مسافر تور هم یک بخش عمده پرداخت‌اش به مملکت ما نمی‌رسد. وقتی ما با طرف مقابل ارزان وارد معامله شویم و راهنمای اصلی را از آنها بگیریم، تور مسلما قیمت واقعی سایر هزینه‌ها را به ما پرداخت نمی کند و در اقتصاد ما تاثیری که باید و شاید را ندارد.



هنرنیوز: برنامه‌ریزی بر پایه اکوتوریسم چه مزایایی دارد؟

برنامه‌ریزی گردشگری بر مبنای اکوتوریسم شامل پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی، ایجاد فرصت‌های طلایی برای سرمایه‌گذاران و ایجاد اشتغال مناسب بر مبنای مسئولیت پذیری در جوامع مختلف خصوصاً کشور‌های در حال توسعه است. از طرفی اعتلای فرهنگ مردم محلی را به دنبال دارد.



هنرنیوز:هم اکنون تنها استفاده گسترده از گردشگری طبیعت استفاده از جاذبه‌های طبیعی ایران در استان‌های گیلان و مازندران در کرانه‌های مازندران و تا حدی درکوهپایه‌های البرز خصوصاً در شمال شهر تهران است که این نکته با توجه جاذبه‌های ذکر شده رقم بسیار اندکی را شامل می‌شود. در این زمینه چه گام‌های باید برداشته شود؟

در حال حاضر همین مقدار استفاده از طبیعت ضربات جبران‌ناپذیری را بر محیط زیست وارد کرده است. بهره‌برداری بی‌رویه از مناطق ساحلی و جنگلی استان‌های شمالی از جمله آسیب‌های وارده است. با توجه به این نکته که در بخش سیاست‌گذاری وبرنامه‌ریزی هر کشور یا منطقه باید متناسب با ویژگی‌ها و سیاست‌های توسعه خود در امرتوسعه گردشگری گام بردارد.

ما باید به تناسب ویژگی‌های قومی و فرهنگی در راه شناسایی مناطق مختلف که استعداد باروری طبیعت گردی را دارند گام برداریم .دستیابی به این مهم نیازمند برنامه‌ریزی دقیق جهت امکان سنجی و ایجاد گردشگاه‌های مختلف ن است که دراین میان حفظ محیط زیست و حفظ هویت و فرهنگ بومی این مناطق باید در نظر گرفته شود. آگاهی دادن و آشنا کردن گردشگران مخصوصاً داخلی از نظر فرهنگی برای برقراری ارتباط سالم و ایجاد تعامل با افراد بومی جهت حفظ محیط زیست مناطق مورد بازدید از اولویت با برنامه‌ریزی بر پایه اکوتوریسم است.