نگاهی به گردشگری روستایی؛
گردشگری روستایی نیازمند مدیریت صحیح است
به گفته‌ی یک کارشناس گردشگری روستایی راهکاری است که آثار اقتصادی مهمی داشته و به نوعی می‌تواند به کند شدن روند تخلیه سکونتگاه‌های روستایی و کاهش مهاجرت کمک کند.
تاريخ : چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۱ ساعت ۱۲:۱۰
به گزارش هنرنیوز، توسعه گردشگری یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی درمناطق مختلف جهان است که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه‌ریزان بوده است. مطالعات جهانی گردشگری نشان می‌دهد که سهم گردشگری به سرعت در اقتصاد روستایی رشد کرده و مکمل فعالیت‌های بخش کشاورزی در این نواحی گردیده است. با توجه به توانمندیهای موجود روستاهای کشورمان، گردشگری روستایی می‌تواند راهی در جهت ایجاد اشتغال، تولید درآمد و در نهایت تثبیت جمعیت، برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر روستا و دستیابی به توسعه روستایی باشد.
سلطان بهرامی با اشاره به این که ازجمله توان‌های برخی نواحی روستایی، جاذبه‌های گردشگری است، می‌گوید:« با توجه به اهمیت روز افزون گردشگری روستایی و توجه بیشتر ساکنان شهر‌ها به محیط‌هایی با چشم اندازهای طبیعی، روستاها و پیرامون آنها می‌توان گفت این مناطق محیط‌های مناسبی برای رونق گردشگری هستند.»
او ادامه می‌دهد که گردشگری در جهان کنونی فرا‌تر از یک فعالیت اقتصادی بوده و به عنوان یک پدیده اجتماعی و جهانی دارای پیچیدگی‌های خاص خود است. گردشگری روستایی راهکاری است که آثار اقتصادی مهمی داشته و به نوعی می‌تواند به کند شدن روند تخلیه سکونتگاه‌های روستایی و کاهش مهاجرت کمک کند. توسعه گردشگری به عنوان راهبردی برای توسعه روستایی، تفکر نسبتا جدیدی است که سیاستگذاران محلی در جوامع روستایی به اهمیت این راهبرد پی برده‌اند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری بابیان این مطلب که بدیهی است جهت توسعه گردشگری روستایی در کشور، استان‌ها، مسوولان و برنامه ریزان گردشگری تمامی ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها و راهبردها را باید با توجه به محیط زیست ویژه هر منطقه مورد توجه قرار دهند، خاطرنشان می‌کند که بررسی این ظرفیت‌ها و شناسایی نقاط قوت و ضعف روستاها می‌تواند نقش موثری در امر توسعه گردشگری روستایی داشته باشد. گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد است و می‌تواند وسیله مهمی برای توسعه اجتماعی اقتصادی در جوامع باشد. در بسیاری از کشورها این امر با سیاست‌های کشاورزی در ارتباط است و غالبا اساس توسعه در جهت حمایت از محیط زیست و فرهنگ روستایی است. بنابراین می‌تواند نقش اساسی در توسعه و حفظ روستا ایفا کند.»
در مورد برخی از روستاها با توجه به فاصله کم آنها با اماکن زیارتی، تاریخی و گردشگری شهرستان‌ها از طرفی قرارگرفتن این روستاها با توجه به موقعیت و به دلیل داشتن توانمندیهای طبیعی، انسانی و همچنین قابلیت جذب و برنامه‌ریزی برای مسافران و گردشگران و با وجود داشتن مکان‌های خدماتی، اقامتی، گردشگری و جاذبه‌های طبیعی پتانسیل تبدیل آنها به قطب‌های گردشگری روستایی از جایگاه ویژه‌ای بر خوردار است. پروانه عزیزی معتقد است که توجه به گردشگری این نوع روستاها، مطالعه و بررسی توانمندی‌ها و مشکلات موجود در این خصوص و در نتیجه اتخاذ تصمیمات راهبردی مناسب با وضعیت موجود می‌تواند امر گردشگری روستا را تسهیل نماید و در نهایت باعث درآمدزدایی و تثبیت جمعیت روستا گردد.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی با اشاره به این که سازمان جهانی گردشگری در بیان مفهوم گردشگری روستایی، از دو اصطلاح «گردشگری دهکده‌ای» و «گردشگری روستایی، مزرعه یا کشاورزی» استفاده می‌کند، می‌افزاید:« براین اساس، «گردشگری دهکده‌ای گروه کوچکی از گردشگر‌ها هستند که در یک دهکده دور افتاده سنتی یا در نزدیکی آن اقامت کرده و درمورد زندگی و محیط محلی آن کسب آگاهی می‌نمایند. امکانات مربوطه مورد نیاز از سوی روستاییان اریه شده و مدیریت می‌گرددو گردشگری روستایی، مزرعه یا کشاورزی گردشگرهایی هستند که با خانواده کشاورز زندگی کرده و درمورد فعالیت‌های کشاورزی چیزهایی می‌آموزند یا در یک کشت‌زار حاره‌ای زندگی کرده و در مورد حیات و فعالیت دراین مناطق مطالبی فرا می‌گیرند و یا گردشگری که در یک دهکده ماهیگیری با خانواده صیادان زندگی کرده و با آنها به صید می‌روند.»
او ادامه می‌دهد که گردشگری پس از انقلاب صنعتی به نحوی سازمان یافته‌تر شکل گرفت و در دوره پس از جنگ جهانی دوم به عنوان نیروی اقتصادی مهم در تحول وتوسعه مطرح شده است. این فعالیت پس از دهه ۱۹۸۰، زمانی که جهان پیشرفته، خود را در اقتصاد فراصنعتی یافت، با اهمیت یافتن هرچه بیشتر فعالیت‌های خدمات پایه به عنوان اهرمی مهم در توسعه کشورها و مناطق گردشگری مورد توجه و تاکید برنامه‌ریزان و مدیران قرار گرفت. در زمینه گردشگری و بخصوص گردشگری روستایی در ایران پژوهش‌ها و بررسی‌های متعددی صورت گرفته است برخی از کارشناسان در بررسی خود در زمینه نقش گردشگری دراقتصاد روستایی به این نتیجه رسیده‌اند که اگر شیوه‌های مدیریتی صحیح در مورد گردشگری روستایی در ایران عملی گردد، گردشگری نیز همانند هر فعالیت اقتصادی، منبع درآمد و اشتغال برای روستاییان می‌شود.
براساس نتایج تحقیقات گردشگری درحال تبدیل شدن به صنعت با سریع‌تر رشد در جهان است و احتمالا در قرن ۲۱ بزرگ‌ترین بخش ازتجارت جهانی را به خود اختصاص خواهد داد.
در قانون توسعه صنعت ایرانگردی و گردشگری مصوب مجلس شورای اسلامی ایران چنین آمده است: منظور از ایرانگردی و جهانگردی، هرنوع مسافرت انفرادی یا گروهی است که بیش از ۲۴ ساعت بوده و به منظور کسب و کار نباشد. تا اواخر دهه ۱۹۷۰، در بسیاری از مناطق و کشورها، گردشگری به عنوان یک فعالیت طلایی بدون دود (فعالیتی با منابع بیشتر و هزینه‌های کمتر) بوده است و در کوتاه مدت، خطرات ناچیزی برای جامعه انسانی و طبیعت به وجود می‌آورد. در هر صورت به دنبال گزارش‌های متعدد تهیه شده توسط صد‌ها محقق، کارشناس دولتی و آکادمیک، نهضت طرفداران محیط زیست، سرانجام فعالیت گردشگری و دولت‌ها به چالش کشیده شدند که دراین راستا اشکال جدیدی از گردشگری پیشنهاد شد که ازمیان این پیشنهاد گردشگری پایدار ازطرفداران بیشتری برخودار بود.)
بهرامی می‌گوید: « گردشگری روستایی را می‌توان به طور ساده به عنوان مسافرت به نواحی روستایی تعریف نمود و بعضی از محققان بر این عقیده‌اند که موضوع بسیار پیچیده‌تر است و نمونه‌های دیگری از فعالیت‌های گردشگری مانند فعالیت‌های مبتنی بر طبیعت جشنواره‌ها، وقایع، میراث فرهنگی، گردشگری کشاورزی، نمایشگاههای هنری وصنایع دستی، تا‌تر اجتماع محلی و... در نواحی روستایی وجود دارند.
گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال زایی و ایجاد درآمد است و می‌تواند وسیله مهمی برای توسعه اجتماعی اقتصادی در جوامع باشد و دربسیاری از کشورهای با سیاست‌های کشاورزی درارتباط است وغالبا اساس توسعه درجهت حمایت ازمحیط زیست و فرهنگ روستایی می‌باشد بنابراین می‌تواندنقش اساسی در توسعه و حفظ روستا باشد. »
