مرتضي شعباني، مدیر موسسه روایت فتح و مدير فيلمبرداري مستند زندگی شهید سپهبد صیاد شیرازی درباره ساخت «رستاخيز» گفت: پیش از ساخت بخش اول؛ حتي آويني هم نميدانست چه در سر فارسي ميگذرد.
«رستاخيز» شايد بهترين نامي باشد كه محمد علي فارسي بر فيلم 49 دقيقهاي خود از زندگي شهيد امير سپهبد صياد شيرازي گذاشته است زيرا كه اين شهيد از زماني كه وارد ارتش شد لحظهاي براي حفظ خاك ايران از پا ننشست.
به گزارش خبرنگار سينمايي هنرنيوز عصر ديروز نقد فيلم «رستاخيز» ساخته محمد علي فارسي با حضور مرتضي شعباني مدير فيلمبرداري اين فيلم و مدير موسسه روايت فتح در محل خانه هنرمندان برگزار شد.
شعباني در اين مراسم گفت: اين مستند 49 دقيقهاي چكيده 8 قسمت از مستندي است كه قبلا از تلويزيون پخش شده است اما كل مواد توليد «رستاخيز» همان 8 قسمت بوده است.كارگردان اين فيلم مدتي مستندسازي را رها كرده بودند؛ اما با حضور دوباره خود فرم جديد از كار مستند را ارائه دادند.
وي افزود: فارسي از زماني كه مجموعه امام موسي صدر را كار ميكردند به دنبال يك قالب جديد براي ساخت مستند بودند اما آن زمان شايد توان انجام اين كار را نداشتند به اين دليل مجموعه امام موسي صدر پس از توليد متوقف شد.
شعباني در ادامه بيان كرد: آن زمان فارسي مدام به من ميگفت مصاحبه بگير و من نميدانستم اين حرف به چه معني است؛ اما بعد فهميدم اين مصاحبهها منابع تحقيق فارسي است. اين كار را براي «رستاخيز» نيز انجام داد و علاوه بر اين 6 يا 7 ماه مطالعه و تحقيق كرد. زماني كه قسمت اول از 8 قسمت توليد شد ما تازه فهميديم كه فارسي چه نوع كاري را ميخواهد انجام دهد. قبل از آن حتي آويني هم نميدانست چه در سر فارسي ميگذرد.
مدير موسسه روايت فتح گفت: قبل از انجام كار نميدانستيم بودجه كار چقدر است ضمن اين كه كل مجموعه مخالف اين كار بودند اما به علت اعتمادي كه مجموعه به فارسي داشت و با وجود انرژي و وقت زيادي كه اين پروژه از روايت فتح گرفت اين كار انجام شد.
وي در ادامه بيان كرد: شايد قسمت عمدهاي از سرخوردگي فارسي بعد از توليد 8 قسمت بخاطر همين عدم موافقتها بود. نظر شخصي من اين است كه اين كار مستند صرف نيست و حتي اگر درصد كمي از اين مجموعه بر اساس نظرات شخصي فارسي باشد باز هم اصول مستند سازي را رعايت نكرده است و اين يكي از يراداتي است كه به كار فارسي وارد است.
شعباني گفت: پس از اين فيلم اين شيوه بياني و زباني ديگر در روايت فتح ادامه نيافت؛ زيرا مديريت چنين پروژهاي سخت است و توانايي انجام چنين كاري ديگر در مجموعه وجود نداشت. ضمن آن كه بازتاب پخش اين مستند در تلويزيون از سوي مردم چندان رضايت بخش نبود و بجز متخصصين ساير اقشار از اين فيلم استقبال نكردند.
وي در پاسخ به سوالي در ارتباط با دليل استفاده محدود از عناصر صدا در مستند زندگي صياد شيرازي گفت: بر خلاف اين تصور اعتقاد فارسي بر اين است كه از عنصر صدا در اين فيلم بسيار استفاده كرده است و براي دستيابي به اين عناصر بين منابع موجود واكاوي زيادي انجام داد.
شعباني مهمترين ايراداتي را كه به اين كار مستند با وجود قالب متفاوت و كار جديدي كه فارسي انجام داده است به اين صورت دانست كه مراسم تشييع جنازه با وجود در دست بودن منابع چه در مجموعه 8 قسمتي و چه در مستند «رستاخيز» زياد نشان داده نشده است البته اين گذر سريع در ارتباط با 8 سال جنگ نيز صادق است اما اين قسمت بخاطر طولاني و پرهزينه بودن در نظر نگرفته شده است و فشرده كردن آن 8 قسمت در 49 دقيقه ضربه زيادي به كار زده است.
شعباني در ارتباط با انجام كارهايي در اين شكل و محتوا از سوي فارسي گفت: فارسي در مجموعه «مهاجران» درست به همين شكل كار كرده است يعني اول فيلمنامه را نوشت و بعد كار توليد را شروع كرد اما مستند اجتماعي با مستند جنگ بسيار متفاوت است چه از نظر هزينه و چه از نظر سختي كار.
شعباني در ادامه بيان كرد متاسفانه بعد از اين كار فارسي از ما جدا شد و بعد از او كسي نبود كه اين مسير را با اين قالب ادامه دهد. لازم به ذكر است فارسي قصد دارد در ارتباط با مهمترين دوران زندگي اين شهيد يعني دوران دفاع مقدس نيز در آينده مستندي بسازد.
مدير روايت فتح افزود: سال گذشته نمونههايي در روايت فتح داشتهايم كه تمايل داشتند با قالبهاي ساختارشكن و جديد مستند بسازد اما اصولي كه بايد رعايت كنند بايد اصول ما باشد يعني دوران دفاع مقدس را زير سوال نبرد.
مدير روايت فتح در پاسخ به يكي از حاضرين در ارتباط با عدم ساخت مستند از زندگي فرماندهان ارتش كه در قيد حيات هستند گفت: بسياري از اين دوستان به علت مشغله كاري همكاري نميكنند حتي در ارتباط با شهيداني هم كه ما مستند ميسازيم محدوديتهاي ديگري داريم مثلا خانوادهها راضي به ارائه عكس يا ساير مدارك نميشوند از اين رو به تصوير كشيدن زندگي همان عزيزاني هم كه شهيد شده اند كار دشواري است.
شعباني در پايان گفت: شايد «رستاخيز» يك آزمون و خطا و تجربه اول فارسي در اين فرم بوده است؛ اما خاطراتي كه از صياد شيرازي نقل شد عين خاطراتي بود كه خود ايشان در مركز بنياد حفظ آثار در مصاحبهاي ذكر كردند و اگر مقاطع زندگي اين شهيد بريده بريده به نظر ميرسد بخاطر سانسوري بوده است كه خود شهيد بنا به دلايلي كه در نزد ايشان است اعمال كرده است.