یک کارشناس گردشگری گفت :در داخل کشور زیر ساخت های گردشگری همچون تسهیلات حمل ونقل ، مراکز اقامتی و پذیرایی و... به رغم ثبت رکوردهای جدید پاسخگوی نیاز و تقاضای گردشگران نبوده است.



دکتر محمد عزیزی- مدرس اسبق دانشگاه- در گفت و گو با هنرنیوز ،درباره علل علاقه گردشگران ایرانی به سفرهای خارجی گفت: تقاضای گردشگری داخلی به دلیل رشد جمعیت شهرنشین ، توزیع درآمد و ثروت، ارتقای سطح فرهنگ و دانش عامه، صنعتی شدن، رشد ارتباطات ، افزایش اوقات فراغت، تبلیغات و دسترسی همگانی به رسانه افزایش یافته است اما در مقابل وسایل و تسهیلات سفر جهت تأمین تقاضا از رشد کمتری برخوردار بوده است.

وی اضافه کرد: این عدم تعادل بین عرضه و تقاضا موجب خروج بیش از اندازه ایرانیان به خارج از کشور شده است چرا که در داخل کشور زیر ساخت های گردشگری همچون تسهیلات حمل و نقل ، مراکز اقامتی و پذیرایی و... به رغم ثبت رکوردهای جدید پاسخگوی این نیاز و تقاضا نبوده است.

عزیزی با اشاره به اینکه در بخش حمل ونقل جاده‌ای ، شاهراه‌ها ، بنادر و فرودگاه‌ها ، مترو و خطوط راه آهن از رشد نسبی برخوردار بوده ایم ، تأکید کرد: اما در امر ناوگان حمل ونقل ریلی،هوایی،آبی هنوز با کمبودهای بنیادین روبه رو هستیم. تأسیسات کنارجاده‌ای جدیدی احداث شده اما از تأسیسات اقامتی عظیم در گردشگری برای جذب توریست خارجی هنوز خبری نیست.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: عدم توجه کامل به تأمین منابع مالی ، انسانی و فنی در بخش محصولات گردشگری داخلی ، خروج بی‌رویه ارز توسط گردشگران ایرانی به خارج از کشور و عدم امکان جذب گردشگران خارجی را سبب شده است.

وی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از این رویه دولت باید تصمیم جدی اتخاد کند چرا که با اندکی برنامه ریزی می‌توان سالانه دست کم 3 تا 4 میلیون نفر گردشگر به ایران آورد که این تعداد بیش‌از 4 میلیارد دلار درآمد و در حدود 200 تا 300 هزار نفر اشتغال مستقیم در بخش گردشگری به دنبال داشت.

عزیزی در پاسخ به این پرسش که چرا علی رغم تمایل دولت در جذب گردشگر موفق نبوده‌ایم، گفت : بین شعار دادن و خواستن فاصله است . ما نقش گردشگران خارجی را در اشتغال و اقتصاد به درستی نشناخته‌ایم. اگر ما عزم جدی در این زمینه داریم باید ابتدا محصولات ، تسهیلات لازم و تبلیغات را برای جذب گردشگران خارجی فراهم آوریم .

این کارشناس اضافه کرد : این روشی است که ژاپنی ها و چینی‌ها امتحان کردند.ما هم باید اگر محصولی در سطح جهانی و مطابق ذوق و سلیقه گردشگران خارجی داریم ، می‌توانیم در آن حد دست به تبلیغات موثر با حمایت مالی و تسهیلات دولتی بزنیم.



وی با اشاره به اینکه محصولات گردشگری صرفاً در وجود منابع طبیعی ، گیاهی ، آبی ، کویری ، فرهنگ ،مردم و آثار تاریخی و از لحاظ مالی در جاذبه های گردشگری منحصر به فرد و بی حد و حصر خلاصه نمی‌شود، بیان کرد: محصولات گردشگری ما عبارت از کل کالا و خدماتی است که به گردشگران خارجی ارایه می‌دهیم و در مقابل آن ارز دریافت می‌کنیم.

عزیزی تشریح کرد : این محصولات شامل تسهیلات کنسولی ، حمل و نقل ، اقامت و پذیرایی ، مهمان نوازی، راهنمایی و امکان بازدید از جادبه‌های گردشگری ، خدمات درمانی و پزشکی ؛ زیارتی و... است.اگر چنین خدمات و امکاناتی به شکل رقابتی با محصولات گردشگری کشورهای دور و نزدیک رقیب فراهم شود، می‌توان انتظار صادرات نامریی از گردشگری بین‌المللی داشت و گرنه گردشگری بین المللی ، به جای ایفای نقش صادراتی ، وارداتی نامریی به حساب می‌آید.

وی توسعه پایدار و مطلوب گردشگری را منوط به عواملی چون عزم و اراده ملی، فراهم نمودن بسترهای لازم در عرصه سیاست خارجی و روابط بین‌المللی ،آموزش نیروی انسانی و سیاست جذب نیروی انسانی متخصص و صلاحیت دار ، تامین منابع مالی لازم جهت ساخت تاسیسات اقامتی و پذیرایی ، حمل ونقل و تسهیلات مورد نیاز گردشگری عنوان کرد.

این کارشناس اذعان کرد: توسعه گردشگری همراه باشناخت کافی از قابلیت‌های گردشگری، مطالعه بازار، وضعیت عرضه و تقاضای گردشگری ، به برنامه‌ای مدون و مشخص نیاز دارد تا بتواند اهداف، استراتژی، سیاست و خط مشی ، طرح و پروژه های تفضیلی را همسو با اهداف کمی و کیفی این بخش در راستای اهداف توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در بر گیرد.

وی با اشاره به تاریخچه گردشگری ایران طی نیم قرن اخیر ، اظهار کرد: با وجود ادارات، سازمان و تشکیلات گردشگری مختلف و اجرای طرح‌ها ، پروژه‌ها و فعالیت‌های متعدد و صرف هزینه‌های سنگین ، هنوز این صنعت ، جایگاه مطلوب و مناسب خود را در اقتصاد ، تولیدات داخلی ، تراز بازرگانی خارجی ، اشتغال در روابط بین‌الملل بدست نیاورده است.

این مدرس اسبق دانشگاه به تقاضای بالقوه برای سفر و گردشگری در کشور اشاره کرد و گفت: فراهم نبودن زمینه پاسخگویی مطلوب تقاضا و با وجود حلقه‌های مقفوده در زنجیره گردشگری از نظر داخلی و بین‌المللی موجب شد است تا از فرصتهای مناسب حاصله به نحوه مطلوب استفاده نشود و مزایای اقتصادی ، اجتماعی ، اشتغال‌زایی، درآمدزایی آن کمتر حاصل شود.

وی یادآور شد : علاوه بر عزم و اراده ملی باید امکانات و منابع کافی در اختیار فعالان بخش قرار گیرد. همچنین در ساختار سازمانی و تشکیلاتی دستگاه متولی گردشگری کشور توسط متخصصان مستقل جامع الشرایط با دید صد درصد تخصصی و حرفه ای در چهارچوبی روشن و مشخص و حتی‌الامکان کوچک جهت اعمال وظایف مربوط به حاکمیت ، هدایت و راهبری ، برنامه ریزی و سیاست‌گذاری تجدید نظر اساسی به عمل آید.

عزیزی گفت: دولت می‌تواند امورات چند گانه و متعدد مرتبط با گردشگری ، به عبارتی تصدی گری و حتی بخشی از نظارت را به اتحادیه ها و انجمن صنفی شوراهای تخصصی و بخش خصوصی واگذار کند.