كيانوش محرابی گفت :در آغاز کارم با يكی دو آژانس آشنا شدم كه مردم را بدون ايمنی و داشتن كلاه و جليقه به رودخانه می‌بردند.

به گزارش هنرنیوز، برای کسانی که به سفرهای ماجراجویانه علاقه‌مندند شنیدن بخشی از داستان زندگی كيانوش محرابی ـ مديرعامل و رييس هيأت مديره‌ انجمن رفتينگ ايرانيان ـ كه از 20 سال پيش ورزش‌های آبی را آغاز كرده، شاید خالی از لطف نباشد. او از سال 1381 رفتينگ(قايق‌رانی در رودخانه‌های خروشان) را نیز تجربه کرد. محرابی برای دست یافتن به موقعیت کنونی دوره‌های مختلفی را گذرانده است . تا آنجا که وقتی از او درباره دوره راهنمای رفتینگ پرسیدیم و روند دریافت نشان مربی‌گری این رشته را تشریح کرد، ما بلافاصله پرسیدیم کسی که توانسته آخرین نشان را کسب کند، چند سال دارد ؟ و او در پاسخ گفت : 34 سال البته او از 6 سالگی به این کار مشغول است.محرابی دوره‌های مختلف راهنمای رودخانه را در هند، نپال و بوسنی گذرانده ، همچنین موفق به سپری کردن دوره‌ها‌ی ارشد امداد و نجات سيل و رودخانه و داوری بين‌المللی شده اما این آخرین فعالیت مرد آب های خروشان ایران نیست .او به‌ عنوان نخستين فرد از آسيا تا چند وقت دیگر راهی انگلستان می‌شود تا دوره‌ مربیگری بين‌المللی رفتينگ را ، بگذراند. محرابی در نشستی دوستانه به برخی پرسشها درباره رفتینگ پاسخ گفت و به تشریح پاره‌ای از مشکلات پیش روی رفتینگ ایران پرداخت.رشته‌ای که در ایران همچون نوزادی کوچک، نیازمند حمایت و پشتیبانی مسوولان است تا برای متولیانی که مدعی علاقه‌مندی به حوزه گردشگری هستند، بتواند همچون نپال و هند سودآوری و ارزآوری به همراه داشته باشد و اقتصاد جامعه روستایی هم جوار با رودخانه را جان تازه‌ای بدمد.



چگونه به رفتینگ علاقه‌مند شدید ؟

از سال 1381 ماجراجويی از نوع خيس را در هند آغاز كردم و به خاطر نبود امكانات، تورهای ماجراجويي را در هند برگزار می‌كردم، هميشه ترديد داشتم كه گردشگران از قايق‌رانی در رودخانه‌های خروشان لذت می‌برند يا نه؛ بزودی پاسخ این پرسشم را گرفتم. در نخستين سفر متوجه شدم كه مردم در برابر حيات وحش،سایر حوزه‌های هیجان انگیز بيشتر رفتینگ را انتخاب می‌كنند.



***آب گردی یعنی هیجان!

رفتینگ به چه معنا است ؟

رفتینگ قیقرانی در روخانه وحشی است . عشایر به آن کلک سواری می‌گویند . البته فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم لطف کرده و واژه‌ جايگزينی بنام «آب‌گردی» را برای رفتينگ انتخاب کرده است و آب‌گردی اصلا معنی واقعی رفتینگ را تداعی نمی‌کند و هیچ حسی از هیجان را به دنبال ندارد.

***نپالی ها با رفتینگ متحول می‌شوند

تاریخچه قايق‌رانی در رودخانه‌های خروشان به چه زمانی باز می‌گردد؟

قايق‌رانی در رودخانه‌های خروشان در 20 سال گذشته پيشرفت زیادی داشته البته اين كار به اندازه‌ تاریخ حیات بشر، قدمت دارد. در ايران نيز عشاير از قايق يا همان كلك برای جابه‌جايی استفاده می‌كردند. اما به طور کلی رفتینگ از آمريكا، كانادا و استراليا آغاز شد؛ بعد پایش به آسیا هم باز شد.

25 سال پيش اروپايی‌ها به نپال آمدند. نپال كشوری با رودخانه‌ها و جمعيت روستايی زياد بود. آنها از بچه‌های روستایی به عنوان باربر و همکار استفاده می‌کردند در حین این کار نپالی‌ها قايق‌رانی را فرا گرفتند و پس از 10 سال به يكی از كشورهای معروف در قايق‌رانی تبديل شد به طوری‌‌که هم اکنون یکی از پر قايق‌ران‌ترین کشورها است که قایق‌رانانش روستاییان اين كشور هستند.پیشرفت نپال در این زمینه تا حدی است که قايق‌ران‌های آن به‌عنوان راهنما به كشورهای ديگر فرستاده می‌شوند. اين روند در هند، استراليا، نيوزلند و اندونزی نيزدر پیش گرفته شد.



کم توقعی رمز موفقیت نپالی‌ها

چرا نپالی‌ها این همه در این زمینه پیشرفت کردند.به نظر می‌رسد اقتصاد روستاییان هم با جا افتادن رفتینگ متحول شده باشد؟

آن‌ها اصلا به خاطر گردشگران، قيمت‌ها را گران نكردند و اين مسأله سبب شد، گردشگران اروپايی با هزينه‌های ارزان به نپال سفر كنند. سفرهای زياد به نپال، زندگی روستايیهای اين كشور را بهتر كرد و آنها را در موقعیت مناسب‌تری قرار داد.به عبارتی نوعی از گردشگری هیجان انگیز که اقتصاد منطقه را تحت تأثیر قرا رداد.

رفتينگ بين‌المللی است و فقط به داخل كشورها محدود نمی‌شود، دو سال پيش ژاپنی‌ها برای داشتن راهنمای قايق‌رانی از نپال درخواست كردند و اين كشور هم 60 راهنمای قايق‌ران خود را به ژاپن فرستاد.



بهترین قایق‌رانان اهل کجا هستند؟

90 درصد بهترين قايق‌ران‌ها از روستاهايی ساكن در كنار رودخانه‌ها هستند. اين ورزش با همه‌ ورزش‌ها تفاوت دارد. قايق‌ران‌ها ياد می‌گيرند به رودخانه و پاكيزگی طبيعت احترام بگذارند.



خیالتان راحت، راهنما هست



فکرش را هم نمی‌توان کرد که یک آدم معمولی می‌تواند از این لذت بهره‌مند شود و در رودخانه‌های خروشان قایق‌رانی کند؟

قايق‌رانی در رودخانه‌های خروشان مانند ديگر شاخه‌های ماجراجويی نيست كه گردشگر بايد برای آن تجربه داشته باشد، بلكه فقط كافی است، راهنما ، دوره‌های مرتبط را گذرانده باشد، چون گردشگر فقط به‌عنوان قايق‌ران حضور دارد و قرار نيست برای تجربه كردن رفتينگ دوره‌های قايق‌رانی را گذرانده باشد. رفتينگ فعاليت ساده‌ای است كه به جای گردشگر، راهنما بايد مهارت و تخصص كافی داشته باشد.





*** بیش از 1000 سفر برای گرفتن مدرک سطح 2

راهنمایان رفتینگ چه دوره‌هایی را باید بگذرانند؟

در اين نوع گردشگري به همه‌چيز فكر شده است، چون فقط گردشگران را به رودخانه نمی برند. در رودخانه بدون شناخت هیچ شانسی برای زنده ماندن نداریم بنابراین قوانين و استانداردهای بين‌المللی سخت و خاصی دارد.راهنمايان اين تورها علاوه برتسلط کامل بر شنا ، دوره‌های سختی را مي‌گذرانند و سطح به سطح ارتقا می‌يابند .راهنما، سرپرست، استاد و استاد بزرگ مراحلی است که باید طی کرد و شاید گفتنش خالی از لطف نباشد که برای استاد شدن بايد در طول 20 سال، شش‌ماه از هر سال را در رودخانه بود. پس از گذراندن دوره‌ راهنمای قايق‌رانی، كارآموزی سطح دو آغاز می‌شود و در صورتی درجه‌ راهنمای سطح دو داده می‌شود كه فرد 30 سفر در كنار يك راهنمای حرفه‌يی در رودخانه‌ها پارو زده باشد و مدرك بياورد كه پس از تأييد آن می‌تواند در دوره‌ي راهنماي رودخانه‌ی سطح سه شركت كند .این روند برای آب‌های سطح سه ، 100 سفر،برای آب‌های سطح چهار ، 300 سفر و برای آب‌های سطح 5 ، 600 سفر باید انجام گیرد ، تازه پس از گذراندن اين مراحل، اجازه دارد در دوره‌ سرپرستی راهنمای سطح دو شركت كند. بنابراين در اروپا به‌راحتی می‌توان به راهنماهای رفتينگ اطمينان كرد. هم اکنون قایقرانی در آب‌های خروشان در دنيا جا افتاده است و کاملا امن برگزار می‌شود



با این حساب استاد بزرگ الان چند سال دارد ؟

گاس پارک کسی است که توانسته به مردک استاد بزرگ دست یابد و هم اکنون 34 سال دارد و از 6 سالگی مشغول به این کار بوده است .



رفتینگ به چه شاخه‌هایی تقسیم می‌شود ؟

رفتينگ به سه شاخه ورزشی،‌ گردشگری و امداد و نجات تقسیم بندی می‌شود. در ايران، فدراسيون‌ قايق‌رانی به رفتينگ نگاه ورزشی دارد؛ ‌اما وقتی در این‌باره با ورزشكاران اين حوزه صحبت می‌کنیم ،درمی‌یابیم نسبت به اين نوع قايق‌رانی ناآگاهند.

نگاه گردشگری به رفتينگ عميق‌تر است، چون آن را شاخه‌ای از اكوتوريسم در نظر می‌گيريم. اكوتوريست‌ها همه در برابر طبيعت مسؤول‌اند و نبايد فرهنگ حساس جامعه‌ محلی را تهديد كنند. بايد به آن‌ها آموزش دهيم و درباره‌ پاكيزگي محيط آگاه‌سازی كنيم.

نگاه امداد و نجات به رفتينگ از گردشگری و ورزش، عميق‌تر است، به عبارتی در این نگاه در می‌یابیم شايد محيط درون رودخانه خطرناك باشد؛ ‌اما محيط بيرون خطرناك‌تر است و راهنما بايد بين گردشگران و محيط طبيعي ارتباط برقرار كند.



*** از 1 تا 6 بشمار

در بین صحبت‌هایتان به سطح‌بندی رودخانه‌ها اشاره کردید؟ در این مورد توضیح دهید.

براساس قوانین و سیستم بین المللی رودخانه‌ها به شش سطح تقسیم بندی می‌شوند که سطح يك، ساده‌ترين و سطح شش سخت‌ترين آن‌هاست. در سطح يك، مسير رودخانه باز است و فقط موج‌های متلاطم دارد. در درجه‌ دو، مسير رودخانه باز است، ولی سنگ و صخره هم دارد كه كمی مهارت لازم است. در سطح سه، مسير رودخانه باز نيست و دوره‌ راهنمای رودخانه از اين سطح آغاز می‌شود و گردشگران برای قايق‌ر‌انی در اين سطح از رودخانه به راهنما نياز دارند. در سطح سه، رودخانه امواج بزرگی دارد كه اگر گردشگران عادی بدون راهنما به اين نقاط بروند، قايق آن‌ها چپ مي‌شود؛ ولی نقاطي برای نجات وجود دارد. درجه‌ چهار رودخانه، امواج خيلی بزرگتری دارد و پر از گرداب است و جا برای نجات دادن كم دارد. در درجه‌ پنج نيز خطر نقص عضو و مرگ وجود دارد. قايق‌راني در درجه‌ شش نيز غيرقابل اجراست، چون آبشارهای بلندی دارد. معمولا فعاليت گردشگری در رودخانه‌ها یی با درجه‌ يك تا سه‌ انجام می‌شود.



و برای چه سنی مناسب است؟

12 تا 50 سال

*** پایین آمدن حرارت بدن ، برخورد با صخره ها خطر در کمین

علاقه‌مندان به این ورزش بیشتر با چه مشکلاتی روبه رو می‌شوند؟

بیشتر کسانی که به رودخانه می‌روند از جلیقه نجات استفاده نمی‌کنند چونفکر می‌کنند جلیقه نجات کارش فقط این است که آنها را روی سطح آب نگه دارد و معتقدا این کار که از پس آنها بر می‌آید .در حالی که این آخرین وظیفه جلیقه نجات است و مهمترین کاربرد آن ، حفظ دمای بدن است . بيشترين آمار مرگ و میر در رودخانه‌ها به خاطر پايين آمدن دمای بدن است، نه نا آشنایی با شنا . جليقه ابتدا دمای بدن را حفظ می‌کند و پس از آن استفاده کننده را از ضربه‌های سنگ و صخره محفاظت می‌كند. ما اين مشكل را در اسكيت هم داريم. ديده می‌شود كه مربي از كارآموز می‌خواهد كاه ايمنی بگذارد؛ اما خودش از كلاه استفاده نمی‌كند!



***آزمون و خطا شیوه آژانس‌داران ایرانی

آیا این نکات ایمنی در ایران رعایت می‌شود؟

در سفری كه به نپال داشتم، تصميم گرفتم كه طرحی برای رودخانه‌های ايران تهيه كنم. وقتی اين كار را آغاز كردم با يكی دو آژانس آشنا شدم كه مردم را بدون ايمنی و داشتن كلاه و جليقه به رودخانه می‌بردند، برای همين تصميم گرفتم به قايق‌ران‌ها آموزش دهم. حتی از اين آژانس‌ها دعوت كرديم كه در دوره‌ آموزشی شركت كنند؛ اما آنها در پاسخ گفتند ما با روش «آزمون و خطا» ياد می‌گيریم! من هم در جواب گفتم پس ما باید 6 هزار سال دیگر منتظر شما بمانیم. چون رفتینگ قدمتی به بلندای تاریخ دارد و این دوره‌های آموزشی تجربیات 6 هزار ساله را در برمی‌گیرد.



مریم اطیابی