انتظار می رود با ثبت جهانی باغ اکبریه ضوابط حریم فنی و منظری اثر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و ساماندهی روستای اکبریه که بستر تاریخی باغ است در اولویت کار دستگاه های اجرایی قرار گیرد.
به گزارش هنرنیوز به نقل از روابط عمومی اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری ،در دشت مرکزی ایران، همواره جدال با سر ناسازگار طبیعت، معمای پیچیده ای را در مقابل معمار قرار می دهد. نیاز وافر به آب، به عنوان عامل حیات بخش و همواره کمیاب در منطقه که در ایجاد و تداوم زندگی این باغ موثر است، با شگردی استادانه به وسیله قنات ها از فاصله بسیار دور به محل باغ هدایت شده تا علاوه بر تامین نیاز حیاتی، در نهر های روان جاری گشته و طنین زندگی و سرسبزی را با صدای خود نوید دهد. انعکاس تصویر باغ در حوض مقابل عمارت و میان باغ تایید ویژه ای بر حس چند بعدی فضا دارد و این نکته را بیان می کند که باغ نه تنها در چهار جهت اصلی (شمال، جنوب، غرب و شرق) بلکه در جهت زمین و آسمان نیز گسترانیده شده است و مویدی است بر نبوغ معمار در بکارگیری تمامی عناصر طبیعی و معماری که در نظامی هماهنگ در یک جهت همسو شده اند.
خصوصیت ویژه و بارز باغ اکبریه بیرجند علاوه بر آنچه که بیان گردید، پای بندی به اصول معماری باغ در عین تنوع و تکثر در فرم پلان ها است که ذوق و قریحه منحصر معمار آن را گویا است.
در نمایی نزدیک تر، با نگاهی دقیق به حیاط منازل مسکونی ایرانی- خواه در غالب میانسرا یا گودال باغچه - دگر بار پای بندی و تعلق خاطر معماران ایرانی به اصول باغ آرایی ایرانی در فضایی بسیار محدود تر و مقیاس کوچک تر از باغ های باشکوه و عظیم، با اجرای پلان چهار باغ و حوض را شاهد هستیم. این گرته برداری از الگوی باغ ایرانی حتی در خصوصی ترین فضاهای معماری ایرانی، نشان از رواج و پذیرش درونی این اصل در لایه های ذهنی و قلبی ایرانیان است که به صورت یک سنت دیرینه و مقبول از نسلی به نسل بعدی منتقل شده است.
- احداث باغ در زمین شیب دار- محصور بودن پیرامون باغ با دیوار - تقسیم سطح باغ به چهار بخش - استفاده از خطوط راست در طراحی باغ - وجود عمارت در بلندترین قسمت باغ - استفاده از یک جوی دائم اصلی (آب دائم) و چند جوی فرعی - روان نمودن آب به گونه ای که صدای آب به وجود آید (آب شیبها) - وجود رابطه نزدیک با طبیعت و عدم وجود حدفاصل بین عمارت و باغ - وجود آبنما برای تامین آب و زیبایی چشم انداز در مقابل عمارت - استفاده از درخت های زیاد و سایه دار و وجود معبرهای باریک - اختصاص دادن بیشترین قسمت باغ به کاشت درختان میوه - استفاده از انواع گلهای زینتی و دارویی- استفاده بیشتر از گل سرخ نسبت به گونه های دیگر- فقدان فضای سبز بیهوده و ... از خصوصیات برجسته باغ اکبریه جهت ثبت جهانی آن در پرونده باغ ایرانی است.
پس از تهیه پرونده ثبت جهانی باغ اکبریه و بازدید کارشناسان یونسکو از باغ در مهرماه 1389، ساماندهی و احیاء باغ و عمارت آن با سرعتی بیشتری ادامه یافت. این فعالیتها شامل ساماندهی و مرمت بارانداز باغ جهت راه اندازی بازارچه دائمی صنایع دستی، مرمت فضاهای داخلی عمارت، ساماندهی موزه های باستان شناسی و مردم شناسی، طراحی و ساخت مبلمان جدید باغ شامل نیمکت، سطل زباله و تابلوهای معرفی در راستای نیازهای ثبت جهانی و ورودگردشگران می باشد.همچنین در بخش اندرونی باغ، چایخانه و رستوران سنتی جهت برآورده سازی و خدمات رسانی به نیازهای اولیه گردشگران مشغول فعالیت است.
در سی و پنجمین اجلاس یونسکو که در مقر سازمان یونسکو، در شهر پاریس در تاریخ 25 ژوئن برگزار گردید، پرونده باغ ایرانی در فهرست آثار ثبت جهانی به ثبت رسید و باغ اکبریه بیرجند جزء 9 نمونه باغ ایرانی این پرونده است.
مزایای ثبت جهانی یک اثر
1- نتیجه ثبت يک اثر در مقياس جهاني افزایش اطلاعات ملت ها از ايران است و اين امر آن ها را با پيام ها، آرمان ها و ارزش هاي اين سرزمين آشنا تر کند. در واقع، اين يک برکت براي ايران است و موجب افزايش تعامل ها بين ملت ها و افزايش گردشگران ايران خواهد شد .با افزايش شناخت ملت هاي دنيا از ملت بزرگ ايران که هميشه با سرافرازي زندگي کرده و حرکتي شکوهمند را آغاز کرده است، دامنه تعاملات توسعه پيدا کند و در راستاي توسعه، تثبيت و تحکيم صلح جهاني بيش از گذشته می توانیم نقش آفرين باشيم.
2-حمایت های فنی از سوی سازمان یونسکو
3- حمایت های مالی از سوی سازمان یونسکو
4-معرفی اثر ثبت جهانی شده به 36 زبان زنده دنیا به گردشگران
5-توسعه صنعت گردشگری و اشتغال زایی با ورود گردشگران بین المللی
6- همکاری همه جانبه نهادها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی در جهت حمایت از اثر در راستای اهداف ملی
ثبت جهانی باغ اکبریه، استان خراسان جنوبی را در ردیف مقاصد گردشگران بین المللی قرار خواهد داد که با انگیزه دیدار از آثار جهانی بشر سفر می کنند.
انتظار می رود با ثبت جهانی باغ اکبریه ضوابط حریم فنی و منظری اثر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و ساماندهی روستای اکبریه که بستر تاریخی باغ است در اولویت کار دستگاه های اجرایی قرار گیرد. بی شک از همین امروز می باید با تلاشی مضاعف در کل مجموعه استانی زمینه را برای ورود و خدمات رسانی گردشگران آماده نموده و در راستای معرفی هر چه بیشتر این اثر جهانی گامهای بلندی برداریم.