محمد حیدری گفت :انتظار هنرمندان این است که خوشنویسی به عنوان هنر ملی این سرزمین حضور پررنگ‌تری در اماکن عمومی داشته باشد.



هنرنیوز:هنر خوشنویسی در بین سایر آثار تجسمی و هنری چه جایگاهی دارد؟

اگر منظورتان داخل کشور است، جایگاه اول را دارد. هنر خوشنویسی در کشور ما به عنوان هنر ملی مطرح است. خوشنویسی هنر مادر است و تأثیرگذاری آن بر هنرهای دیگر حتی به وضوح قابل مشاهده است. اما در کشورهای دیگر مثل کشورهای عضو اکو، شاید در بعضی از این کشورها مثل ترکیه، افغانستان، پاکستان خوشنویسی به شکل کمرنگ‌‌تری حضور جدی دارد.



هنرنیوز: شما دبیر هنری اولین جشنواره خوشنویسی اکو هم بودید.هدف از برگزاری جشنواره خوشنویسی اکو چه بود؟

هدف ما از برگزاری جشنواره اکو این بود که مجدداً این هنر را در کشورهای منطقه اکو معرفی کنیم و برای مردم آن منطقه فرصت شناخت مجددی ایجاد کنیم. هرچند اطلاعات ما کم است اما بیانگر این است در بسیاری از کشورهای منطقه اکو به دلایل مختلف خوشنویسی دیگر حضوری ندارد. اما در ایران اگر حمل بر تعصب نشود به اعتقاد من خوشنویسی جایگاه اول را دارد.



هنرنیوز:اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین هنر خوشنویسی ایران و هنر خوشنویسی جهان اسلام انجام دهیم. آیا ایران در این بین به موقعیت ثبت شده‌ای دست پیدا کرده؟ آیا با توجه به نمایشگاه‌های مختلفی که برگزار می‌شود. کمبودی در این زمینه احساس می‌شود؟

کمبودی که احساس می‌شود در واقع شاید به نوعی نشان بی‌توجهی‌هایی است که به این هنر می‌شود. هر ساله جشنواره‌ای در ترکیه با محوریت خوشنویسی بر پا است. شاید دو دوره گذشته اکثر برگزیدگان در رشته‌های مختلف این جشنواره که اکثر داوران آن از ترکیه و کشورهای عربی هستند، از کشور ما بودند. ایران حتی در بین کشورهای جهان اسلام هم جایگاه اول را به دلیل تنوع آثار و رشته‌های خوشنویسی، هم به دلیل کیفیت دارا است. البته ترکیه در خط نسخ و ثلث جایگاه بسیار ارزشمندی دارد اما ما به لحاظ تنوع رشته‌ها همچنان جایگاه اول را داریم.



هنرنیوز:سبک جدیدی از خوشنویسی تحت عنوان گرایش‌نوین (نقاشی خط) وارد عرصه شده که علاقه‌مندان زیادی دارد. آیا آن هنر می‌تواند جایگزین هنر خوشنویسی شود؟ و یا در دراز مدت گوی سبقت را از آن بگیرد؟

گرایش نوین یا نقاشی خط مقوله‌ای نیست که به تازگی وارد عرصه هنری ما شده باشد. خوشنویسان ما از گذشته دور به شکل متفاوتی این رشته را اجرا کردند.آنها این کار را با نام گلدار، قلم توأمان و... به شکلی متفاوت با شکل امروزی انجام دادند. امروزه در واقع شکل دیگری از این گرایش در جامعه ما مطرح است. در کشور ما با توجه به ریشه‌دار بودن خوشنویسی طبیعتاً تمام رشته‌های خوشنویسی جایگاه خاص خود را دارند و امکان اینکه تحت‌الشعاع نقاشیخط قرار بگیرند، بسیار کم است. اکثر کسانی که در این رشته فعالند، ابتدا وارد عرصه خوشنویسی می‌شوند، پس از آن به گرایش‌های دیگر روی می‌آورند. یعنی خود آنها به نوعی حامی خط خوشنویسی هستند و بیشتر آنها از خوشنویسان برجسته کشورند. بنابراین چون نقاشیخط می‌تواند ارتباط وسیع‌تری با جامعه جهانی برقرار کند، مورد اقبال و استقبال آن خوشنویسان قرار گرفته اما خوشنویسی جایگاه خودش را همچنان حفظ کرده است.



هنرنیوز: در آثار و معماری قدیم ما خوشنویسی جایگاه ویژه‌ای داشته است. امروزه با توجه به اینکه خوشنویسی یکی از هنرهای مطرح هست اما در مبلمان شهری و مکان‌های عمومی و پر تردد (مثلا در مترو) دیده نمی‌شود. شما چه پیشنهادی در این زمینه دارید؟

این برمی‌گردد به سئوال قبلی شما که گفتید خوشنویسی چه مشکلاتی دارد؟ ما انتظارمان این است خوشنویسی به عنوان هنر ملی این سرزمین حضور پررنگ‌تری در اماکن عمومی داشته باشد البته به طرز آبرومندانه.شما می‌بینید در ابنیه و اماکن تاریخی این حضور، حضور شکوهمندی است. خوشنویسان ما هم این دغدغه را دارند که از خط خوش در فضای شهری بیشتر استفاده شود پس مشکل کجاست؟ به نظر من مطلب بیشتر به مسئولین ما باز می‌گردد. این مسأله بیشتر به کسانی که متولی مسایل شهری و معماری هستند، باز می‌گردد. آنها باید این نیاز را احساس کنند که با هماهنگی خوشنویسان که تعدادشان در کشور ما کم نیست، بناها و فضاهای عمومی را جهت آشنایی نسل جوانمان به خصوص با انواع خطوطی که در کشور رایج هست، به این خطوط مزین و آراسته کنند.

متأسفانه معماری ما قدری تقلیدی شده و از آن معماری اصیل و ارزشمندی که داشتیم و نمونه‌هایش در جای جای کشورمان دیده می‌شود، آرام آرام فاصله گرفته است .آرزو می‌کنم این هنر و این معماری که نمادی از هویت و فرهنگ ما هستند روزگاری نه چندان دور به جایگاه اصلی خویش بازگردند.



درباره محمد حیدری:

محمد حيدري درسال 1338 در شهرستان ابركوه ديده به جهان گشود،ابتداي خط خوشنويسي را در محضر استاد حسين ميرخاني آغاز كرد و بعد به علت نابينايي استاد ميرخاني ادامه كار خود را با كيخسرو خروش ادامه داد، به سال 1358 درمحضر استاد يدالله كابلي ادامه تحصيل نمود. وي از سال 1360 مشغول تدريس است. وی مدرك استادي خود را در سال 1378 اخذ نمود. از سوابق كاري این هنرمند مي توان به تدريس در دانشگاه هاي آزاد، دانشگاه الزهراء و دانشگاه كابل اشاره كرد. استاد محمد حيدري دبير شوراي ارزشيابي هنري انجمن خوشنويسان ايران است.

درباره چگونگي عرضه آثار محمد حيدري مي توان به موارد زير اشاره نمود: چاپ اثر در مجموعه هاي منتشر شده انجمن و غيره ، نمايشگاه انفرادي در ايران و خارج از ايران ،مشاركت در كليه نمايشگاههاي جمعي خوشنويسي از سال 1360 تا كنون

آثاراین هنرمند شامل: سواران آفتاب / 1362، فرمان حضرت امير به مالك اشتر / 1366، بخش شكسته خواني كلك شيدايي / 1369،6 مادر / 1370، ساغر و سامان/ 1371، مشعله خاوري / 1373،كتاب "از نيستان" ويژگي اثر : (چليپا نويسي در خط شكسته نستعليق)، به خط و تاليف: استاد محمد حيدري، انتشارات انجمن خوشنويسان ايران،سال 1387

مریم اطیابی