دکتر محمد اسحاقی در نشست رسانه‌ای صبح امروز درباره تهیۀ نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور گفت: ما در مرحلۀ تولید این نقشه هستیم.

رئیس مرکز راهبری تدوین نقشۀ مهندسی کشور بیان داشت: در سال‌های گذشته موضوع تهیۀ نقشۀ مهندسی کشور توسط مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفت و از سال 85 با تحولاتی که در دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌وجود آمد چند موضوع به‌صورت ویژه در دستور کار این سازمان صورت گرفت که جزء مطالبات جدی مقام معظم رهبری و اسناد راهبردی بخش علم و فرهنگ کشور بود.

وی ادامه داد: یکی از آنها بحث نقشۀ جامع علمی کشور بود که این نقشه آخرین بخش‌های خود را در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گذراند و در جلسۀ این هفتۀ شورای عالی بخش دیگری از این نقشه مورد تصویب قرار می‌گیرد؛ به احتمال زیاد ظرف 2 جلسۀ آینده به طور کامل متن نقشۀ جامع علمی کشور به تصویب نهایی می‌رسد و آمادۀ ابلاغ خواهد شد.

وی افزود: در اوخر سال 88 برای اینکه بر اساس نظام‌نامه به سمت تدوین نقشۀ مهندسی قرهنگی که در حقیقت هدف اصلی تمام این تلاش‌ها بوده مرکز راهبری تدوین نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور در دبیر خانۀ شورای عالی تشکیل شد. در نهایت پیش نویس اول نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور در سطح کلان که جهت‌گیری‌های کلی بخش فرهنگ کشور را نشان می‌دهد در تیرماه سال 89 تهیه شد. این پیش‌نویس بعد از اعتبار بخشی در فرآیند تصویب شورای عالیانقلاب فرهنگی قرار می‌گیرد.

معاون برنامه‌ریزی دبیر خانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با هدف اصلی این شورا ادامه داد: هدف اصلی در رابطه با شورای مهندسی فرهنگی تهیه نقشۀ مهندسی فرهنگی است و در کنار آن بحث خود مهندسی فرهنگی.

وی ادامه داد: در باب مهندسی فرهنگی باید بگویم؛ این طور نیست که ما تا آماده شدن نقشه منتظر بمانیم چرا که در این مدت در صحنۀ فرهنگی مسائل و چالشهایی وجود خواهد داشت که آنها نیز باید همزمان مورد توجه قرار گیرد. درحقیقت این مانند تعمیر کشتی روی آب است که در عین حرکت بر روی آب باید تعمیر اساسی بر روی آن هم صورت بگیرد.

دکتر اسحاقی اظهار داشت: موضوع مهندسی فرهنگی کشور در 4 محور مورد توجه قرار گرفته: اول تهیۀ نقشۀ مهندسی فرهنگی است که به عنوان سند راهبردی بخش فرهنگی کشور باید مورد توجه قرار بگیرد و نه‌تنها حاکم بر بخش فرهنگ بلکه، بخشهای غیر فرهنگی مثل اقتصادف اجتماع، سیاست و حتی دفاع و امنیت را هم بتواند ساماندهی بکند.محور دوم رصد پیوسته و مستمر بخش فرهنگ است. با این رصد امکان شناسایی مسائل نو پیدا و مشکلات فراهم می‌شود و از مسیر رصد پیوستۀ امواجی که از داخل و خارج کشور مارد می‌شود توجه به جریانهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به مصادیقی از چالشهای بخش فرهنگ می‌رسیم که باید جزء اولویت‌ها باشد. محور بعد بحث پیوست فرهنگی است؛ پیسوت فرهنگی یک نوع مهندسی پیشینی است، یعنی قبل از اینکه اقدام یا طرحی صورت بگیرد باید ملاحظات فرهنگی هم وجود داشته باشد.بنابر این موضوع مهندسی فرهنگی در دو بخش مورد بررسی قرار می‌گیرد، یک بخش تحت عنوان پیوست فرهنگی است که باید از نقطۀ به‌کارگیری پیوست فرهنگی بتوانیم اهداف و مسائل فرهنگی را به صورت هدفمند مورد پی‌گیری قرار دهیم و تا حد امکان چالشهایی که وجود دارد را کاهش دهیم.بخش دوم هم به ساماندهی نهادها و دستگاه‌های مختلفی که تازه بوجود آمده‌اند باز می‌گردد؛ همچنین جهت‌گیری‌های این نهاد‌ها باید تعیین گردد. دکتر اسحاقی در خصوص مراحل تهیۀ این نقشه توضیح داد: فرآیند تهیۀ نقشۀ مهندسی فرهنگی دارای شش مرحله است که مرحلۀ اول مطالعات و اقدامات پایه را شامل می‌شود، مرحلۀ دوم مربوط به تدوین نظام‌نامۀ نقشۀ مهندسی فرهنگی است. در بخش سوم تهیۀ خود نقشه پیش‌بینی شده، بخش چهارم به تصویب و ابلاغ نقشه اشاره دارد، بخش پنجم مربوط به پی‌گیری برای اجرای نقشۀ مهندسی فرهنگی است و مرحلۀ ششم هم پس از اجرا، نظام ارزیابی و پایش مستمر، اثر بخشی نقشه و اصلاح آن را شامل می شود. که ما هم‌اکنون در مرحلۀ تولید نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور هستیم، پیش‌نویس اولیۀ آن تهیه شده و در مسیر تصویب است.

معاون برنامه‌ريزي دبيرخانه‌ي شوراي عالي انقلاب فرهنگي در پايان به تبيين مصاديق مهندسي فرهنگي در نقشه‌ي مهندسي فرهنگي پرداخت و اظهار كرد: ما 15 مورد از مصاديق مهندسي فرهنگي را در شوراي عالي انقلاب فرهنگي از مدت‌ها پيش تصويب كرده‌ايم كه مورد بحث و مطالعه قرار مي‌گيرد. همچنين 20 عنوان ديگر از اين مصاديق را در حال رصد كردن داريم كه راهكارهاي كنترل و كاهش طلاق، بررسي تحولات ازدواج و طلاق طي يك دهه‌ي اخير، تنبلي اجتماعي و ساماندهي تعطيلات، ساماندهي برخي از رشته‌هاي علوم انساني، ‌اصلاح الگوي مصرف، ارتقاي انضباط اجتماعي، افزايش اعتماد به نفس ملي، ترويج و گسترش صداقت عمومي و بسياري از موارد ديگر از جمله مصاديق مطرح‌شده در حوزه‌ي مهندسي فرهنگي است كه بايد براي آن‌ها برنامه‌ها و راهكارهاي عملي دنبال كرد.

امیر حسین مکاریانی