مدیر کاروانسرای زین‌الدین گفت : می خواهیم کاروانسرا را به گردشگر خارجی معرفی کنیم و بگوییم این بخش هویت ایرانی قابل رقابت با بعضی چیزها مثل هتل است که از خارج وارد ایران شده است.



به گزارش هنرنیوز ، کاروانسرای زین‌الدین تنها کاروانسرای مدور باقی مانده از دوره صفوی که به همت برادران امامی کار مرمتش در تابستان سال 1380 آغاز شد و از زمستان 1382 شروع به فعالیت کرد .این کاروانسرا تنها دارنده ی ایرانی جایزه ی بهترین مرمت ابنیه‌ی تاریخی با بیش از 50 سال عمر ، اعطا شده توسط سازمان جهانی یونسکو با حفظ کاربری و توسط مصالح اولیه ، در سال 2006 است. کاروانسرای زین‌الدین همچنین معرفی شده توسط موسسه معروف گردشگری استرالیایی لانلی پلانت (lonely planet) بعنوان یکی از 5 سایت تاریخی و گردشگری برتر مرکز ایران در کنار مجموعه ی تخت جمشید فارس ، میدان نقش جهان اصفهان ، بافت زنده و تاریخی یزد و روستای گرمه است.این کاروانسرا تنها هتل و مرکز اقامتی ایران است که از سوی انتشارات تاتلر انگلستان بعنوان یکی از 101 هتل برتر جهان در سال 2009 انتخاب گردیده و یکی از هتلهای برگزیده در بین 101 هتل برتر جهان است . با کامران امامی مدیر این کاروانسرا و در واقع تنها کاروانسرای ایران که امکان اقامت در آن وجود دارد، به گفت و گو نشستیم. او د رحال حاضر مشغول ادامه تحصیل در رشته کارشناسی ارشد گردشگری است و این کاروانسرا را در ابتدا با این هدف مرمت کرد که تنها پذیرای گردشگران خارجی باشد .



هنرنیوز : چه انگیزه‌ای با توجه به عدم حمایت دولتی باعث ترغیب شما به انجام این کار شد ؟

هدف ما از این کار ارائه یک سرویس متفاوت به گردشگر خارجی ، در کنار معرفی فرهنگ ،آداب ،رسوم، سنن و چیزهای متعلق به ما (ایرانی) است. هدف این بود که یک قسمت از هویت ایرانی را معرفی کنیم و بگوییم آنچه ما داریم قابل رقابت است با بعضی چیزهایی که نداریم و وارد اش می‌کنیم .

متأسفانه خیلی از چیزهای وارداتی که به ایران می‌آید به صورت ناقص است. یعنی ما همیشه پوست مسأله را می‌آوریم، بعد ایرانی‌اش می‌کنیم، بعد یک ملغمه‌ای می‌شود که نمی‌دانیم چیست .هتل یک چیز وارداتی است .ما در ایران در طول تاریخ هتل نداریم ،اما کدام یک از هتل‌های ما الان طبق آنچه در هتل‌های دیگر دنیا یعنی مبداء‌اش که از آن وارد شده استانداردها را رعایت می‌کنند؟ هیچ کدام، اسماً ،سه ، چهار، پنج ستاره ‌اند ولی رسما متناقض با استانداردهای جهانی اند. درواقع هدف این بود که یک چیز ایرانی را معرفی کنیم. بگوییم مال ماست ،اینجا بوده و ما این را صادرش کردیم . گواه آن ، این بنا با 430 سال قدمت . کاروانسراها برای این کار به وجود آمدند که به مسافران بین راهی در سفرهای قدیمی سرویس بدهند.

در تاریخ مسافرینی که در این قسمت از خاورمیانه از شرق چین تا ناحیه غربی آسیا که به اردن و منتهی‌الیه ترکیه حتی تا یونان هم سفر می‌کردند ،سر تا سر در مسیرشان از این نوع کاروانسراها وجود داشته است .کاروانسراها از زمان هخامنشی پدید آمدند.از زمانی که ما ایرانی‌ها راه را به وجود آوردیم، کم کم کاروانسراها هم در کناراین راه‌ها شکل گرفت و این یک بنای کاملا ایرانی با کاربردی برای سفر است .



هنرنیوز : چقدر هزینه مرمت شد؟

به مرور برای اینجا هزینه کردیم . در طی دو سال برای مرمت چیزی بیش از 500 میلیون تومان ،صرف نمودیم . برادرم در خارج از کشور دفتر خدمات گردشگری داشت . از این طریق گردشگرانی را به ایران می آوردیم ، اما بعد از وقوع حادثه 11 سپتامبر و شروع جنگ افغانستان و بعد از جنگ عراق لطمات سنگینی به صنعت گردشگری وارد شد . ما هم طبیعتا با محدودیت منابع درگیر شدیم .همان سال 2001 که شروع به مرمت کردیم ، بعد از سه ماه حادثه 11 سپتامبر روی داد و تمام منابع مالی دچار لطمه شد .



هنرنیوز:مرمت اینجا چقدر زمان برد ؟

قرار بود اینجا حدود 5 – 6 ماه به بهره‌برداری برسد اما عملاً دو سال طول کشید. سال دوم را ما همراه مسافر اینجا کار می‌کردیم. مسافر را می‌آوردیم ،سرویس می‌دادیم و در کنارش کار هم می‌کردیم .این یک حسن هم داشت ،اینکه متوجه می‌شدیم باز خورد اقامت در یک کاروانسرا چیست؟ آیا گردشگران اقامت دراینجا را دوست دارند یا نه؟ چه گزینه‌هایی ممکن است برای آنها مهم باشد یا برعکس . اینها را با تجربه‌های قبلی مان تلفیق کردیم از ماحصلش یک چنین جایی زاییده شد.



هنرنیوز : هزینه اقامت در یک چنین جایی چقدر است ؟

نرخش شناور است، اما نرخی که در همین کتاب لانلی پلنت به عنوان کتاب مرجع گردشگری ( گردشگران از آن بعنوان انجیل سفر یاد می کنند) اعلام شده ،شبی 48 یوریو برای یک وعده غذای بوفه ،خواب و صبحانه برای هر نفر است. بر همین اساس برای آژانس‌ها قیمت تعیین می‌کنیم. برای آژانس‌هایی که بیشتر یا کمتر مسافر می‌آورند ، یک قیمتی شناوری را نیز تعیین می‌کنیم.



هنرنیوز : در سال چقدر گردشگر به اینجا می‌آید؟

سه ماه اولی که در سال2001 شروع کردیم،تابستان،تیر، مرداد و شهریور اینجا روزی نبود که دو یا سه اتوبوس مسافر و گردشگرنداشته باشد. بعد از 11 سپتامبر یک شوکی وارد شد. اما از سال 2002 وضعیت تا حدودی رو به بهبود نهاد .سال 2002 ، 2003 به جرأت می‌توانم بگویم سالی 15 هزار بازدیدکننده داشتیم . سال 88 فروردین ،اردیبهشت، خرداد خیلی خوب بود بعد دوباره دچار مشکل شدیم و تعداد مسافر به صفر رسید. نُه ماه آخر سال 88،بیش از 100نفر گردشگر به اینجا نیامد که از این 100 نفر 50 نفر خارجی بودند .



هنرنیوز : و سال 89؟

سال 89 گفتیم تنش‌ها از بین رفته اما در، های سیزن( زمانی که بیشترین فصل سفر است) به طور متوسط در بهار و تابستان که برخی از کشورها مثل ایتالیایی‌ها و اسپانیایی‌ها و کسانی که تعطیلات تابستانی دارند ، به سفر می‌پردازند، مسافر کم بود. یکی از مشکلات کشور ما این است که تابستانی گرم دارد .علی‌الخصوص سایت‌های تاریخی در مناطق مرکزی اقلیم گرم و خشک دارند.کشورهای شمال اروپا، شمال آمریکا، آسیایی شرقی نمی‌توانند این گرما را تحمل کنند. کشورهای جنوب اروپا مثل ایتالیا ،اسپانیا، پرتغال، جنوب فرانسه ،ایالات متحده و آمریکای جنوبی و شرق دور همچنین آنها یی که به استوا نزدیکترند و استرالیایی‌ها تابستان می‌توانند به ایران سفر کنند که اینها هم تعدادشان خیلی کم بود .

در مهر که اوج مسافرو بهترین فصل گردشگری ایران چه تاریخی و چه طبیعی است خیلی از شبها تعداد گردشگران به صفرمی رسید .



هنرنیوز : کل هزینه مرمت را خودتان تقبل کردید؟

به غیر از 40 میلیون تومان وام



هنرنیوز: مجوز مرمت کاروانسرا را از میراث گرفتید؟

آن موقع هنوز طرح اذعام نیامده بود. به خاطر ثبتی بودن این بنا، سازمان میراث فرهنگی مالک کاروانسرا بود .طرح را ما به سازمان ایرانگردی جهانگردی دادیم ، آنها از ما مکان خواستند، ما هم اینجا را معرفی کردیم از طریق آنها به سازمان میراث فرهنگی معرفی، و اجاره‌نامه را با سازمان میراث فرهنگی وقت امضا کردیم .



هنرنیوز : آیا کسی خواسته از شما و سبک پذیرایی از گردشگران در این کاروانسرا الگو برداری کند؟

اگر خواهان الگوبرداری اند، ما هیچ ممانعتی نداریم. عکس،فیلم ،گزارش چه خصوصی، چه عمومی برای گردشگر ایرانی و خارجی در اینجا ممانعتی نداشته است. اما اینکه تا چه حد توانستندالگوبرداری بگیرند مطلبی است که شما رسانه ها باید بگویید .



هنرنیوز : در کاروانسراهای کویر مرنجاب هم ظاهرا قرار بود چنین طرحی عملی شود اما نمی دانم فرجام آن کار به کجا رسید؟

در مورد کاروانسراها یک مسأله وجود دارد. باید یک تعریف اقتصادی هم از آن مکان بشود .اینجا از نظر تعریف اقتصادی جوابگو بود. برخی از مسائل خارج از حیطه توانایی ما است، اگر این مسائل نبود توجیه اقتصادی خوبی داشت. این فضایی که با ابتکار یکی دو نفر تبدیل شده به این فضایی که امروز اینقدر دلچسب است ،می‌تواند در دیگر نقاط کشور هم باشد. متأسفانه چون کار کارشناسی انجام نمی‌شود، بعضی دوستان در یک کاروانسرا شروع می‌کنند به مرمت و تجهیز و گذاشتن تلویزیون و میز و یک سرمایه‌گذاری سنگین‌تر از اینجا ،ولی آن جذابیتی را که باید ندارد . وقتی صحبت از کاروانسرا می‌شود، گردشگر باید فقط حس بودن در یک کاروانسرا را تجربه کند نه هتل را .نباید انتظار داشته باشد کاروانسرا به شهر چسبیده باشد. فاصله معقول با جاده مناسب، مثلاً اینجا اگر اتفاقی بیفتد، 40 دقیقه با یزد فاصله دارند.

جاده هم جاده ترانزیت و اصلی کشور (جاده تهران – بندر عباس ) است که محور شمال - جنوب کشور را به هم متصل می‌کند . فاصله کاروانسرا از جاده هم معقول است( حدود 500متر). نه اینقدر دور که کسی احساس کند وسط بیابان است و احساس ناامنی کند یا بگوید دستم از همه جا کوتاه است، نه اینقدر نزدیک‌ که ترافیک و صدای جاده آنها را اذیت کند. در ضمن به یکی از شهرهای تاریخی یعنی یزد که یکی از قطبهای گردشگری ایران است نیز نزدیک است.

مریم اطیابی