مجموعهای نفیس از دستنوشتههای پدر فرش ترکمن اهدا شد
خانوادهی زندهیاد استاد «نیاز محمدنیازی» پدر فرش ترکمن ایران، مجموعهای از کتابها، نشریات، جزوههای درسی و دستنوشتههای این استاد فقید را به کتابخانهی فرهنگستان هنر اهدا کرد.
تاريخ : دوشنبه ۱ آبان ۱۳۹۱ ساعت ۱۶:۳۷
به گزارش هنرنیوز، مجموعهای از کتابها، نشریات، جزوات درسی و دستنوشتههای استاد نیازی توسط خانوادهی او به کتابخانهی تخصصی فرهنگستان هنر اهدا شد. این مجموعه شامل ۲۱۲ نسخه جزوات درسی و دستنوشتههای استاد است که از این تعداد، ۸۲ نسخه به زبان روسی و ترکمن است و بقیهی نشریات فارسی و لاتین و کتاب فارسی است. همچنین واژهنامههای دوزبانهی روسی – فارسی، ترکمنی – فارسی، نشریات تخصصی فرش به زبان فارسی از جمله نشریهی فرش ایران با نام « قالی ایران» در مجموعهی یادشده قرار دارد.
ارزشمندترین بخش این مجموعهی اهدایی، دستنوشتههای استاد «نیازجان» به زبان فارسی و ترکمن است که شامل مقالات تخصصی در حوزهی صنایع دستی، بخصوص فرش ترکمن است. برخی از این آثار شامل «تاریخ پیدایش صنایع دستی»، «مشکلات صنعت فرش دستبافت»، «فرآیند یادگیری و آموزش بافت قالی»، «روشهای چلهکشی، احیای فرش از طریق آموزش»، «نقش زن در جامعه ترکمن»، «مجموعهای از مقالات اقتصادی و اجتماعی در مورد فرش»، «دستبافتههای عشایر» و «نمادها در قالیبافی» است.
«نیاز محمدنیازی» که به پدر فرش ترکمن معروف است، فرزند «اراز محمد» از تاجران مشهور دهه ابتدایی سدهی ۱۳۰۰، در ۱۱ فروردین ۱۳۰۳ در گمیشان متولد شد. او که به «نیازجان» مشهور بود، تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهی گمیشان گذراند و در سال ۱۳۵۵ با خانوادهی خود به گنبد کوچ کرد و در این شهر ساکن شد.
استاد نیازی در سال ۱۳۵۶ در نمایشگاه فرش شرکت کرد و این انگیزهای شد تا او به اهمیت فرش و نقشههای آن پی ببرد و در پژوهشهایی که در اینباره انجام داد، دریافت هریک از طوایف ترکمن نقشهای خاص خود را دارند. به این ترتیب بهدنبال احیای نقشهای فرش افتاد و مطالعات خود را در این زمینه گسترش داد. در طی این پژوهشها ۸۱۱ نقش فرش را در میان طوایف و تیرههای قوم ترکمن شناسایی کرد که هر کدام بازگوکنندهی بخشی از تاریخ و فرهنگ قوم ترکمن هستند. استاد نیازی در طی ۳۵ سال تحقیق و تفحص در نقشهای فرش ترکمنی، در احیای این نقشها و نیز بالا بردن کیفیت فرش ترکمن با بهکارگیری فنون فرش ترکمن در زمینهی طراحی و رنگرزی و با طراحی سیستم جدیدی از دار عمودی توانست دار افقی ترکمن را تغییر دهد.
نیازی در سالهای گذشته برای معرفی فرش ترکمن در بیش از ۵۰ نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت کرد و مورد تقدیر مسئولان استانی و کشوری قرار گرفت. چاپ تمبر یادمان و معرفی او بهعنوان چهرهی ماندگار فرهنگی و هنری از افتخارات این استاد است.
استاد «نیاز محمدنیازی» پس از ۵۱ سال کار و تلاش و شناسایی هنر اصیل و دیرپای فرش ترکمن، در سن ۸۶ سالگی در ششم فروردینماه ۱۳۸۹ دارفانی را وداع گفت و پیکرش در آرامگاه «آققایه» گنبد به خاک سپرده شد.