رونق غیرقابل انکار جشنواره‌های موضوعی به‌موازات جشنواره‌های مادر همچون جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بی‌تردید از برکات ترک عادت «انتقاد از تعدد جشنواره‌ها» است.

«تعدد جشنواره‌ها» اصطلاحی است که شاید این روزها کمتر در نقد منتقدان و گلایه‌های دوستانه اهالی سینما بتوان ردی از آن دید؛ اما تا چند سال پیش از این، در اظهارات انتقادی جایگاهی مشخص داشت و حتی در مقاطعی به عادت مشترک منتقدان هم‌زمان با برگزاری جشنواره‌های ریز و درشت سینمایی تبدیل می‌شد.

حکایت، حکایت دلسوزی برای بودجه‌های بسیاری بود که در مسیر برگزاری جشنواره‌های مختلف سینمایی به تعبیری هدر میرفت و احتمالاً خروجی درخوری هم نداشت. اصل حرف و نقد برپایه دغدغه‌ای صحیح بود اما نتیجه این نقدها که غالباً به «لزوم محدود کردن فضا برای برگزاری جشنواره‌های موضوعی» و یا «امکان برگزاری مشترک تمام این ریزجشنوره‌ها در غالب جشنواره‌ای مادر در مقیاس و اندازه جشنواره فیلم فجر» منتهی می‌شد، چندان در مسیر صلاح سینما نبود؛ و شاید از همین رو این انتقادات هیچ گاه از «عادت مشترک» فراتر نرفت و در موارد اجرایی و سیاست‌گذاری ردی از ان برجای نماند. این روزها اما؛ اگر جغرافیای سینمای ایران را رصد کنید به یقیین در خواهید یافت که برگزاری جشنواره‌های موضوعی که تا دیروز شاید چون مزاحمانی در برابر جشنواره‌های مادر محسوب می‌شدند به چنان بالیدنی رسیده‌اند که در کنار یکدیگر آسمان سینمای ایران را چون کهکشانی پرستاره آراسته‌اند. در همین راستا هم می‌توان جداسازی بخش‌های مستند، کوتاه و انیمیشن از جشنواره‌ای در مقیاس جشنواره فیلم فجر و سیاست‌های حمایتی معاونت سینمایی برای هرچه بهتر برگزار شدن جشنواره‌ها مستقل این حوزه‌ها را اقداماتی شایان توجه قلمداد کرد.



جای خالی 200 تا 300 جشنواره

در اینجا بازخوانی اظهارات معاون امور سینمایی وزارت ارشاد درخصوص برگزاري جشنواره‌هاي موضوعي خالی از لطف نیست، اظهاراتی که به روشنی رویکرد متفاوت مدیران فعلی سینمای ایران در برابر عادت کهنه انتقاد از تعدد جشنواه ر‌ها را نشان می‌دهد. جواد شمقدری در این زمینه معتقد است: در زمینه برگزاری جشنواره‌های موضوعی در سال‌هاي گذشته کوتاهي زياد شده ‌است؛ اما امسال تلاش‌هايي از جمله جشنواره فيلم قرآني صورت گرفت. اميدواريم در برنامه‌ها به فراخور مديريت و جذب اعتبار بتوانيم فعاليت‌هايي را انجام دهيم. شمقدری صراحتاً می‌گوید: ما از افزايش جشنواره‌هاي موضوعي استقبال مي‌کنيم. در آمريکا 2000 جشنواره فيلم در سال برگزار مي‌شود که بيش از 1500 جشنواره آن موضوعي است؛ اما متاسفانه برخي دوستان و مطبوعات همين چند جشنواره داخل را نيز زير سؤال مي‌برند. در ايران نيز به تناسب موضوعات مي‌توان سالي 200 تا 300 جشنواره برگزار کرد.



سیاست‌گذاری صحیح به جای «حذف»

در تأیید این دیدگاه کافی است نگاهی به برگزاری چند جشنواره موضوعی در سال جاری داشته باشیم تا با مشاهده کیفیت قابل قبول این جشنواره‌ها، به جور دیگر پرداختن به دغدغه «هدر نرفتن هزینه‌ها» ایمان بیاوریم. جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه رویش، جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت، جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، جشنواره فیلم‌های ورزشی، جشنواره فیلم عمار و... نمونه‌های قابل ارجاع برای برگزاری هدفمند جشنواره‌های موضوعی محسوب میشوند. جشنواره‌هایی که برگزاری موفق هریک مهر تأییدی بر لزوم مدیرت صحیح این جشنواره‌ها به‌جای حذف کامل آن‌هاست.



مرتبت بالای سینما در مسیر تحقق اهداف

تازه‌ترین جشنواره موضوعی که این روزها در حال برگزاری است جشنواره فیلم‌های صنعتی است که روز شنبه همین هفته با پیام معاون امور سینمایی آغاز به کار کرد. مرور بخشی از پیام شمقدری به این جشنواره که گویای کیفیت سیاست‌گذاری‌ها برای حمایت از این جنس جشنواره‌هاست در انتهای این گزارش خالی از لطف نیست: «تاثیر هنر در دستیابی به اهداف و ابعاد مختلف توسعه پایدار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و انتقال اثرگذار پیام‌ها و رویکردهای آن از هر موضوع دیگر بیشتر نمایان است. در این میان تاثیر هنر فاخر و برتر فیلم‌ و سینما از سایر رشته‌های هنری از جایگاه و مرتبت بالاتری برخوردار است. سینما هنری پرنفوذ، تاثیرگذار و کلید پیشرفت کشور است. بدون تردید توانمندی آن در انتقال مفاهیم ارزشمند اسلامی ایرانی حاکم بر جامعه انقلابی و سازندگی آن برای جوانان و آحاد مردم شریف و تبیین و تحلیل اهداف متعالی و عملکرهای بخش‌های مختلف به ‌ویژه پیشرفت‌های ملی و استقلال و اقتدار ملی می‌تواند موجب وحدت افراد و آحاد اجتماعی و هماهنگی بین‌بخشی شود. از این روست که برگزاری جشنواره‌های فیلم در کشور از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار می‌شود.»