یک عضو ایکوموس گفت : از آنجا كه معمولا نظر ايكوموس پس از انجام همه‌ كارها پرسيده می‌شود، ما نمی‌توانيم كار چندانی انجام دهيم.

به گزارش خبرنگار هنرنیوز به‌مناسبت ثبت جهاني 9 باغ ايراني امروز (چهارشنبه، 29 تيرماه) نشستی در دفتر يونسكو در تهران برگزار شد.

اين نشست که قرار بود با هدف اطلاع‌رسانی به‌مناسبت ثبت 9 باغ ايرانی در فهرست ميراث جهانی يونسكو و با حضور مسؤولان مربوط مانند يدالله پرمون ـ مشاور معاون ‌ميراث فرهنگی در امور بين‌الملل ـ‌، محمدحسن طالبيان ـ مسؤول تدوين پرونده‌ی ثبت 9 باغ ايرانی ـ ‌و چونلی هان ـ رييس دفتر منطقه‌يی يونسكو در تهران ـ برگزار شود، به‌دليل عدم حضور این افراد، به‌شكل پرسش و پاسخ با محوريت ثبت آثار در فهرست ميراث جهانی و با حضور چند کارشناس از سازمان جنگل‌ها و مراتع‌ و برخی اعضای ايكوموس ايران و ايكوم و برخی از دوست‌داران ميراث فرهنگی برگزار شد.

شهریار عدل عضو ایکوموس ایران در این نشست ضمن اشاره به ثبت تخت جمشید، جغازنبیل و میدان نقش جهان به عنوان پرونده‌های ثبتی در یونسکو اظهار کرد: این پرونده ها به دوران انقلاب برخورد و در بهار بعد از انقلاب طی سفرم این پرونده‌ها را به مصر بردم و این سه اثر ثبت شد.

او ادامه داد: كنوانسيون يونسكو در آن زمان دچار تغيير و تحولاتی شد، اين تغيير و تحولات دو ركن اساسی داشت كه آثار تاريخي را به دو بخش طبيعی و فرهنگی تقسيم می‌كرد. اما اكنون شش ركن برای آثار فرهنگی و چهار ركن برای آثار طبيعی در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه بحث ثبت آثار در فهرست ميراث جهانی دوباره از دوران مديريت جليل گلشن در سازمان ميراث فرهنگی زنده شد، گفت : در زمان جليل گلشن، سازمان ميراث فرهنگی به فكر زنده كردن پرونده‌ها افتاد و برخی پرونده‌های ديگر، مانند تخت سليمان و دیرهای اذربایجان را در فهرست ميراث جهانی يونسكو ثبت كرد.

بعد از سخنان عدل جلسه پرسش و پاسخ با طرح پرسشهایی پیرامون دليل حذف پرونده‌ جنگل‌های حرا در حالی كه اين پرونده به‌عنوان يكی از پرونده‌های قابل ثبت به يونسكو مطرح بود، و همچنین چند پرسش درباره‌ی وضعيت سازه‌های آبی ـ تاريخی شوشتر پس از ثبت جهانی عنوان شد.

شهريار عدل ضمن تأکید بر اینکه پاسخ بيشتر اين پرسش‌ها مربوط به سازمان ميراث فرهنگی است ، اظهار کرد: ما به‌عنوان اعضای ايكوموس ايران از سوی سازمان ميراث فرهنگی نمايندگی نداريم كه بخواهيم در اين زمينه صحبت كنيم. مقامات مسؤول بايد نظر ايكوموس را در اين زمينه‌ها بپرسند. ايكوموس ايران به‌تنهايی مسؤول ميراث فرهنگی اين كشور نيست و نمی‌تواند همه‌ كارها را در حوزه‌ ميراث فرهنگی انجام دهد.

وی افزود: همچنين از آنجا كه معمولا نظر ايكوموس پس از انجام همه‌ كارها پرسيده می‌شود، ما نمی‌توانيم كار چندانی انجام دهيم.



این عضو ایکوموس با اشاره به اینکه جنگل‌های هيركانی بالاترين ارزش را دارند و تقریباً قسمت اعظم اين جنگل‌ها در ايران است،خاطرنشان کرد :به‌دليل تعدد كسانی كه در اين پرونده بايد تصميم بگيرند، كارها در اين زمينه به‌درستی جلو نمی‌رود. نمي‌خواهم از ميراث فرهنگي دفاع كنم، ولی تا جايی كه می‌دانم، دولت ايران ثبت آثار تاريخی را به ميراث فرهنگی واگذار كرده، پس ميراث فرهنگی پستچی اين موضوع است.نه کننده کار.

وی بابیان این نکته که جنگل‌های جنوب كشور قديمی و بی‌نظيراست، صریح کرد : با فرستاده شدن پرونده جنگل حرا به يونسكو، تلاش كرديم به آن كمك كنيم. جنگل‌های حرا قديمی‌ترين جنگل‌هايی هستند كه تاريخ به آن اشاره كرده است، ولی متأسفانه در پرونده‌ ثبتی حرا به اين موضوع اشاره نشد و بايد پرونده‌ اين جنگل‌ها را كامل كنيم.

در ادامه محمدرضا سعيدآبادی ـ دبيركل كميسيون ملی يونسكو در ايران ـ چند پرسش را مانند سياست كميته‌های جهانی‌، دليل پيشنهاد دو اثر برای ثبت جهانی در هر دوره و علت توقف 11 ساله‌ ثبت جهانی آثار تاريخي ايران مطرح كرد.

عدل پس از طرح این پرسشها گفت : من قيم ميراث فرهنگی برای پاسخ به اين پرسش‌ها نيستم، اما بحث سياست، يك مسأله‌ عمومی است و فقط به ايران ربط ندارد. متأسفانه در دوران جنگ، نمی‌شد انتظار داشت كه رهبر يا نخست‌وزير كشور، جبهه را رها و مسجد ساوه را در فهرست ميراث جهانی ثبت كنند.

وی ادامه داد: در آن زمان، اولويت‌های كشور موارد ديگری بودند؛ ولی پس از جنگ و در زمان آقای گلشن، انصافا موتور اصلی ثبت آثار در فهرست ميراث جهانی توسط او دوباره روشن شد.

عدل یادآور شد : در آن زمان امكانات محدودی داشتيم و پرونده‌ها با اعتبارهايی حدود 200هزار تا 500هزار تومان و گاهی با يك‌ميليون تومان آماده می‌شد.





وی تشریح کرد: در زمانی كه ثبت جهانی آثار ايران در یونسکومتوقف شده بود برخی کشورها مانند فرانسه و ایتالیا از فرصت به‌دست آمده برای ثبت آثارشان در فهرست ميراث جهاني استفاده کردند.

این عضو ایکوموس اضافه کرد: در آن زمان، كشورهای ديگر به‌شكل مرتب آثار خود را ثبت جهانی می‌كردند. به همين دليل، فشار بر مركز جهانی زياد شد و آن‌ها چاره را در اين ديدند كه تعداد آثار برای ثبت را محدودتر کنند، بنابراین قرار شد هر سال هر كشور فقط يك اثر را برای ثبت جهانی ارسال کند.



عدل با اشاره به این که اين تصمیم به ضرر کشورهای صاحب تمدن و تاریخ تمام می‌شد و حتی با مخالفت کشورهایی مثل هند روبرو شد ، افزود: در سال‌های بعد، به يونسكو فشارهايی وارد شد تا اين قانون عوض شود و سرانجام قانون از ثبت يك اثر به دو اثر تغيير كرد.

در ادامه این نشست فرهاد تهرانی ـ مدرس دانشگاه شهيد بهشتی ـ با اشاره به وضعيت روبه نابودی بازارهای تاريخی در ايران، گفت: بازار تبريز يكی از بازارهای تاريخی سر پا در ايران است.

وی تاکید کرد: ميراث طبيعی و فرهنگی در ايران به‌شكل تنگاتنگی با يكديگر حركت می‌كنند.

ناصر نوروززاده چگينی نيز خاطرنشان کرد : بحث اصالت وقتی مفهوم می‌يابد كه به حوزه‌ تخصصی وارد شود.

وی ادامه داد: در زمان ثبت يك اثر، بايد پلان مديريت در راهكارهای اوليه مد نظر قرار گيرد. كشوری كه می‌خواهد يك اثر را در ميراث جهانی به ثبت برساند، بايد تعهد داشته باشد و آن تعهد مشخص شده باشد.

اين باستان‌شناس بيان كرد: بحث ثبت منظرهای فرهنگی به اين دليل است كه كشورها متوجه اين قضيه باشند تا ميراث خود را تلفيق دو بحث طبيعی و فرهنگی بدانند.