محمدعلی فارسی کارگردان مستند «حقیقت گمشده» درباره ایده این مستند گفت: در یک سفر کاری از دکتر جوزی شنیدم که گران‌بهاترین شی کشتی تایتانیک متعلق به ایران بوده است.



هنرنیوز: مستند«حقیقت گمشده» درباره ترجمه‌ای از شعر خیام توسط ادوارد فیتز جرالد است که بازتاب گسترده‌ای می‌یابد. این کتاب پس از صحافی نفیس به مقصد آمریکا، به کشتی تایتانیک برده می‌شود و ... در واقع فیلم شما به ترجمه‌ گمشده دفتر شعر خيام توسط ادوارد فيتز جرالد مي‌پردازد، ایده این فیلم چگونه به ذهنتان رسید؟

برای کاری سفری به لندن داشتم. در آنجا دکتر جوزی موضوعی را مطرح کردند که گرانبهاترین شی کشتی تایتانیک متعلق به ایران است.گفتم چطور؟ ایشان گفتند: بر اساس یکی از ترجمه‌های فراگیر خیام که یک صحاف مشهور انگلیسی کار صحافی آن را انجام داده است.این صحافی یکی از گرانبهاترین صحافی‌ها است که به گفته کارشناسان انگلیسی اگر این نسخه صحافی شده همراه با کشتی تایتانیک غرق نمی‌شد ،ارزش آن به قدری زیاد بود که با پول آن دو منطقه لندن را می‌شد خرید. هیچ وقت نه قبل و نه بعد از آن این صحافی تکرار نشده است.این صحافی متاثر از نقوش ایرانی بوده یعنی هم محتوا و هم صحافی نسبتی با ایران دارد. بعد از پایان کار یک دلال کتاب را خریده و به قصد آمریکا سوار کشتی تایتانیک می‌کند و این گنجینه ارزشمند همراه با کشتی غرق می‌شود. به گفته دکتر جوزی حقیقتا در تایتانیک گرانبهاترین شیء همین کتاب بوده است. کتابی با چنین پیشینه غنی ادبی و هنری که ادوارد فیتز جرالد 25 سال از عمر خود را صرف ترجمه آن کرده بود.



هنرنیوز:طول مدت فیلمبرداری چقدر بود؟

حدود سه سال طول کشید. ما می‌خواستیم یک قصه به مدت 70 دقیقه با دو شخصیت روایت کنیم یکی خیام و دیگری ادوارد فیتز جرالد. از دومی یک فریم عکس از سه چهار قبل از فوتش داشتیم و از خیام فقط کتاب و سنگ قبری موجود است ،شاعری که 900 سال پیش فوت کرده بود. نوع روایت مستند آن حالت قصه‌گو دارد اما قصه گویی که در واقع پیام، شکل و ملات تصویری ندارد.ما از دو شخصیت اصلی داستان چیز خاصی برای جلو تصویر بردن نداشتیم و این مهمترین مشکل ساخت چنین مستندهایی است.



هنرنیوز: علاوه برنداشتن تصویری مستند از دو شخصیت داستان ساخت مستند «حقیقت گمشده» با چه مشکلاتی روبه رو بود؟

در ایران ساخت فیلم های «ویژوآل» جدی و حرفه‌ای نیست .اولین فیلم ویژوال «ملک سلیمان» است که کل جلوه‌های ویژه این کار توسط خارجیان انجام شده است.بنابراین ایده ساخت چنین فیلم‌هایی خیلی جسارت و جرأت می‌خواهد. در عین حال اجرایش از طرح ایده اش سخت‌تراست.



هنرنیوز: مهمترین تفاوت فیلم بلند داستانی با فیلم مستند چیست ؟

فیلم مستند باورپذیرتر است. در این نوع فیلم مخاطب با یک قصه حقیقی روبرو است و اگر تمام عناصر جذاب و کشش دهنده آن رعایت شود، تأثیر آن از فیلم داستانی بیشتر است.