به گزارش هنرنیوز، در پی درج یادداشتی از شهرام زارع کارشناس ارشد باستان شناسی و سردبیر مجله باستان‌پژوهی- با عنوان «جواهر» ایرانی چگونه حفاظت می‌شود؟» در هنرنیوز، روابط عمومی پایگاه میراث جهانی ساز های آبی تاریخی شوشتر پاسخی به  نقدهای مطرح شده در این یاداشت را برای این رسانه ارسال کرده است. متن این پاسخ به شرح زیر است:

ضمن تشکر از آقای شهرام زارع از دقت نظر و گستره شناختشان لازم دیده شد تا مطالبی در حاشیه «نقد» ایشان آورده شود.

۱- ایشان نوشتار خود را در « نقد و تبادل نظر» عنوان کرده است. اين در حالي است كه در تمام متن ایشان عبارات و واژه هایی بکار برده شده که بیشتر به مناقشه می‌ماند تا عبارات آموزنده که علی القاعده از یک نقد انتظار می‌رود.

۲- در جایی گفته شده که مدارک باستان شناسی موجود در محل در فرآیندی شبه عامدانه نادیده انگاشته شده‌اند. مگر آقای زارع در طول تدوین پرونده شوشتر حضور داشته اند که با صراحت از این عبارت استفاده کرده و دست اندرکاران تدوین پرونده را به تعمد در حذف و یا نادیده انگاشتن متهم کرده‌اند.
علاوه بر این مسئول دفتر ثبت فکر نکرده اند که نباید « وارد روند پژوهش» شد. بلکه ایشان و البته کمیته جهانی بر این باورند که در روند تدوین می‌بایست پژوهش‌های لازم در خصوص موضوع مورد ثبت در دسترس باشند و به عنوان بستركار در اختيار باشند. مضاف بر اينكه انجام ثبت به منزله پایان پژوهش نیست بلکه شروعی تازه، با نگرشی تازه و نو در حوزه پژوهش می‌باشد. به عبارت دیگر پس از ثبت تازه کار اصلی و جدي در حوزه پژوهش شروع می‌شود.

۳- در جایی دیگر بازنگری، توسعه و تکمیل یا « اکستنشن» گریزگاه قلمداد شده است. محض اطلاع ایشان و نیز آگاهی عموم باید گفته شود که « اکستنشن» یک قاعده و قانون است که در دستورالعمل‌های کمیته جهانی دیده شده است. گو اینکه پرونده سه اثر ثبت شده نخستین ایران ، یعنی چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان طی همین فرآیند در چند سال گذشته تکمیل و بازنگری شده و نظرات دفتر ثبت (سازمان میراث فرهنگی) بطور کامل اعمال شده‌اند. بر همین اساس عرصه چغازنبیل از حدود ۱۲۰ هکتار اعلام شده در پرونده نخستین به میزان بالغ بر ۹۰۰ هکتار افزایش یافت که البته برپایه مستندات و پژوهش های باستان شناختی، زمین شناسی، مردم شناسي و . . . این مهم محقق شده است.

۴- آقای زارع در جایی از نقدشان نوشته اند که به نظر می‌رسد محدوده مذکور (چشمه سوزنگر) یکی از عمده ترین منابع و معادن تأمین مواد و مصالح برای خلق «شاهکار» سازه های آبی شوشتر بوده است.
و در جایی دیگر هم نوشته که «ای بسا این استودان‌ها (استودان‌های پیرامون چشمه سوزنگر) در پیوند با معدنکاران و سازندگان سازه های آبی شوشتر نیز باشد».

در اینجا باید گفت که جناب زارع، حدس و گمان و «به نظر رسیدن» و « اي بسا» بستري مناسب براي پژوهش نيست. بلکه اینها الفاظی است که به طور معمول در گفتار عامیانه کاربرد دارد و از شما که قائل به پژوهش و تحقیق هستید بعید به نظر می‌رسد که با حدس و گمان صحبت كنيد و حدس و گمان خود را حلقه اتصال اثری به اثر یا آثاری دیگر قرار دهید. مضاف براينكه قوي‌ترين احتمال براي چشمه سوزنگر مهرابه‌هاي ميترايي مي‌باشد.

۵- آقای زارع مزید اطلاع حضرتعالی باید گفته شود که براساس قانون و نیز مفاد پرونده بسياري از نهادهاي دولتي و غير دولتي ملزم به همکاری و مشاركت در امر حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی شوشتر مي‌باشند. در اينجا بايد اذعان داشت كه طي سال‌هاي گذشته وضعيت نگهداري و مراقبت آثار روندي مقبول نبوده، اما طي چند ماه اخير با پيگيري‌هاي مداوم و نامه‌نگاري‌هاي مكرر با نهادها و سازمانهاي ذي‌ربط ضمن يادآوري تعهداتشان زمينه همكاري آنها براي امر نگهداري و حفاظت فراهم شده است. از سويي ديگر نبايد فراموش كرد كه پس از ثبت سازه‌هاي آبي ‌ـ‌تاريخي شوشتر در فهرست جهاني اشتياق ساكنين و نهادهاي دولتي و مردمي در خصوص نگهداري و حفاظت روندي رو به بهبود و تزايد داشته است.

۶- ايشان در ادامه نوشته‌اند كه در مرمت پل شاه علي هيچ باستان‌شناسي حضور نداشته و مدير پايگاه جهاني شوشتر اساسا قائل به ضرورت اين حضور نبودند. محض اطلاع ايشان و خوانندگان محترم لازم است گفته شود كه حين مرمت‌هاي پل شاه علي ضمن اصلاح مرمت‌هاي قبلي، مرمت‌هاي كنوني با حضور كارشناسان ذي‌ربط(كارشناس ارشد معماري) صورت گرفته و در تمام طول خواناسازي و رديابي شواهد باستان‌شناختي، كارشناس باستان‌شناسي(كارشناس ارشد باستان‌شناسي) پايگاه حضور دائم و فعال داشته‌اند(كه خوشبختانه كليه مستندات لازم در اين زمينه در دفتر پايگاه موجود مي‌باشد). علاوه بر آن در تمام طول فعاليت‌هاي صورت گرفته مدير پايگاه(كارشناس ارشد مرمت بنا) روند كار را روزانه در محل كنترل مي‌نموده است. مضاف براينكه نظافت و پاكسازي اثر خاك‌برداري با تعبير آقاي زارع نبوده بلكه برداشتن نخاله‌ساختماني و زباله‌هاي شهري بوده كه متاسفانه در طي ساليان گذشته در اين محل ريخته شده بودند.
در نهايت گفته ايشان چه مبنايي دارد آيا به گزارشات كارشناسان حاضر در محل استعلام شده و يا تنها به روايات معمول و حدس و گمان بسنده شده است؟

۷- ايشان عدم حضور و مشاركت نخبگان و متخصصان در تدبير امور ميراث فرهنگي را دال بر ناكارآمدي مديران ميراث قلمداد كرده‌اند. در اينجا توجه خوانندگان محترم را به چند نكته جلب مي‌كنيم. آيا ايشان در خصوص اعضاي هيئت راهبردي شوشتر و تخصص آنها اطلاع دارند؟ آيا ايشان در خصوص تخصص پرسنل پايگاه شوشتر اطلاع دارند؟در خصوص تشكل‌هاي مردم نهاد و تخصص و ميزان مشاركت آنها چه اطلاعاتي دارند؟ آقاي زارع نمود اين تخصص‌ها را مي‌توانند در مطالعات و پژوهش‌هاي صورت گرفته و يا در حال انجام و نيز برنامه‌هاي اجرا شده پايگاه ببينند. در نهايت اينكه اگر ايشان فرد متخصص خاصي را مي‌شناسند كه از جلب مشاركت ايشان غفلت شده معرفي بفرمايند حتما بطور مقتضي از تخصص و توانمنديشان استفاده خواهد شد.

روابط عمومی پایگاه میراث جهانی ساز های آبی تاریخی شوشتر